Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật: Giá phân bón tăng là bình thường theo quy luật thị trường, cần điều tiết xuất khẩu

Ông Hoàng Trung cho biết, trong thời gian tới, Cục BVTV sẽ họp với các doanh nghiệp để trao đổi, xử lý và bình ổn giá phân bón ở mức hợp lý nhất. Với giá phân bón tăng cao như hiện nay, theo ông Trung, đây sẽ là cơ hội để bà con nông dân tính toán sử dụng phân bón hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả.

Giá các loại phân bón như Ure, Kali, NPK, DAP, … ở các khu vực ĐBSCL, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên từ đầu năm đến nay đã tăng khoảng 20-30% so với thời điểm đầu năm, có loại (DAP nhập khẩu) đã tăng gần 50%. Vậy, Cục BVTV đã có giải pháp nào để bình ổn giá, nhằm hỗ trợ nông dân trong sản xuất nông nghiệp?

Tổng hợp số liệu báo cáo của các doanh nghiệp sản xuất trong nước cho thấy, từ tháng 11/2020, giá nguyên liệu đầu vào sản xuất phân bón tăng (như khí NH3, giá lưu huỳnh) cùng với giá dầu, chi phí vận chuyển tăng nên dẫn đến giá thành sản xuất Ure, DAP, Kali trên thế giới cũng như tại thị trường trong nước tăng theo.

Trong đó, giá DAP tăng 900 đồng/kg, từ 8.600 đồng/kg lên 9.500 đồng/kg (tăng 10,5%), giá ure tăng 1.500 đồng/kg, từ 7.100 đồng/kg lên 8.600 đồng/kg (tăng 21,1%), giá phân lân biến động nhẹ như lân nung chảy tăng 50 đồng/kg, từ 2.600 đồng/kg lên 2.650 đồng/kg (tăng 1,9%).

Trước tình hình trên, Cục BVTV đã trao đổi, làm việc với các doanh nghiệp sản xuất phân bón để tìm giải pháp duy trì nguồn cung, góp phần bình ổn giá phân bón tại thị trường trong nước.

Mặc dù giá phân bón các doanh nghiệp xuất khẩu cao hơn giá bán trong nước nhưng hiện nay một số doanh nghiệp sản xuất phân bón lớn như: Công ty CP Hóa chất Đức Giang - Lào Cai, Công ty TNHH MTV DAP VINACHEM, Công ty CP Bình Điền, Công ty TNHH MTV Phân bón Dầu khí Cà Mau… đang thực hiện cắt giảm lượng phân bón xuất khẩu để ưu tiên cung cấp cho thị trường trong nước, phục vụ sản xuất vụ hè thu đang tới.

Ngoài ra, đầu năm 2021 các doanh nghiệp cũng đang tăng sản lượng sản xuất so với cùng kỳ năm 2020 để kịp thời đáp ứng yêu cầu của sản xuất.

Vụ hè thu sắp tới là vụ sử dụng nhiều phân bón nhất trong năm, vậy Cục BVTV đánh giá thế nào về nguồn cung phân bón và chúng ta liệu có tự chủ được các loại phân bón hay phải tính đến phương án tăng nhập khẩu?

Nhu cầu sử dụng phân bón cho sản xuất nông nghiệp nước ta hiện nay khoảng 10,5 triệu tấn/năm. Sản lượng từ các nhà máy sản xuất trong nước cung ứng 7,5 triệu tấn (2,3 triệu tấn Urê, 1,2 triệu tấn lân, 0,4 triệu tấn DAP và MAP, khoảng 2,6 triệu tấn phân bón hữu cơ, khoảng 1,0 triệu tấn phân bón trung vi lượng và phân bón khác).

Năm 2020, Việt Nam nhập khẩu 3,97 triệu tấn (0,5 triệu tấn hữu cơ - chiếm 12,6%; 3,47 triệu tấn vô cơ -chiếm 87,4%) và xuất khẩu 1,2 triệu tấn (0,25 triệu hữu cơ - chiếm 20,8%, 0,95 triệu tấn vô cơ - chiếm 79,2%).

