Đề xuất không bán và cho thuê nhà cao tầng nội đô với người ngoại tỉnh để hạn chế tăng dân số

Hội thảo “Quản lý phát triển công trình cao tầng khu vực nội đô lịch sử mở rộng TP Hà Nội” diễn ra mới đây, các chuyên gia, KTS, nhà quản lý cho rằng, cách đây 20 năm, Hà Nội chỉ lác đác vài công trình nhà cao tầng. Sau 20 năm, mặc dù trong các văn bản của Thủ tướng cho đến Hà Nội về phát triển đô thị đều nhấn mạnh hạn chế nhà cao tầng trong nội đô. Thế nhưng, tại các văn bản pháp lý quy hoạch “chỉ bố trí nhà cao tầng ở một số vị trí thích hợp”, “công trình nhà cao tầng tạo điểm nhấn” mà không cấm đã được các chủ đầu tư vận dụng để nhà cao tầng mọc lên ồ ạt trong nội đô.

Trong bài tham luận tại hội thảo, ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, cho rằng việc xây dựng nhà cao tầng ở Thủ đô đặc biệt là khu nơi đô thị là yêu cầu khách quan phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội và đời sống nhân dân. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là xây nhà cao tầng ở nội đô ở đâu, mật độ tầng cao thế nào để đảm bảo yêu cầu “Dân tộc, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc, ngàn năm văn hiến” đặc biệt liên quan đến khu phố cổ và trung tâm chính trị Ba Đình lịch sử. Đồng thời, việc xây dựng nhà cao tầng trong khu vực nội đô lại không làm tăng dân số, không gây ách tắc giao thông, ô nhiễm môi trường. 

Nhà cao tầng mọc lên ồ ạt trong nội đô và tồn tại nhiều vi phạm như toà 8B Lê Trực. 

Phân tích về việc, xây nhà cao tầng có mâu thuẫn với mục tiêu giảm dân số nội đô (từ 1,2 triệu xuống còn 0.8 triệu), Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam Trần Ngọc Hùng khẳng định: “Thực tế đã chứng minh quy định này hầu như không thực hiện được”.

hạn chế tối đa tăng dân số cơ học vào nội đô được ông Hùng đưa ra các giải pháp như: chỉ bán, cho thuê nhà cao tầng nội đô cho người có hộ khẩu thường trú tại phường, quận có dự án. Tốt nhất là phục vụ di dân phố cổ chứ không phải là dân phố cổ phải đi sang Long Biên, Gia Lâm, còn người ngoại tỉnh lại di dân vào Trung tâm thì sẽ không thành công.

Ngoài ra, theo ông Hùng, khi cải tạo, xây dựng khu chung cư cũ, dự án tiểu khu đô thị cần chú trọng yêu cầu thành tiểu khu đồng bộ không chỉ là khu nhà ở như trước đây mà là nhà tổng hợp bao gồm các cửa hàng (thậm chí cả 2 tầng có lối lên xuống thống giữa các tầng nhà), các nhà Văn phòng, các công trình phục vụ công cộng đồng bộ như trường học, nhà trẻ, mẫu giáo, chợ … để dân không phải di chuyển ngang nhiều gây ách tắc giao thông. Cần phải dành quỹ đất nội đô, kinh phí phù hợp, tổ chức đồng bộ mà trước hết là trách nhiện quản lý nhà nước thì mới triển khai hiệu quả nhà cao tầng tại các khu vực này. 

Toà nhà cao tầng BIDV nằm cạnh Hồ Gươm. 

Đặc biệt, dành toàn bộ các khu đất khi di dời các cơ quan, nhà máy, các khu đất trống… để phục vụ quỹ đất xây nhà tái định cư khi cải tạo chung cư cũ, xây thêm các công trình công cộng phục vụ xã hội nhà trẻ, mẫu giáo, cung thiếu nhi, vườn hoa, cây xanh. Từ nay không cấp phép xây thêm nhà cao tầng phục vụ nhà ở thương mại trong khu nội đô từ vành đai I trở vào.

Liên quan tới vấn đề xây dựng nhà cao tầng trong nội đô, ông Hùng cũng cho biết, việc quản lý cấp phép xây nhà cao tầng và xử lý việc xây dựng trái phép đang là vấn đề rất lớn. Hàng loại loạt  dự án xây trái phép vượt tầng, vượt mật độ điển hình là Khu Linh Đàm, 8B Lê Trực và hàng trăm nhà cao tầng chung cư  mini xây vượt vài ba tầng phá vỡ quy hoạch, cảnh quan đô thị đến mức thành phố không thể cấp sổ đỏ… nhưng không được xử lý triệt để gây nhức nhối trong dư luận.

Ngày càng nhiều những công trình xây dựng cao tầng tại Hà Nội. 

Cũng nêu ra thực trạng phát triển nhà cao tầng ở Việt Nam, KTS. Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, cho biết với khoảng thời gian 20 năm kể từ năm 1998 đến nay, đã có hàng trăm công trình cao tầng (theo quy định từ 9 tầng trở lên) được xây dựng. Nhưng, ngay tại các khu đô thị mới cũng còn nhiều bất cập. Đó là sự thiếu đồng bộ giữa hạ tầng kỹ thuật trong khu đô thị với hạ tầng bên ngoài các khu đô thị mà cụ thể là sự liên thông và kết nối giao thông; thoát nước, xử lý nước thải không đảm bảo…

Theo ông Chính, với tốc độ xây dựng như hiện nay, đã có ý kiến đánh giá, cho rằng Hà Nội nói riêng và nhiều đô thị khác nói chung đang thiếu những quy định chặt chẽ để có thể gắn việc phát triển đô thị với sự quản lý kiến trúc nhà cao tầng một cách hợp lý và hiệu quả. Trong khi, các chỉ tiêu về quy hoạch - kiến trúc như hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, tầng cao công trình, khoảng lùi, khoảng cách giữa các tòa nhà lại có vai trò quyết định đến diện mạo đô thị với việc kết nối hài hòa giữa kiến trúc với cảnh quan đô thị, khớp nối hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đô thị.

Ngoài ra, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam còn nhận định, đối với các dự án cải tạo chung cư cũ mới chú trọng xây dựng các tòa nhà riêng lẻ, thiếu các mảng xanh, khoảng trống và các công trình tiện ích công cộng. Vì vậy cần phải có quy hoạch tổng thể.