Vai trò "then chốt" của doanh nghiệp viễn thông trong giảm nghèo thông tin

Nếu trước đây, “nghèo đói” thường được nhìn nhận qua thiếu ăn, thiếu mặc, thì trong kỷ nguyên số, còn có một dạng nghèo khác: nghèo thông tin. Đây là tình trạng người dân, cộng đồng không có hoặc khó tiếp cận với các nguồn thông tin cần thiết cho đời sống, sản xuất, giáo dục và phát triển kinh tế – xã hội.

Giảm nghèo thông tin chính là việc tạo điều kiện để mọi người, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, có thể tiếp cận hạ tầng viễn thông, internet, thiết bị số và kỹ năng khai thác thông tin. Điều này không chỉ giúp họ bắt kịp tri thức, nâng cao đời sống tinh thần, mà còn trực tiếp mở ra cơ hội kinh doanh, việc làm, tiếp cận dịch vụ công, y tế, giáo dục từ xa.

Tọa đàm trực tuyến: "Giảm nghèo thông tin tại vùng sâu vùng xa", do Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt tổ chức. Ảnh: Khổng Chí.

Nói cách khác, giảm nghèo thông tin là thu hẹp khoảng cách số, đảm bảo “không ai bị bỏ lại phía sau” trong quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đây cũng là yếu tố then chốt để phát triển xã hội công bằng, bền vững.

Tại toạ đàm "Giảm nghèo thông tin tại vùng sâu vùng xa" do Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt tổ chức, chuyên gia công nghệ viễn thông Dương Ngô Anh cho rằng vai trò của các doanh nghiệp viễn thông trong việc góp phần giảm nghèo thông tin tại vùng sâu vùng xa là rất quan trọng.

Vai trò của doanh nghiệp viễn thông trong giảm nghèo thông tin ở vùng sâu vùng xa là rất rõ

"Giảm nghèo thông tin là bước đi cần thiết và mang tính chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện. Từ góc nhìn của tôi, dự án giảm nghèo thông tin nhằm hướng đến việc thu hẹp khoảng cách số giữa vùng thành thị và nông thôn, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa đồng bào dân tộc thiểu số.

Từ đó đảm bảo cho người dân tiếp cận được thông tin cần thiết như giáo dục, y tế, cơ chế chính sách. Đặc biệt khả năng ứng dụng trong đời sống và sản xuất để cải thiện sinh kế, năng suất cho người dân", ông Dương Ngô Anh nói.

Theo vị chuyên gia này, trong quá trình này, ngoài vai trò định hướng của Nhà nước, ban ngành thì doanh nghiệp viễn thông góp phần hết sức quan trọng, nếu không muốn nói là yếu tố then chốt trong giảm nghèo thông tin, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa.

Chuyên gia công nghệ viễn thông Dương Ngô Anh.

"Các doanh nghiệp viễn thông xây hạ tầng, phủ sóng viễn thông, internet đến vùng sâu vùng xa. Họ cung cấp thiết bị đầu cuối giá rẻ hoặc trợ giá, kể cả tổ chức đào tạo kĩ năng số cộng đồng. Doanh nghiệp viễn thông còn hợp tác với Nhà nước, bộ ban ngành tham gia vào các chương trình như xoá mù thông tin, chuyển đổi số cộng đồng, thử nghiệm các mô hình công nghệ mới cho vùng khó khăn", ông Ngô Anh nhấn mạnh.

Ông Ngô Anh khẳng định thêm, nhìn một cách tổng quát thì doanh nghiệp viễn thông không chỉ đóng vai trò cung cấp dịch vụ mà còn là kết nối tri thức, công nghệ và cơ hội sống cho người dân ở vùng sâu vùng xa. Vai trò của doanh nghiệp viễn thông trong giảm nghèo thông tin ở vùng sâu vùng xa là rất rõ và cũng cần được hỗ trợ, tạo điều kiện hơn nữa.

Một câu hỏi đáng quan tâm là cần đảm bảo gì người dân ở các vùng khó khăn được tiếp cận mạng internet, dịch vụ số với chi phí phù hợp? Ông Ngô Anh chia sẻ: " Đây là vấn đề rất đáng được quan tâm. Để người dân được tiếp cận những dịch vụ này tốt nhất cần đảm bảo tổng thể các yếu tố từ hạ tầng, chính sách đến công nghệ, nguồn nhân lực".

Vị chuyên gia công nghệ viễn thông này chỉ rõ, vấn đề hạ tầng viễn thông cần phải được đầu tư đồng bộ thông qua việc phủ sóng toàn diện mạng 4G/5G, cáp quang, truyền hình số, không để tồn tại các vùng lõm thông tin, nơi có sóng hoặc tín hiệu yếu. Để đảm bảo điều này, rõ ràng việc ưu tiên triển khai điện lưới phải được thực hiện trước tạo sự ổn định. Áp dụng thúc đẩy những công nghệ mới để giảm chi phí.

"Tôi thấy những năm qua, người dân ở vùng sâu vùng xa đã nhận được những chính sách hỗ trợ rất lớn. Từ việc cung cấp thiết bị điện thoại thông tin, máy tính bảng giá rẻ (hoặc miễn phí) cho hộ nghèo, học sinh, người già vùng sâu vùng xa. Những gói cước viễn thông – data giá rẻ hoặc miễn phí cũng được triển khai tích cực.

