Diễn đàn Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Lắng nghe nông dân nói

Phát biểu kết luận Diễn đàn, thay mặt Lãnh đạo Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đã trân trọng cảm ơn Đồng chí Lương Quốc Đoàn, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam và đánh giá cao sáng kiến của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã phối hợp với Bộ Tài nguyên Môi trường tổ chức và đồng chủ trì Diễn đàn có ý nghĩa rất quan trọng này.

Diễn đàn đã lắng nghe, trao đổi và thảo luận với hơn 20 nhóm câu hỏi, ý kiến phản ánh với tinh thần thẳng thắn, tâm huyết và trách nhiệm cao của cán bộ hội nông dân, các hội viên nông dân xuất sắc, các Hợp tác xã tiêu biểu, các chuyên gia, nhà khoa học và các doanh nghiệp... Các nội dung thảo luận tại Diễn đàn là sự chuẩn bị về nội dung quan trọng trước thềm Hội nghị đối thoại của Thủ tướng Chính phủ với nông dân năm 2024 dự kiến diễn ra vào tháng 12 tới đây.

Với tinh thần đó, Tôi đề nghị các đơn vị trực thuộc của hai cơ quan và các bộ, ngành tiếp tục rà soát, tổng hợp, giải đáp, hướng dẫn kịp thời các câu hỏi, ý kiến chưa được trực tiếp trả lời tại Diễn đàn; đồng thời phối hợp, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ. Theo đó, Bộ trưởng cũng đề ra 6 giải pháp trọng tâm:

Một là, chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp hội nông dân, hợp tác xã tích cực quán triệt, tuyên truyền, giáo dục, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao trong nhận thức và hành động của toàn xã hội nói chung và hội viên nông dân cả nước nói riêng về quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động phòng chống thiên tai.

Hai là, tiếp tục rà soát, hoàn thiện và tổ chức thực thi có hiệu quả hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Ba là, đẩy mạnh chuyển đổi xanh, kinh tế các-bon thấp, kinh tế tuần hoàn; tập trung giải quyết các vấn đề ô nhiễm môi trường khu vực nông thôn, các nguy cơ suy giảm, cạn kiệt tài nguyên và đa dạng sinh học. 

Bốn là, thường xuyên cập nhật, hướng dẫn người dân, cộng đồng các kế hoạch, phương án phòng ngừa thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu ở những khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ quét, sạt lở đất, địa bàn trung du, miền núi. 

Năm là, tối ưu hóa việc đưa các diện tích đất chưa sử dụng vào sử dụng trong thực tế; kiểm soát chặt hoạt động khai thác khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát sỏi lòng sông, ven biển.

Sáu là, tập trung nguồn lực giải quyết hiệu quả các vấn đề môi trường nông thôn, đặc biệt là xử lý nước thải làng nghề; cải tạo, phục hồi môi trường các lưu vực sông, hồ chứa, công trình thủy lợi bị ô nhiễm; thực hiện hiệu quả việc thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, bao bì, thuốc bảo vệ thực vật, giảm thiểu chất thải nhựa; tái chế, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vi sinh, hữu cơ trong canh tác và phát triển kinh tế nông nghiệp; bảo đảm cung cấp nước sạch cho người dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo; bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên, đặc biệt là các hệ sinh thái rừng, đất ngập nước, rạn san hô, thảm cỏ biển.

Hội Nông dân Việt Nam và Bộ TNMT đã phối hợp thành lập các tổ nhóm, CLB nông dân tham gia bảo vệ môi trường ở địa phương, Hội Nông dân cơ sở hoạt động rất hiệu quả, góp phần xây dựng môi trường nông thôn sáng xanh sạch đẹp, làm nên những miền quê nông thôn đáng sống.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Hội Nông dân các cấp, trong đó hướng mạnh tới đội ngũ cán bộ Hội ở cơ sở, các nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, xuất sắc, các HTX làm những hạt nhân, nòng cốt tham gia các hoạt động, mô hình bảo vệ môi trường ở nông thôn.

Đồng chí Lương Quốc Đoàn – Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chia sẻ: Hiện nay, Hội Nông dân Việt Nam đang triển khai App Nông dân Việt Nam với trên 3 triệu hội viên nông dân cài đặt để lắng nghe trực tiếp những ý kiến của nông dân từ cơ sở về các chủ trương, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn. Chúng tôi rất mong chị Huyền – Giám đốc HTX chè Thịnh An ở thị trấn Sông Cầu, Thái Nguyên sẽ phối hợp cùng với Hội Nông dân Việt Nam chúng tôi trong thời gian tới.

