Còn 2.263 tỷ đồng Quỹ Phòng chống thiên tai, Bộ NNPTNT khẳng định không quản lý mà do UBND tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm

Mới đây trên mạng xã hội Facebook, nhiều ý kiến quan tâm đến thông tin cho rằng Bộ Nông nghiệp và PTNT quản lý 2.000 tỉ đồng quỹ phòng chống thiên tai và việc công khai sử dụng, chi quỹ này như thế nào là một ẩn số. Trước thông tin này, ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và PTNT) khẳng định, điều này là không đúng. Do vướng mắc về mô hình hoạt động nên đến nay quỹ Trung ương vẫn chưa hoạt động được, do vậy Bộ Nông nghiệp và PTNT không quản lý một đồng quỹ phòng chống thiên tai nào. Số quỹ tồn 2.160 tỉ đồng là do UBND 63 tỉnh, thành phố quản lý. Việc công khai thu chi quỹ này sẽ do chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm.

Cụ thể, theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, Quỹ phòng, chống thiên tai được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Phòng, chống thiên tai và Nghị định 78/2021/NĐ-CP. Đây là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Quỹ bao gồm Quỹ phòng, chống thiên tai Trung ương do Bộ Nông nghiệp và PTNT quản lý và Quỹ phòng, chống thiên tai cấp tỉnh do UBND cấp tỉnh quản lý.

Trong đó, nguồn thu của quỹ cấp tỉnh bao gồm: Hỗ trợ, đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài; đóng góp bắt buộc của tổ chức kinh tế trong nước và nước ngoài trên địa bàn (tối thiểu 500 nghìn đồng, tối đa 100 triệu đồng); Công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi đến tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường theo quy định của pháp luật về lao động; Điều tiết từ Quỹ trung ương và giữa các Quỹ cấp tỉnh; Thu lãi từ tài khoản tiền gửi; các nguồn hợp pháp khác (nếu có) và tồn dư Quỹ cấp tỉnh cuối năm trước được chuyển sang năm sau.

Báo cáo cho thấy, Quỹ Phòng, chống thiên tai cấp tỉnh được thành lập và hoạt động từ năm 2014. Tính đến 20/9/2024, 63/63 tỉnh, thành phố thu được 5.925 tỷ đồng, chi 3.686 tỷ đồng, kết dư Quỹ 2.263 tỷ đồng.

Toàn bộ nguồn thu quỹ trong năm (bao gồm cả lãi từ tài khoản tiền gửi) sẽ chi cho các nội dung hỗ trợ các hoạt động phòng, chống thiên tai trên địa bàn của tỉnh/thành phố. Hiện nay, sau khi bị thiệt hại do bão số 3 năm 2024 gây ra, một số địa phương dự kiến sử dụng Quỹ Phòng, chống thiên tai để khắc phục hậu quả, cụ thể: Lào Cai: 5 tỷ đồng, Hải Phòng 50 tỷ đồng, Điện Biên 3 tỷ đồng, Yên Bái 13 tỷ đồng, Thái Nguyên 10 tỷ đồng, các tỉnh khác đang tổng hợp thiệt hại, rà soát và đề xuất sử dụng Quỹ.

Về thẩm quyền chi Quỹ, UBND cấp tỉnh quy định chi tiết nội dung chi và mức chi của Quỹ cấp tỉnh tại Điều 16 Nghị định 78 theo đề nghị của cơ quan quản lý Quỹ cấp tỉnh. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, huyện, xã quyết định nội dung chi và mức chi thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai. Thực hiện việc điều chuyển cho Quỹ Trung ương theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ hoặc cho các Quỹ cấp tỉnh của địa phương khác theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

"Từ Quy định về nguồn tài chính, nội dung chi của Quỹ nêu trên cho thấy nếu tỉnh nào trong năm ít có thiệt hại về thiên tai thì sẽ không phải sử dụng nhiều đến Quỹ phòng, chống thiên tai của tỉnh dẫn đến việc tồn dư Quỹ sẽ nhiều, nhưng khi thiên tai bất ngờ xảy ra, gây thiệt hại lớn cho địa phương thì việc sử dụng Quỹ phòng chống thiên tai cho các hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai thực sự cần thiết và ý nghĩa, đồng thời các tỉnh còn tồn dư Quỹ có thể tạm ứng hoặc hỗ trợ các tỉnh khác theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Như vậy, việc tồn quỹ cuối năm nhiều hay ít phụ thuộc vào tình hình thiên tai hàng năm tại địa phương", Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai nhấn mạnh.

Theo báo cáo, các địa phương thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, công khai nguồn thu, chi quỹ theo quy định tại Điều 20, Nghị định số 78/2021/NĐ-CP. Các hình thức công khai như sau: Cấp xã: báo cáo giải trình công khai tại cuộc họp tổng kết hàng năm, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, Trung tâm văn hóa các thôn và thông báo trên phương tiện truyền thanh xã.

Cấp huyện: báo cáo giải trình tại cuộc họp tổng kết hàng năm, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp huyện và công khai trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Cơ quan quản lý Quỹ cấp tỉnh: gửi cơ quan quản lý Quỹ trung ương; niêm yết tại trụ sở Quỹ cấp tỉnh; thông báo bằng văn bản tới cơ quan, tổ chức đóng góp quỹ; công khai trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý Quỹ cấp tỉnh hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.