Khi cung cấp thiết bị thông tin cho họ thì đào tạo kĩ năng số cơ bản cũng rất quan trọng mà chính nhân viên viễn thông, cán bộ xã, bản làng hay giáo viên cũng có thể trở thành người hỗ trợ cộng đồng", ông Ngô Anh đưa ra góc nhìn.

Nếu nói được câu chuyện lợi nhuận thì doanh nghiệp sẽ “né”

Khi triển khai hạ tầng mạng, phủ sóng di động hay mở rộng internet đến vùng sâu vùng xa, có nhiều khó khăn lớn như địa hình, chi phí đầu tư, khả năng sinh lời. Về vấn đề này, ông Ngô Anh cho rằng: "Như chúng ta đã biết, đặc thù của vùng sâu vùng xa là địa hình phức tạp như núi cao, rừng sâu, sông suối, điều này chia cắt việc vận chuyển thiết bị, xây dựng trạm phát sóng, kéo cáp quang rất khó khăn. Với địa hình như thế khi gặp thời tiết khắc nghiệt như mưa lũ, sạt lở, gió lớn rất dễ gây hư hỏng hạ tầng, gián đoạn dịch vụ

Tất nhiên với vùng sâu vùng xa còn thấy thực tế là mật độ dân cư thấp, khi đó số lượng thuê bao ít, mức tiêu dùng dịch vụ thấp. Như tôi đã chia sẻ, có nơi đã đầu tư trạm phát sóng nhưng không có điện lưới, khi ấy hạ tầng không khai thác đúng tiềm năng".

Ở vùng sâu vùng xa, chi phí đầu tư hạ tầng cao trong khi mật độ dân cư thấp, mức chi tiêu của người dân còn hạn chế. Nếu nói được câu chuyện lợi nhuận thì doanh nghiệp sẽ “né”. Tuy nhiên trong quá trình chuyển đổi số, người dân không thể bị bỏ lại phía sau.

Người dân ở vùng sâu vùng xa cần được tiếp cận tri thức, học tập và y tế từ xa, thông qua các thiết bị thông minh. Từ đó giúp người dân tham gia hành chính công, giảm chi phí đi lại ngoài ra còn có thể buôn bán nông sản online, tăng thu nhập cải thiện đời sống.

Theo ông Dương Ngô Anh, doanh nghiệp viễn thông không chỉ cung cấp dịch vụ hạ tầng mà còn giữ vai trò then chốt trong việc thu hẹp khoảng cách số, góp phần giảm nghèo thông tin.

"Nhà nước và doanh nghiệp có sự gánh vác và cùng nhau chia sẻ vì mục tiêu “mở đường cao tốc thông tin” cho người nghèo bước vào kỉ nguyên số. Nhà nước đầu tư ban đầu, trợ giá, miễn thuế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp bước vào vùng khó", ông Ngô Anh đề xuất.

Khi người dân, học sinh vùng sâu vùng xa được tiếp cận những gói dịch vụ viễn thông, data hay thiết bị giá rẻ thì họ sẽ có cơ hội trải nghiệm các dịch vụ số như học hành, tiếp cận chính sách của Đảng và Nhà nước, rồi xem các video hướng dẫn trồng trọt, chăn nuôi để tăng năng suất kinh tế.

Nói một cách dễ hiểu thì các thiết bị thông minh giá rẻ như cầu nối nhằm rút ngắn khoảng cách vùng miền, bản làng. Việc tặng thiết bị, cung cấp dịch vụ viễn thông hoặc giá rẻ hoặc miễn phí sẽ góp phần tặng tốc chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Theo ông, cần tiếp cận một cách tổng thể, liên ngành và lấy người dân làm trung tâm. Cần có các điểm truy cập số cộng đồng đặt tại các xã, trường học đáp ứng có mạng internet miễn phí, có thiết bị dùng chung, có cán bộ, giáo viên hướng dẫn người dân để đảm bảo việc học, thực hành.

Từ đó giúp người dân tiếp cận với các trang thông tin hay các ứng dụng về nông nghiệp để nắm bắt thời tiết, dịch bệnh cây trồng vật nuôi, giá cả nông sản, kết nối giao thương, kể cả là tư vấn từ xa.

"Tôi từng có dịp đi công tác ở Tả Van, Sapa, và thấy người dân ở đây sử dụng thiết bị điện thoại thông minh khá nhiều. Tuy nhiên vấn đề họ mới chỉ ở mức cập nhật tin tức, thông tin chứ vận dụng vào đời sống còn hạn chế", ông Ngô Anh chia sẻ.

Điện thoại thông minh, các dịch vụ viễn thông có thể coi là “cây cầu vượt nghèo” trong thời đại số. Tất nhiên với người dân vùng sâu vùng xa, cần có sự hỗ trợ và tư vấn, tập huấn nhiều hơn về kĩ năng số.

Tiếp cận các chính sách từ Đảng và Nhà nước, vận dụng vào học tập, trau dồi kiến thức cho hoạt động lao động như trồng trọt, chăn nuôi để làm sao đạt năng suất cao và từ đó có sản phẩm để buôn bán, tìm được các thương lái, đầu mối uy tín, không bị ép giá. Kể cả là cập nhật để phòng tránh việc lừa đảo qua mạng.

×