Đại biểu nông dân Hà Nội có nói về kinh nghiệm giải phóng mặt bằng vành đai 4 với sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp Hội Nông dân Việt Nam và cả hệ thống chính trị đã tạo nên sự đồng thuận lớn, ủng hộ cao của bà con nông dân trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước.

Về sự phối hợp giữa Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có lịch sử phối hợp từ nhiều năm nay với nhiều hoạt động thiết thực cụ thể. Diễn đàn Lắng nghe nông dân lần này giữa Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường là sự đổi mới trong việc phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền giữa 2 tổ chức.

Về vấn đề tuyên truyền cho hội viên nông dân thực hiện tốt nội dung chuyển đổi xanh có rất nhiều nội dung, đây cũng là 1 trong những cam kết của Chính phủ tại Hội nghị COP26. Đây là nội dung không hề dễ, làm sao chúng ta tuyên truyền để người nông dân hiểu, tạo sự đồng thuận trong thực hiện chuyển đổi sản xuất kinh doanh nông nghiệp hướng tới chuyển đổi xanh.

Ngoài đổi mới công tác tuyên truyền, Hội Nông dân Việt Nam cũng phối hợp với Bộ TNMT xây dựng các mô hình cụ thể. Đặc biệt, Hội Nông dân Việt Nam đã tranh thủ sự ủng hộ, tài trợ của các tổ chức quốc tế thực hiện xây dựng các mô hình hiệu quả, trong có có Dự án tuyên truyền vận động nông dân áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường. Hội Nông dân đã thực hiện hiệu quả Dự án áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường ở 26 tỉnh, thành. Điển hình như ở tỉnh Bắc Giang mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường đã nhân rộng với hơn 70.000 nông dân gia với diện tích hơn 7.100ha.

Trả lời câu hỏi của ông Hữu, Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất Đào Trung Chính cho biết:

Nếu là đất giao, theo Luật Đất đai kể cả Luật Đất đai 2013 là tự động kéo dài 50 năm, người dân không phải làm thêm cái gì, nhà nước phải tự làm cho người dân. Nếu đất thuê hết 20 năm, nhà nước không lấy làm gì mà người dân vẫn có nhu cầu thì vẫn tiếp tục cho thuê tiếp.

Về bồi thường đường vành đai 4, đường vành đai 4 khi chúng ta làm ngay từ lúc chúng ta đã có dự thảo Luật Đất đai mới, đặc biệt khu vực Hà Nội, vận hành dự thảo Luật Đất đai bây giờ là Luật Đất đai 2024 rất tốt. Kinh nghiệm Hà Nội là chốt vị trí tốt nhất để làm khu tái định cư, vận động người dân nhường đất để làm đường.

Luật Đất đai mới có mấy vấn đề: Thứ nhất, Hà Nội chọn khu tái định cư có vị trí tốt nhất rồi, nhưng trong Luật Đất đai mới khu tái định cư phải có hạ tầng kỹ thuật bằng chuẩn nông thôn mới; thứ hai đảm bảo tiếp cận hạ tầng xã hội; thứ ba ghi nợ chỗ cấp giấy là 5 năm, còn tôi nói ghi nợ của bồi thường tái định cư này tới khi nào chuyển quyền; Tiếp theo trong việc giao đất tái định cư, giá đất lấy theo bảng giá chứ không chạy theo thị trường và Nhà nước thu hồi đất của người dân ở thời điểm nào thì phải tính giá ở thời điểm đó.

Ngoài ra, về hỗ trợ đời sống sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề, đào tạo nghề đã có quy định rất cụ thể.

Trả lời câu hỏi của bà Lý, Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã Nông nghiệp Hữu cơ và Dược liệu Việt Nam, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt (Bộ NNPTNT) Nguyễn Thị Thu Hương cho hay, hiện nay, Cục Trồng trọt đã công nhận cây trà hoa vàng tự công bố lưu hành với một số cây trà hoa vàng ở Việt Nam. Đối với các sản phẩm OCOP, Việt Nam cũng đã công nhận một số sản phẩm trà hoa vàng đạt OCOP 4 và 5 sao. Có nghĩa, về mặt thương mại trong nước đã rất "rộng đường", vì vậy chúng ta cần xây dựng thương hiệu, hướng tới tập trung vào thị trường trong nước trước khi tính đến thị trường xuất khẩu.

