Chỉnh sửa "sạn" trong sách tiếng Việt lớp 1 là khó khả thi?

Chiều 12/10, tại cuộc họp báo cáo với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc xử lý các ý kiến góp ý cho nội dung SGK tiếng Việt lớp 1 theo chương trình mới, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ thừa nhận, quá trình lựa chọn, phê duyệt từng bộ SGK lớp 1 theo chương trình mới rõ ràng công phu, nhưng không thể tránh khỏi có những sai sót, vẫn còn "sạn". 

Tại cuộc họp này đã đi tới thống nhất, Hội đồng thẩm định biên soạn SGK sẽ xem xét về những ý kiến đóng góp cho bộ sách Cánh Diều, sau đó có hướng xử lý phù hợp.

Ông Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết, xã hội phản ứng về bộ SGK Tiếng Việt 1 những ngày qua là vì bộ sách đã phạm phải một vấn đề rất quan trọng: Khi biên soạn, các tác giả không có một triết lý giáo dục đúng và tường minh dẫn dắt, từ đó họ không hình dung được SGK của mình sẽ được sử dụng để đào tạo con người như thế nào. 

Các bức xúc phản ánh cho thấy về ngữ liệu, nội dung, hình ảnh minh họa... có sự thiếu nhất quán, thiếu sự trải nghiệm của tuổi thơ. Trong sách có nhiều từ địa phương, xa lạ ngay với cả người lớn chứ chưa nói đến học sinh lớp 1.

Ông Ngai chia sẻ: "Với đối tượng học sinh tiểu học, trong phương pháp giáo dục, ta có thể ví như đang xây một cái móng nhà. Móng có chắc thì nhà mới vững. Tuỳ theo nhà cao tầng, thấp tầng, một cái nhà đẹp phải có một nền móng vững, phù hợp. 

Bậc tiểu học còn được gọi là bậc học nền tảng, trẻ khối tiểu học cần được giáo dục những điều cơ bản nhất của con người, quan trọng nhất là giáo dục đạo đức làm người. Biết yêu thương, quý trọng cha mẹ, thầy cô, xây dựng tình cảm bạn bè, biết lễ phép, kính trên nhường dưới, yêu thương người thân, biết ứng xử, giao tiếp".

Trong nhà trường, phải tạo được một môi trường vừa học, vừa chơi, đảm bảo nội dung nhưng nên giảm đi tính năng của chuyên môn để trẻ tiếp thu một cách tự nhiên, học mà vui. Muốn vậy phải có phương pháp truyền thụ theo từng bước, theo số đông. 

"Đổi mới là cần. Song mới phải có cái gì hay hơn, tốt hơn cái cũ chứ không phải là một bộ SGK trong đó trẻ phải "ôm đồm" quá nhiều thứ, nhiều từ địa phương vụn vặt, không phù hợp với lứa tuổi. Có những câu chuyện ngụ ngôn người lớn đọc suy ngẫm mới hiểu vì nghĩa bóng nhiều quá, trẻ mới lớp 1 không thể tư duy nổi. Điều này chắc chắn gây vất vả cho cô giáo khi giảng bài. Truyền tải đúng không sao, sai sẽ thành… dạy nhảm", ông Ngai nhận định.

Chia sẻ thêm, ông Ngai cho rằng, hội đồng những người tham gia biên soạn bộ SGK mới có đầu tư, có trách nhiệm, tuy nhiên trong quá trình làm có những hạn chế chưa đạt như mong muốn khiến dư luận bất bình. 

Trước những phản ứng này, những người có trách nhiệm cần ngồi lại ngay để bàn bạc, tiếp thu những thông tin khách quan, cụ thể đối với từng bộ sách có những ưu, nhược điểm ra sao, những gì cần phải chỉnh sửa. 

Tuy nhiên, ông Ngai cho rằng, việc chỉnh sửa nội dung SGK đã phát hành là "khó khả thi". Bên cạnh đó, đây lại là vấn đề khá nhạy cảm vì đụng chạm đến uy tín, danh dự những người tham gia biên soạn, thẩm định, liên quan kinh phí…

"Với các bộ SGK đã được chọn, sử dụng trong trường, ngoài việc giáo viên dựa vào đó để chủ động chuyển hóa kiến thức, chương trình cho học sinh dựa trên mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra cho cấp tiểu học. Sâu xa hơn, sở giáo dục các địa phương cần ngồi lại với giáo viên đang trực tiếp giảng dạy những bộ sách này để trao đổi xem nên dạy như thế nào phù hợp. 

Việc ngồi lại với nhau này trên tinh thần làm việc có trách nhiệm, khách quan, không qua loa, không làm cho có, có như vậy mới có được bộ SGK thực sự tốt cho học sinh", ông Ngai nói.