Đã có chuẩn nghèo theo thu nhập mới cho giai đoạn 2026-2030

Chuẩn nghèo theo thu nhập tăng 700 nghìn với nông thôn, 800 nghìn với thành thị

Chiều 12/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà dự, chủ trì cuộc họp trực tuyến toàn quốc về việc ban hành nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026 - 2030 và báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc ban hành nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026 - 2030 và đề xuất chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035.

Theo tính toán chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 gồm tiêu chí thu nhập (khu vực nông thôn 2.200.000 đồng/người/tháng; khu vực đô thị 2.800.000 đồng/người/tháng) và tiêu chí mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản gồm 6 chiều, 12 chỉ số, gồm việc làm (việc làm, người phụ thuộc trong hộ gia đình); giáo dục (trình độ giáo dục của người lớn, tình trạng đi học của trẻ em); y tế (dinh dưỡng, bảo hiểm y tế); nhà ở (diện tích nhà ở bình quân đầu người, chất lượng nhà ở); thông tin (sử dụng dịch vụ viễn thông); nước sinh hoạt, vệ sinh, môi trường (nguồn nước sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh, xử lý rác thải).

Theo dự kiến chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, thì mức chuẩn nghèo sẽ tăng từ 1,93% năm 2025 lên 11,7% vào đầu năm 2026, tương ứng khoảng 3,297 triệu hộ, tăng khoảng 904.000 hộ so đầu kỳ giai đoạn 2022 - 2025.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035 hướng tới xây dựng nông thôn hiện đại, toàn diện, thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa. Chương trình được thực hiện tại tất cả 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với 2.621 xã, 687 phường, 13 đặc khu. Tổng nguồn lực thực hiện dự kiến khoảng 12,35 triệu tỷ đồng.

Cần bổ sung thêm các tiêu chí mềm để đánh giá giảm nghèo bền vững giai đoạn mới

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu quá trình xây dựng văn bản phải dựa trên kết quả tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện 2 chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững được nhân dân và cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Tuy nhiên, việc thực hiện 2 chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững vẫn còn một số hạn chế như: Chia nhỏ quá nhiều dự án, ban hành nhiều cơ chế, cùng một nguồn vốn nhưng dàn trải khiến hiệu quả chưa cao.

Ở một số nơi, có kinh phí nhưng không giải ngân, không triển khai được, gây lãng phí. Bộ máy và số lượng văn bản hướng dẫn quá nhiều, làm nặng nề thêm khâu thủ tục, giảm hiệu quả thực thi. "Phải thẳng thắn rút ra bài học để phát huy sáng kiến, khắc phục bất cập trong giai đoạn tới", Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói.

Về chuẩn nghèo đa chiều, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ đây là chuẩn quốc tế được Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) khuyến nghị, các quốc gia có thể vận dụng linh hoạt tùy theo điều kiện thể chế và trình độ phát triển.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần bám sát các chuẩn mực đã ban hành, đồng thời dựa vào số liệu thống kê chính thức của cơ quan thống kê quốc gia để xác định mức thu nhập tối thiểu.

Trên cơ sở đó, tính toán phù hợp với mục tiêu phát triển đến năm 2030, bảo đảm mức thu nhập bình quân đầu người được nâng lên, hộ nghèo cũng phải được hưởng thành quả chung của đất nước. Chuẩn nghèo không phải là "chỉ số cứng" mà cần điều chỉnh linh hoạt theo từng giai đoạn.

Ngoài yếu tố thu nhập, các nhóm chỉ số về giáo dục, y tế, việc làm, thông tin, dịch vụ cơ bản… cũng cần được rà soát. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà gợi ý bổ sung chỉ số về khả năng thích ứng với thiên tai, bão lũ…. vì "chỉ cần một cơn bão, một trận lũ lớn, nhiều hộ có thể rơi trở lại nghèo. Đây là yếu tố trực tiếp quyết định tính bền vững trong giảm nghèo".

Liên quan đến phân loại đối tượng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng nên tiếp tục duy trì ba nhóm: Hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có thu nhập trung bình. Nhóm hộ có thu nhập trung bình cần được quan tâm vì đây là ngưỡng dễ tái nghèo, đòi hỏi chính sách phòng ngừa và hỗ trợ kịp thời.

Về tổ chức thực hiện, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các nghị định, văn bản phải không chỉ đưa ra chuẩn mực mà còn thiết kế cơ chế, chính sách, phương án thực hiện và cơ chế giám sát đánh giá cụ thể.

Đồng thời xác định rõ trách nhiệm của từng cấp, "Trung ương ban hành chuẩn, tỉnh cụ thể hóa, xã tổ chức thực hiện". Tại cấp xã, chính quyền, hệ thống chính trị, Mặt trận và nhân dân bàn bạc, quyết định công việc cần thiết, bảo đảm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra".

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh trách nhiệm về tài chính và giao Bộ Tài chính bảo đảm nguồn lực, "không thể chỉ dừng ở nguyên tắc chung, mà phải quy định rõ trách nhiệm và phương án huy động nguồn lực".

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề nghị MTTQ tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035. Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tăng cường phối hợp hoàn thiện nghị quyết trình Chính phủ, Quốc hội xem xét, quyết định thông qua để triển khai thực hiện, góp phần thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững.

×