Liên quan đến lo ngại của bà Lý về xuất khẩu trà hoa vàng, thì theo CITES đây là thực vật quý hiếm được Cục Lâm nghiệp quản lý. Tuy nhiên, một số loài thuộc nhóm II- xuất khẩu có điều kiện, cụ thể quy định điều kiện thế nào, bà Hương đề nghị HTX có văn bản với Cục Lâm nghiệp, đồng thời để nắm bắt được thông tin, quy định xuất khẩu trà hoa vàng hay bất kỳ động thực vật nào khác cần liên hệ Cục Bảo vệ thực vật và Văn phòng SPS Việt Nam

Bà Phạm Thị Lý, Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã Nông nghiệp Hữu cơ và Dược liệu Việt Nam cho biết, HTX đang sản xuất dược liệu dưới tán rừng. Trong đó, có những loài cây do HTX nghiên cứu đã bảo vệ được hệ gen lục lạp và có những loài cây nằm trong sách đỏ Việt Nam nhưng bị cấm lưu hành trên thế giới, đó là cây trà hoa vàng. 

Tuy nhiên, cây trà hoa vàng đang đem lại hiệu quả rất tốt và có khả năng nhân rộng và nếu trồng được trên diện tích lớn dưới tán rừng thì ngoài việc giữ được độ ẩm của rừng, đồng thời chăm sóc được hệ sinh thái trong rừng đó. Do đó, chúng tôi cũng lo ngại khi hình thành vùng nguyên liệu lớn thì làm thế nào để xuất khẩu được (thế giới đang cấm thương mại hóa cây trà hoa vàng), bởi vậy, chúng tôi mong chuyển trăn trở đó đến Diễn đàn.

Bà Lý cũng cho biết, HTX đã triển khai đề tài công trình nghiên cứu đầu tiên của ngành nông nghiệp về xây dựng dữ liệu quản lý nguồn cung và hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản, thực phẩm của Bộ Nông nghiệp và PTNT. 

Trong quá trình triển khai diện rộng trên nhiều tỉnh, thành phố của cả nước, chúng tôi nhận thấy nếu hội viên nông dân sử dụng hệ thống đó để cập nhật đầy đủ dữ liệu nguồn cung đầu vào trong sản xuất, gắn với thời gian thực thì chúng ta sẽ có cơ sở dữ liệu dùng chung giữa Bộ Nông nghiệp và Bộ TNMT với việc đang sử dụng diện tích đất như thế nào và hiệu quả ra sao, gắn với thị trường… 

Qua Diễn đàn, chúng tôi kiến nghị Hội NDVN, Bộ TNMT cùng nghiên cứu, tư vấn sâu hơn khi đã có cơ sở dữ liệu lớn để áp dụng vào việc sử dụng đất hiệu quả trong thời gian tới?

Tham dự về Dự án đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô, ông Nguyễn Văn Hữu, Chủ tịch Hội Nông dân Hồng Hà (Đan Phượng, Hà Nội) băn khoăn:

Vành đai 4 có diện tích đất nông nghiệp thu hồi lớn, song thực tế việc thu hồi mặt bằng cho dự án rất nhanh. Có được điều này là nhờ sự vào cuộc của các lãnh đạo địa phương và các cấp hội nông dân, nhưng cho đến nay việc tái định cư người dân vẫn rất băn khoăn, và quỹ đất thì cũng ít nên đất cho sản xuất tạo sinh kế không có bà con rất trăn trở.

Tôi xin hỏi, bài học kinh nghiệm nào để bà con tự nguyện giao mặt bằng? Nhà nước có chính sách nào để thực hiện được chủ trương là nơi tái định cư phải tốt hơn nơi ở cũ? Nhà nước có chính sách hỗ trợ nào cho người dân phải di dời trả mặt bằng, người dân có được hỗ trợ tiền đào tạo nghề không?

Vành đai 4 có diện tích đất nông nghiệp thu hồi lớn, song thực tế việc thu hồi mặt bằng cho dự án rất nhanh. Có được điều này là nhờ sự vào cuộc của các lãnh đạo địa phương và các cấp hội nông dân, nhưng cho đến nay việc tái định cư người dân vẫn rất băn khoăn, và quỹ đất thì cũng ít nên đất cho sản xuất tạo sinh kế không có bà con rất trăn trở.

Tôi xin hỏi, bài học kinh nghiệm nào để bà con tự nguyện giao mặt bằng? Nhà nước có chính sách nào để thực hiện được chủ trương là nơi tái định cư phải tốt hơn nơi ở cũ? Nhà nước có chính sách hỗ trợ nào cho người dân phải di dời trả mặt bằng, người dân có được hỗ trợ tiền đào tạo nghề không?

