Đại biểu Quốc hội: “Bắt cóc online” không còn là hiếm hoi mà là nỗi lo của nhiều gia đình

Sáng 29/10, Quốc hội bắt đầu thảo luận tại hội trường, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch năm 2026, kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (đoàn Vĩnh Long) nhấn mạnh, hiện nay, tình trạng "bắt cóc online" không còn là hiện tượng hiếm hoi mà đã trở thành nỗi lo thường trực của nhiều gia đình.

“Tội phạm công nghệ cao lợi dụng tin nhắn, email hoặc các nền tảng mạng xã hội để điều khiển nạn nhân từ xa. Chúng buộc nạn nhân tự rút tiền, thuê chỗ ở, thậm chí là tự quay video cầu cứu theo kịch bản do kẻ xấu dựng sẵn”, bà nói.

Theo bà Nhi, các vụ việc gần đây ở Hà Nội, TP.HCM và nhiều địa phương cho thấy nạn nhân thường là học sinh, sinh viên. “Hậu quả không chỉ là thiệt hại tài chính mà còn gây hoang mang, mất niềm tin vào môi trường mạng, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh trật tự xã hội”, bà Nhi nói.

Nữ đại biểu cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này là do công nghệ ngày càng tinh xảo. Trí tuệ nhân tạo (AI) làm nhái giọng nói và hình ảnh giả tạo giúp kẻ xấu mạo danh một cách thuyết phục. 

Cùng với đó, các nền tảng xuyên biên giới chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm pháp lý tại Việt Nam và chưa có quy định chặt chẽ về kiểm soát, gỡ nội dung vi phạm. Nhận thức cộng đồng còn hạn chế. Nhiều phụ huynh, học sinh chưa đủ kỹ năng nhận diện rủi ro, dễ bị mắc lừa qua các chiêu trò tinh vi.

Trước thực trạng đáng báo động này, đại biểu Yến Nhi đề nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành, các cấp vào cuộc một cách quyết liệt để có những giải pháp phòng ngừa cũng như kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm, rủi ro.

Bà đề nghị các ngành chức năng cần chỉ đạo tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục, đẩy mạnh chiến dịch an toàn mạng qua truyền thông, trường học. Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề tại trường học, cộng đồng về nhận diện "bắt cóc online", cách bảo vệ thông tin cá nhân và phản ứng khi gặp dấu hiệu lừa đảo. Sử dụng các kênh truyền thông đại chúng, mạng xã hội để phát hành những video ngắn gọn, dễ hiểu hướng đến đối tượng là thanh niên, học sinh và phụ huynh.

Đồng thời, cần xây dựng khung pháp lý chặt chẽ. “Hoàn thiện Luật An ninh mạng, Luật Tội phạm công nghệ cao, Bộ luật Hình sự nhằm quy định rõ hình phạt cho hành vi "bắt cóc online" với chế tài thật sự mạnh mẽ”, bà nói.

Bà Nhi đề nghị có chế tài đủ mạnh, yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới ký cam kết, báo cáo gỡ bỏ nội dung vi phạm và công khai số liệu xử lý. Áp dụng mức phạt tài chính hoặc bản quyền quảng cáo nếu các nền tảng này không thực hiện đúng quy định.

Về giải pháp hợp tác quốc tế, bà Nhi nhấn mạnh, vừa qua tại Việt Nam, Công ước Hà Nội (Công ước của Liên Hiệp Quốc về chống tội phạm mạng) đã được 72 quốc gia ký kết tính đến ngày 26/10/2025. Điều này sẽ giúp cho các quốc gia có cơ chế hợp tác trong công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm trên không gian mạng, bảo vệ chủ quyền quốc gia, quyền con người và an ninh mạng. 

Bên cạnh những giải pháp phòng ngừa, đại biểu cho rằng, cần phải nâng cao hơn nữa năng lực điều tra, truy bắt cho lực lượng chức năng. Trang bị cho lực lượng công an, cảnh sát công nghệ cao và các công cụ phân tích dữ liệu, giám sát mạng. Đào tạo chuyên môn sâu về tội phạm công nghệ cao. Đẩy mạnh việc thu thập, lưu trữ, phân tích chứng cứ số để hỗ trợ xét xử một cách nhanh chóng và nghiêm minh.

Ngoài ra, cần hỗ trợ tâm lý, kể cả pháp lý cho nạn nhân và gia đình. Cung cấp các dịch vụ tư vấn, đảm bảo quyền lợi trong bồi thường, hỗ trợ tái hòa nhập xã hội, tránh để nạn nhân rơi vào các bẫy mới.

Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ bổ sung vào nhiệm vụ từ nay đến cuối năm 2025 cũng như những giải pháp trọng tâm trong năm 2026 về công tác phòng chống tội phạm trong công nghệ cao, trong đó có "bắt cóc online".

×