Cuộc chiến Ukraine đang đi đến hồi kết bi thảm: Kiev phải trả giá đắt cho những lời hứa hão huyền

Trong bài bình luận đăng trên American Conservative, cây bút bình luận Ted Snider nhấn mạnh, cuộc chiến Ukraine là một câu chuyện mà lẽ ra không cần xảy ra. Mỹ và NATO đã có thể đàm phán với Nga để tránh chiến tranh; Ukraine cũng có thể đạt được hòa bình với Nga ngay sau khi cuộc chiến bắt đầu. Nhưng cả hai cơ hội ấy đều bị Mỹ, NATO từ chối, và sự lựa chọn của Ukraine để chiến đấu với Nga đã được mua bằng những lời hứa hão huyền.

Chiến sự ác liệt và Ukraine kiệt sức

Vấn đề cấp bách nhất của Ukraine hiện nằm ngay trên chiến trường. Truyền thông phương Tây từ lâu đã cố tránh thừa nhận thực tế rằng, Nga đang giành thế thượng phong. Khi sự thật không thể che đậy được nữa, họ vẫn cố né tránh bằng những từ như “tiến chậm” hoặc “tổn thất nặng” để mô tả bước tiến của Nga.

Giờ đây, thậm chí cả truyền thông chính thống cũng đã phải thừa nhận rằng Ukraine đang “vật lộn để ngăn đà tiến công mùa hè của Nga” và cảnh báo “Ukraine vẫn có thể thất bại”.

Quân Nga đang tiến theo toàn tuyến tiếp xúc, ngày càng kéo dài, trong khi lực lượng vũ trang Ukraine đang kiệt quệ cố giữ vững phòng tuyến.

Nga đã tập trung lượng lớn quân ở nhiều khu vực như Sumy và Pokrovsk, đồng thời tiến sát hai thị trấn chiến lược – những tuyến tiếp vận quan trọng cho quân Ukraine ở miền đông. Nếu Nga cắt được các tuyến đường này, khả năng hậu cần của Kiev sẽ bị tê liệt.

Chỉ riêng trong tháng 6, Nga đã chiếm được 556 km² lãnh thổ – mức tổn thất lớn nhất trong một tháng đối với Ukraine kể từ ít nhất tháng 11/2024. Với cuộc chiến tiêu hao dai dẳng, đây là một bước lùi nghiêm trọng.

Mất tài nguyên chiến lược và đòn giáng nặng vào thỏa thuận với Mỹ

Lực lượng Nga còn tiếp tục tiến sâu hơn về phía tây và gần đây đã chiếm được mỏ lithium Dobra ở phía tây Donetsk – một trong những nguồn tài nguyên quý giá nhất của Ukraine. Mất đi khu vực này là một đòn nặng với Ukraine, vì những tài nguyên này từng được kỳ vọng giữ chân Washington trong thỏa thuận khoáng sản mà cựu Tổng thống Trump ký với Kiev – thỏa thuận thay thế cho cam kết an ninh.

Lithium vốn được Mỹ xác định là vật liệu quan trọng đối với an ninh quốc gia, và mỏ Dobra là một trong những nơi giàu trữ lượng nhất tại Ukraine. Giờ đây, tài nguyên này – vốn là chìa khóa cho phục hồi kinh tế, quan hệ hợp tác với Mỹ và an ninh của Ukraine – đã rơi vào tay Nga.

Trên không, Ukraine cũng bị áp đảo

Cùng lúc đó, Ukraine đang bị dội bom bởi các đợt tấn công bằng drone và tên lửa ngày càng lớn từ Nga. Không chỉ là vấn đề mục tiêu bị phá hủy, mà các đợt oanh kích này đang bào mòn dần hệ thống phòng không vốn đã cạn kiệt của Ukraine. Thiếu tên lửa phòng không, Ukraine buộc phải dùng chiến đấu cơ F-16 để bắn hạ drone – một giải pháp đắt đỏ và nguy hiểm.

Cuối tháng 6, một chiếc F-16 đã rơi, và một trong số ít phi công được huấn luyện điều khiển loại máy bay hiện đại này đã thiệt mạng trong khi bảo vệ bầu trời Ukraine.

Mỹ cạn kho tên lửa, ngưng viện trợ

Hồi đầu tháng 7, Lầu Năm Góc tuyên bố dừng cung cấp một số loại tên lửa phòng không và đạn chính xác cho Ukraine. Lý do: Mỹ đang dần cạn kiệt kho vũ khí sau khi tiêu hao lớn trong cuộc chiến bảo vệ Israel trước Iran.