Gửi kiến nghị đến Diễn đàn, ông Nguyễn Cường, Nông dân Việt Nam xuất sắc nuôi tôm công nghệ cao xã Diễn Trung (Diễn Châu, Nghệ An) cho hay: Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành luôn động viên, khuyến khích nông dân mạnh dạn đầu tư mở rộng các mô hình sản xuất hiệu quả. Nhưng cái khó của nhiều nông dân là bị vướng vào các bất cập trong vấn đề đất đai. Đơn cử như gia đình tôi, thuê đất để nuôi tôm nhưng chỉ có thời hạn tối đa 20 năm, thì làm sao dám đầu tư lâu dài bằng các thiết bị, công nghệ mới.

Thêm vào đó, đến nay quá hạn thuê đất rồi, nhưng gia đình tôi vẫn chưa làm được thủ tục gia hạn cho thuê đất. Đây là tình trạng không chỉ gia đình tôi mà còn của nhiều nông dân sản xuất quy mô lớn ở cùng địa phương.

Rất mong, đồng chí Bộ trưởng, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, ngành nông nghiệp và địa phương quan tâm, có tiếng nói, có tác động giúp chúng tôi.

Cũng tại Diễn đàn, ông Hoàng Đình Quê - Nông dân xuất sắc 2022 huyện Yên Dũng (Bắc Giang) với mô hình chăn nuôi lợn tuần hoàn khép kín cho biết: trong các cuộc tập huấn, sinh hoạt Hội Nông dân, chúng tôi đã được cán bộ Hội, chính quyền địa phương truyền đạt về cam kết của Chính phủ với quốc tế về sản xuất xanh, tiến tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Chúng tôi hoàn toàn đồng tình, ủng hộ mục tiêu này.

Xin được hỏi, tới đây Hội Nông dân Việt Nam sẽ phối hợp với Bộ TNMT để có các chương trình tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người nông dân tham gia chuyển đổi sản xuất xanh nhận được nhiều thông tin hơn và được hỗ trợ nhiều hơn về cách thức, phương thức chuyển đổi?

Năm 1984 gia đình tôi được chính quyền địa phương vận động chuyển vào khu cách khu dân cư 2km để khai hoang, 1988, chúng tôi xây dựng trang trại, năm 2012, chúng tôi được UBND huyện Yên Dũng cấp chứng nhận đất trang trại, chúng tôi có thầu thêm đất hoang để làm trang trại.

Sau đó chúng tôi xây dựng trang trại tuần hoàn khép kín, 2.500 con lợn, xử lý bằng giun trùn quế được công nhận từ chính quyền các cấp, vừa qua chúng tôi cung cấp các thủ tục, giấy tờ gửi lên các cấp có thầm quyền để xin công nhận khu đất đó được phép chăn nuôi nhưng đến giờ vẫn chưa được xét duyệt để gia đình tiếp tục đầu tư, mở rộng trang trại. Chúng tôi rất mong các bộ ngành và Bộ trưởng Bộ TNMT quan tâm, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho gia đình tôi.

Trả lời Nông dân Nguyễn Văn Dẫn – hội viên nông dân ở quận Thốt Nốt (TP.Cần Thơ), Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Đỗ Đức Duy nhấn mạnh:

Tôi hoàn toàn đồng tình với vấn đề đại biểu nêu ra, thực tế cho thấy, trong 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long thì chỉ có 09 tỉnh có nguồn cát sông (An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, TP. Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh, Hậu Giang, Sóc Trăng), trong đó chỉ có 02 tỉnh (An Giang, Đồng Tháp) có nguồn cát sông đạt chất lượng làm cát xây dựng và đắp nền cho cao tốc, còn lại 07 tỉnh thuộc hạ nguồn Sông Tiền và Sông Hậu (Tiền Giang, TP. Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh, Hậu Giang, Sóc Trăng), thì cát lẫn bùn và mùn thực vật chiếm tỷ lệ cao, dẫn đến khối lượng cát đạt tiêu chuẩn làm vật liệu đắp nền, nhất là cho đường cao tốc rất ít.

ĐBSCL có địa hình thấp, nền đất yếu, là khu vực chịu tác động ảnh hưởng trực tiếp của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, dẫn đến khả năng chịu đựng của các công trình trên mặt đất tại khu vực này có giới hạn thấp, đặc biệt là hệ thống đường giao thông, đường cao tốc, việc khai thác cát bừa bãi sẽ khiến dòng chảy thay đổi, gây ra sạt lở như đại biểu đã nêu. 

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23 quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, cụ thể hóa các chính sách trong quản lý, khai thác, sử dụng khoáng sản cát sỏi lòng sông bao trùm từ công tác quy hoạch, thăm dò, khai thác, vận chuyển, tập kết và sử dụng cát sỏi lòng sông, Bộ TNMT đã có nhiều văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường công tác quản lý, khai thác cát sỏi lòng sông. 