Số liệu trên cho thấy, lượng phân bón sản xuất trong nước cộng với nhập khẩu sau khi trừ đi lượng phân bón xuất khẩu năm 2020 hoàn toàn đáp ứng nhu cầu sử dụng phân bón cho sản xuất nông nghiệp khoảng 10,5 triệu tấn/năm.

Đầu năm 2021, một số doanh nghiệp báo cáo vẫn đang duy trì sản xuất, cung ứng phân bón ra thị trường ổn định, một số đơn vị sản lượng sản xuất cao hơn cùng kỳ năm 2020. 

Thêm vào đó, hiện nhiều địa phương đã và đang khuyến khích sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ, đặc biệt là phân bón hữu cơ khai thác từ nguồn nguyên liệu sẵn có trong nước (phụ phẩm trồng trọt, chất thải chăn nuôi, rác thải sinh hoạt …) nhằm thay thế một phần phân bón vô cơ nên lượng phân bón vô cơ sử dụng có thể giảm xuống.

Như vậy, nếu sản lượng sản xuất trong nước, nhập khẩu duy trì như hiện nay cộng với xu hướng sử dụng phân bón hữu cơ thay thế một phần phân bón vô cơ thì hoàn toàn có thể cung ứng đủ phân bón cho sản xuất nông nghiệp năm 2021 nói chung và vụ hè thu nói riêng.

Trước tình hình giá phân bón nhập khẩu tăng mạnh, đặc biệt là sản phẩm DAP có tình trạng khan hiếm, giá tăng vọt, có loại tăng đến 50%. Mới đây, các doanh nghiệp nhập khẩu đã có văn bản đề nghị Thủ tướng và Bộ Công thương vào cuộc bình ổn thị trường, tạm ngưng áp thuế tự vệ với phân DAP nhập khẩu, giảm các thủ tục cho doanh nghiệp. Ý kiến của Cục Bảo vệ thực vật về vấn đề này như thế nào?

Giá phân bón biến động tăng trong thời gian qua là do giá khí, giá nguyên liệu đầu vào (như NH₃, S) tăng cao, giá dầu và chi phí vận chuyển cũng tăng nên giá thành sản xuất phân bón Ure, DAP, Kali trên thế giới và thị trường trong nước có sự biến động liên tục.

Giá phân bón tăng trên thế giới là qui luật thị trường, không ngoại trừ nước không áp dụng thuế tự vệ hoặc có áp dụng thuế tự vệ đối với phân DAP và MAP như ở Việt Nam.

Theo báo cáo của doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất trong nước (Công ty cổ phẩn tập đoàn Vinacam, Công ty cổ phần DAP-Vinachem) cho thấy, giá DAP trong nước tăng nhưng biên độ tăng thấp hơn so với DAP nhập khẩu.

Cụ thể, giá phân DAP nhập khẩu tăng 2.700 - 5.100 đồng/kg tương ứng 21-49% giai đoạn từ tháng 11/2020 đến 2/2021 (từ 10.400 đồng/kg lên 15.500 đồng/kg đối với DAP xanh của Trung Quốc; từ 12.800 đồng/kg lên 15.500 đồng/kg đối với DAP nhập khẩu Hàn Quốc).Trong khi đó giá DAP trong nước theo giá giao của nhà sản xuất DAP Đình Vũ và DAP Lào Cai chỉ tăng 900 đồng/kg, từ 8.628 đồng/kg lên 9.528 đồng/kg (tương ứng tăng 10,4%).

Mặt khác, việc áp thuế tự vệ đã và đang thực hiện trong thời gian qua (từ 19/8/2017 đến nay), theo đó không đủ cơ sở để cho rằng việc áp thuế tự vệ là nguyên nhân làm tăng giá phân bón thị trường trong nước hiện nay.

Việc áp thuế tự vệ nhằm bảo đảm hài giữa phân bón sản xuất trong nước và nhập khẩu, chủ động nguồn cung bảo đảm vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp, giảm áp lực về giá cho nông dân, đồng thời đóng góp ngân sách nhà nước, do vậy cần tiếp tục áp dụng áp thuế tự vệ hiện nay đối với mặt hàng phân bón DAP và MAP.

Xin cảm ơn ông!