Đô đốc James Kilby, quyền Tổng tham mưu trưởng Hải quân Mỹ, khai trước Thượng viện rằng Hải quân đã bắn ra số lượng đạn lớn “ở mức đáng báo động” để đánh chặn tên lửa Iran. Tổng cộng, Mỹ đã dùng đến 39 tên lửa đánh chặn THAAD – chiếm gần 1/5 số lượng dự trữ toàn quốc.

Trong bối cảnh ấy, Nhà Trắng cho biết quyết định ngừng chuyển giao vũ khí cho Ukraine được đưa ra sau khi Bộ Quốc phòng xem xét lại kho dự trữ đạn dược quốc gia. Người phát ngôn phó của Nhà Trắng, Anna Kelly, tuyên bố thẳng rằng quyết định này nhằm “đặt lợi ích nước Mỹ lên hàng đầu". Việc dừng viện trợ này không chỉ khiến Ukraine khó phòng thủ trước drone và tên lửa Nga, mà còn ảnh hưởng đến khả năng tấn công tầm xa của chính họ.

Sau đó, ông Trump đã đảo ngược quyết định, chỉ đạo tiếp tục gửi tên lửa Patriot cho Ukraine nhưng hiện tại chưa rõ bao giờ loại vũ khí sống còn này mới đến tay người cần. Trong khi đó, việc tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraine chỉ kéo dài thêm cuộc chiến và nỗi đau – chứ không thay đổi được kết cục. C

Con đường gia nhập NATO và EU của Ukraine mịt mờ

Một tín hiệu gây thất vọng khác cho Ukraine là việc chính quyền Mỹ từ chối áp thêm lệnh trừng phạt lên Nga. Ngoại trưởng Marco Rubio cuối tháng 6 tuyên bố rằng nếu trừng phạt thêm, Mỹ sẽ mất khả năng đàm phán với Nga để đạt được lệnh ngừng bắn.

Chuỗi thất vọng - đối với Ukraine - không chỉ ở cuộc chiến hiện tại – mà cả tương lai từng được hứa hẹn về hội nhập phương Tây và sự bảo vệ của NATO vốn cũng đang mờ nhạt dần.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở The Hague vừa qua, cụm từ “con đường không thể đảo ngược” dẫn tới tư cách thành viên NATO của Ukraine đã bị loại khỏi tuyên bố chung.

Tuyên bố chỉ tái khẳng định “cam kết chủ quyền của từng nước đối với việc hỗ trợ Ukraine”. Theo ông Ian Proud – từng là Tham tán Kinh tế tại Đại sứ quán Anh ở Moscow – điều này có nghĩa là hỗ trợ Ukraine giờ đây là quyết định của từng quốc gia thành viên, chứ không còn là một cam kết chung toàn khối NATO.

Theo đó, Kiev hiện không chỉ lo ngại về khả năng gia nhập NATO – điều mà Nga luôn phản đối – mà cả khả năng gia nhập EU cũng trở nên mong manh. Giáo sư Richard Sakwa từ Đại học Kent cho biết, ngày càng nhiều quốc gia thành viên EU cảm thấy không thoải mái với ý tưởng cho Ukraine gia nhập khối.

Hungary từ lâu đã phản đối công khai, còn tân Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki cũng vận động tranh cử dựa trên lập trường chống lại việc Ukraine gia nhập EU. Ở một số quốc gia khác như Cộng hòa Séc, tỷ lệ ủng hộ công chúng đối với việc Ukraine gia nhập EU cũng ở mức thấp.

Lời hứa bị phản bội và tương lai ảm đạm

Ukraine đã bị đẩy khỏi con đường đàm phán hòa bình bằng những lời hứa hỗ trợ vô điều kiện để giành lại lãnh thổ, làm suy yếu Nga, đảm bảo an ninh và hội nhập phương Tây. Nhưng đến nay không điều gì trong số đó trở thành hiện thực – và nhiều khả năng sẽ không bao giờ trở thành hiện thực.

Lịch sử cuộc chiến Ukraine đang đi đến một kết cục rất đáng buồn. Càng sớm đối mặt với thực tế và kết thúc cuộc chiến bằng một thỏa thuận thực tế, lâu dài, thì kết cục đó càng ít bi kịch hơn cho Ukraine, theo Ted Snider.

×