Nội dung Nghị định đã quy định rõ hơn về trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép; quy định cụ thể về trách nhiệm phối hợp của các địa phương, của lực lượng cảnh sát đường thủy đối với việc khai thác cát, sỏi trái phép nhất là ở vùng giáp ranh giữa các địa phương. Nghị định đi vào cuộc sống sẽ góp phần rất quan trọng để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chấn chỉnh các hoạt động khai thác và vận chuyển cát, sỏi lòng sông.

Hiện nay, Bộ TNMT đang tiến hành thực hiện Dự án "Đánh giá tài nguyên khoáng sản, phục vụ khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng ĐBSCL". Dự án kết thúc đi vào khai thác sẽ khắc phục tình trạng khan hiếm cát san lấp, cát xây dựng như phản ánh của cử tri. Đồng thời, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ TNMT cũng giao đơn vị chuyên môn tiến hành xây dựng Điều tra, đánh giá tiềm năng cát, cuội, sỏi lòng sông vùng ĐBSCL phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội với mục tiêu:

Một là đánh giá tổng thể tiềm năng tài nguyên cát, cuội, sỏi lòng sông vùng ĐBSCL. Đánh giá và phân vùng nguy cơ tai biến địa chất (sụt lún, sạt lở bờ sông) do ảnh hưởng của các điều kiện tự nhiên và tác động của hoạt động khai thác cát, cuội, sỏi lòng sông gây ra khu vực ĐBSCL.

Đề xuất quy hoạch thăm dò, khai thác cát, cuội, sỏi lòng sông bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội khu vực ĐBSCL. Đề xuất phương án hợp tác với Hà Lan trong xây dựng hệ thống dự trữ và phân phối cát biển nhằm bảo đảm nguồn cung và ổn định giá vật liệu đầu vào.

Trên cơ sở các nội dung góp ý của các Bộ, ngành, Bộ TNMT đang giao các đơn vị chuyên môn rà soát, tiếp thu, hoàn thiện hồ sơ và sớm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Về lâu dài cần tiếp tục triển khai có hiệu quả các quy định tại Nghị định số 23 của Chính phủ, triển khai đồng bộ các giải pháp sử dụng hợp lý, tiết kiệm nguồn tài nguyên cát sỏi lòng sông, tiếp tục nghiên cứu sử dụng các loại vật liệu thay thế cát sông, tiếp tục công tác điều tra, nghiên cứu, sử dụng cát biển để thay thế cát sông làm vật liệu xây dựng và san lấp, nghiên cứu sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với các địa phương, cũng cần tuân thủ các quy định về quản lý, bảo vệ lòng bờ, bãi sông; Nghiên cứu, hướng dẫn, tổ chức thực hiện việc cấp phép hoạt động khoáng sản cát, sỏi lòng sông theo quy của Bộ trưởng Bộ TNMT.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, ông Tống Xuân Chinh – Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho biết:

Liên quan tới bảo hiểm nông nghiệp có ý nghĩa rất nhân văn và rất phù hợp với điều kiện của Việt Nam khi chúng ta có rất nhiều dịch bệnh, thiên tai, người dân của chúng ta đảm bảo sinh kế cũng như thu nhập của người dân.

Tuy nhiên, do rủi ro quá cao cho nên có rất nhiều vấn đề liên đến Nghị định 58 chúng ta đã thực hiện từ 2018, bên chăn nuôi chúng tôi có 3 đối tượng: gia cầm, lợn, bò và bên thủy sản có 3 đối tượng: tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá tra. Tuy nhiên do rủi ro bên thủy sản rất lớn nên các công ty hầu như vì rủi ro này nên họ rất sợ liên quan tới bảo hiểm nông nghiệp, trong đó có thủy sản.

Rút kinh nghiệm từ thực tế, Nhà nước tiếp tục chỉ đạo thực hiện mở rộng hơn các đối tượng hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp. Một trong những đất nước chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm nhiều là Trung Quốc. Trung Quốc đã làm rất tốt bảo hiểm nông nghiệp cho người dân. Họ chia ra, chính quyền các địa phương hỗ trợ bảo hiểm cho người dân 25%; Trung ương tùy địa lý, khu phía Tây hỗ trợ 50%, khu phía Đông hỗ trợ 55% - như vậy, mức hỗ trợ rất lớn, từ 75-80%, người dân chỉ đóng một phần thì mới tiếp tục được chính sách bảo hiểm nông nghiệp.

Về phần câu hỏi liên quan tới nuôi ngao, tôi là người quản lý ngành chăn nuôi nên về nghề nuôi thủy sản, tôi xin trả lời như sau: Thủy sản có vai trò lớn, đặc biệt về xuất khẩu. Thủy sản đang chiếm trên 26% giá trị sản xuất nông nghiệp và trong 54 tỷ USD xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, thủy sản cũng đóng góp quan trọng.

Về quy hoạch, hiện nay chúng ta có Luật Quy hoạch rồi, có những quy hoạch lớn như quy hoạch quốc gia, vùng, tỉnh…, còn giờ chúng ta không có quy hoạch ngành hàng. Cần dựa vào tiềm năng của các địa phương, các tỉnh, thành phố ven biển có nghề nuôi ngao như Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hải Phòng… để xây dựng quy hoạch phát triển không gian ngành thủy sản, trong đó có nuôi ngao phù hợp. Đơn cử như Hải Phòng quy hoạch hơn 1.500ha nuôi ngao ở Thủy Nguyên, tỉnh Thái Bình quy hoạch 1.000 ha để phục vụ cho nuôi ngao.

Ở góc độ quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định 389/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là khuôn khổ pháp lý quan trọng để quy hoạch. Nuôi ngao là ngành rất ít phát thải, nhưng nuôi mật độ cao cần đảm bảo yếu tố dịch bệnh, môi trường nước để phát triển tốt.

Ngao bắt đầu xuất khẩu được sang thị trường Trung Quốc, Đài Loan nên đây là ngành hàng tiềm năng. Vấn đề quy hoạch nuôi ngao cần các địa phương đặt ra để phát triển bền vững hơn.

Liên quan đến câu hỏi của bà Trần Thị Lanh về vấn đề các thủ tục cho thuê, sử dụng đất, để sản xuất quy mô lớn (đại điền), Vụ trưởng Vụ Đất đai (Bộ Tài nguyên Môi trường) Đoàn Thị Thanh Mỹ cho hay:

Luật Đất đai năm 2024 đã có điểm rất mới, đó là tập trung tích tụ đất nông nghiệp. Riêng với phương thức cho thuê đất nông nghiệp, Nhà nước sẽ có chính sách để hỗ trợ trong việc đo đạc, cấp giấy, chỉnh lý trên hồ sơ địa chính đối với trường hợp dồn điền đổi thửa thì ngân sách nhà nước đảm bảo. 

Còn các trình tự, phương án, trong Điều 77 và 78 của Nghị định số 102 ngày 30/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2024 đã quy định rõ, trong đó quy định cụ thể phần làm phương án sử dụng đất, làm sao để sử dụng đất có hiệu quả và trên cơ sở phương án sử dụng đất đó thì UBND cấp huyện sẽ xác nhận phương án.

Ngoài trường hợp tập trung đất nông nghiệp theo hướng hợp tác, cho thuê, chuyển đổi đất nông nghiệp thì còn một phương thức nữa, đó là tích tụ đất nông nghiệp thông qua nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn… thì trong Điều 194 Luật Đất đai 2024 cũng đã quy định cụ thể phương án này và tại Khoản 6 Điều 45 thì đã cho phép các tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và sẽ có phương án.

Liên quan đến vấn đề làm sao để có mặt bằng xây dựng kho bãi, bảo quản nông cụ sản xuất, nông sản. Bà Mỹ cho hay, tại Điều 9 Luật Đất đai năm 2024 cũng như tại Điều 4, Điều 5, Điều 6 Nghị định số 102 đã quy định chi tiết phần phân loại đất, trong đó nhóm đất nông nghiệp khác sẽ có một phần diện tích để xây kho, bãi. Đây là những điểm rất mới tại Luật Đất đai năm 2024.

Liên quan đến câu hỏi, kiến nghị của đại biểu tỉnh Thái Bình đang nuôi ngao nhưng bị thu hồi đất phục vụ dự án, ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và phát triển Tài nguyên đất (Bộ TNMT) cho biết, chúng ta đã có quy định cụ thể, đất nằm trong quy hoạch nhưng chưa có thông báo thu hồi đất thì bà con vẫn được canh tác, sản xuất bình thường hoặc nếu người dân có quyền sử dụng đất thì vẫn có thể chuyển nhượng bình thường.

Đối với đấu thầu đất công ích cho đất thầu từ 3-5 năm, hàng năm các địa phương căn cứ trên thực tiễn của địa phương và kéo dài thời hạn đấu đất.

Trong quy đất công ích, trước đây thời hạn đấu thầu sử dụng 5 năm, nhưng trong Luật Đất đai mới năm 2024 có tăng hạn thuê lên đến 10 năm.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu tham gia Diễn đàn, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và PTNT cho biết:

Liên quan đến việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và đất trồng lúa, hàng năm chúng tôi vẫn làm và được hướng dẫn cụ thể ở các Nghị định số 35, số 94.

Năm nay chúng tôi đã trình Chính phủ ban hành một quyết định mới về chuyển đổi cây trồng lúa, quyết định này có 2 điểm mới, phân cho địa phương, loại cây lâu năm nào thì được chuyển đổi trên đất lúa và chỉ được chuyển đất lúa 1 vụ, còn lại, đất lúa 2 vụ trở lên và năng suất tốt thì không được chuyển đổi.

Việc chuyển đổi này thể hiện hiệu quả cao, nâng cao canh tác, bên cạnh đó cũng đã tính đến các khó khăn về thủy lợi thì linh hoạt trong chuyển đổi. Chúng tôi đã có những gói hướng dẫn kỹ thuật, có mô hình chuyển đổi lúa tôm, lúa rươi rất cụ thể đều đưa lên trang web, để giúp cho bà con chuyển đổi tốt hơn.

Hàng năm chúng tôi đều tập huấn mô hình cho bà con nông dân, với đất chuyển đổi lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác.

Về câu hỏi của chị Lanh, mô hình lúa ở Thái Bình rất tốt, do đó, đối với đất trồng lúa từ 50ha trở lên tỉnh được phép xây dựng các công trình phụ trợ cho đất lúa này, 6 tỉnh đã có văn bản hướng dẫn rồi, 12 tỉnh nữa đang hoàn thành dự thảo, các tỉnh còn lại đang hoàn thiện bà con cần liên hệ với chính quyền sở tại để có thông tin về các chính sách này, trên cơ sở đó khi có hướng dẫn của địa phương là có thể áp dụng vào thực hiện cho sản xuất của mình.

Bà Đỗ Thị Thúy Hà- Giám đốc HTX Đầu tư Phát triển Sông Giá ở Kênh Giang (Thủy Nguyên, Hải Phòng) kiến nghị:

Hiện nay, HTX đang tập trung nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng các chế phẩm vi sinh để xử lý bèo lục bình- nguồn tài nguyên bản địa để tạo nguồn thức ăn nuôi phân trùn quế. Quy trình này giúp sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và các chế phẩm sinh học phòng trực sâu bệnh, góp phần thúc đẩy nền nông nghiệp sạch và bền vững.

Bên cạnh đó, HTX đã triển khai các hoạt động sử dụng men vi sinh để xử lý rác hữu cơ cho các hộ dân xã, huyện và xử lý bãi rác ở các địa phương. Những hoạt động này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm, tạo ra nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao cho sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, chúng tôi gặp khó khăn trong việc sử dụng diện tích đất trước đây là đất nông nghiệp, hiện nay thay đổi, điều chỉnh thành đất trồng cây xanh. Thay đổi này ảnh hưởng tới việc mở rộng sản xuất và xây dựng cơ sở sản xuất sau thu hoạch của HTX.

Vậy, kính mong Bộ trưởng và các ngành chức năng xem xét, tạo điều kiện hỗ trợ HTX Đầu tư phát triển Sông Giá được tiếp tục sử dụng diện tích đất nông nghiệp hiện có hoặc ưu tiên tiếp cận thuê đất tại các vùng nguyên liệu phù hợp, Điều này sẽ giúp HTX duy trì hoạt động.

Đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường, bà Trần Thị Lanh, HTX tiêu biểu năm 2024, thực hiện mô hình đại điền 100ha đất lúa ở xã Bình Minh (Kiến Xương, Thái Bình) cho hay: Hiện, người nông dân cho thuê ruộng vẫn có tâm lý sợ mất ruộng do chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên việc thuê đất của người dân để sản xuất quy mô lớn của những nông dân có mong muốn làm đại điền như chúng tôi gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, một trong những trở ngại của đại điền hiện nay là vấn đề mặt bằng, bãi để khay mạ, kho chứa, nhà xưởng. Diện tích canh tác lớn nhưng nông dân lại chưa có đủ điều kiện để thuê đất làm nhà kho, nhà chứa thóc gạo, máy móc, nhà xưởng sấy thóc... Trong khi đó, xu thế hiện nay của nhiều đại điền Thái Bình là vừa canh tác lớn vừa mở rộng làm dịch vụ nông nghiệp cho các hộ, hợp tác xã khác. Do vậy, tôi kiến nghị Bộ Tài nguyên Môi trường hỗ trợ đại điền có mặt bằng hợp pháp để phát triển hệ thống kho, nhà xưởng phục vụ sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

 Thực tế hiện nay cho thấy, để phòng chống sạt lở, Nhà nước đã có nhiều dự án đầu tư giúp người dân di dời đến các nơi tái định cư mới, để ổn định cuộc sống. Song thực tế, có những nơi di dời đến rồi lại tiếp tục bị… sạt lở. Vấn đề đặt ra ở đây làm sao khảo sát, dự báo được những điểm an toàn để tổ chức di dời người dân được sinh sống ổn định, lâu dài.

Vậy, thay mặt bà con nông dân, tôi xin kiến nghị Bộ trưởng Bộ TNMT có chỉ đạo các cơ quan liên quan để triển khai hiệu quả công tác dự báo, cảnh báo thông qua nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới. Đồng thời, có giải pháp phối hợp với Hội Nông dân để tăng cường tuyên truyền, tập huấn cho người dân cách nhận biết, các dự báo, cảnh báo sớm để ứng phó với các loại hình thiên tai, góp phần phát triển kinh tế-xã hội.

Vấn đề thứ 2 đó là phát huy nguồn lực đất đai hiệu quả. Đất của chúng tôi thuộc nông trường chè Sông Cầu, sau khi cổ phần hoá doanh nghiệp xong không còn sản xuất nữa đến nay đã gần 20 năm nay. Một số các diện tích đất, trong đó có 300ha đất bị giữ lại, không giao cho người dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống bà con nông dân. Đề nghị Bộ Tài nguyên Môi trường quan tâm chỉ đạo, kiểm tra để người dân chủ động trong việc sản xuất. Việc cấp chứng nhận sử dụng đất cho diện 01 này, chúng ta ưu tiên cho các trường khai hoang.

Đối với khai thác tài nguyên như núi, đồi vẫn còn tràn lan. Như diện tích đồi trồng chè nếu bị khai thác một phần một góc sẽ làm ảnh hưởng cả diện tích còn lại. Tôi rất mong muốn Bộ TNMT chỉ đạo kiểm tra. Đối với Hội Nông dân tôi có đề nghị Hội nghiên cứu khoa học đối với từng vùng để hướng bà con nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phải phù hợp và khai thác được giá trị bản địa vốn có ở địa phương.

Đối với thị trấn sông Cầu, chúng tôi hiện nay có rất ít các cơ chế chính sách hỗ trợ cho nông dân thị trấn phát triển nông nghiệp. Chúng tôi rất mong muốn lãnh đạo 2 ngành có những cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân thị trấn Sông Cầu phát triển nông nghiệp, cũng như đẩy mạnh xây dựng thương hiệu chè cho bà con nông dân thị trấn Sông Cầu chúng tôi.

Kết nối trực tuyến tới Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Dẫn, Hội viên Nông dân ở quận Thốt Nốt (TP. Cần Thơ) đặt câu hỏi:

Hiện nay, nhu cầu khai thác tài nguyên cát phục vụ các công trình hạ tầng giao thông ở ĐBSCL là rất lớn. Tuy nhiên, việc khai thác cát bừa bãi sẽ khiến dòng chảy thay đổi, gây ra sạt lở. Chúng tôi xin kiến nghị ngành chức năng tăng cường việc quản lý, khai thác tài nguyên cát ở Đồng bằng sông Cửu Long để vừa đáp ứng được nhu cầu phát triển các công trình giao thông vừa đảm bảo môi trường sinh thái vùng đồng bằng.

Hiện, Công ty TNHH Thủy sản Lenger Việt Nam chúng tôi đang cung cấp ngao hàng đầu cho thị trường EU và cung cấp cho hệ thống các siêu thị trong nước. Ngành nuôi ngao Việt Nam phát triển từ năm 1990 ở các tỉnh ven biển Thái Bình, Nam Định đến nay, tổng diện tích nuôi ngao ở nước ta khoảng 9.000ha, sản lượng hàng năm đạt 300.000 tấn. Nhờ nuôi ngao, đời sống bà con nông dân đã thay đổi và cải thiện rất nhiều.

Tôi muốn lưu ý thêm, ngành nuôi ngao và chế biến ngao có phát thải rất thấp, chúng ta hoàn toàn có thể hướng tới mục tiêu Net zero từ ngành nuôi ngao này. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta đang thiếu định hướng quy hoạch cho ngành. Bà con nuôi ngao phải tổ chức đấu thầu bãi nuôi từng năm một.

Tại Diễn đàn hôm nay, tôi kiến nghị lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cần có định hướng quy hoạch ngành nuôi ngao, tạo điều kiện thuê đất nuôi ngao ít nhất 3-5 năm trở lên. Các quy hoạch sẽ có ảnh hưởng rất nhiều rất bà con nuôi ngao.

Vấn đề thứ 2 tôi đề nghị đó là: Cơn bão số 3 vừa qua đã gây thiệt hại rất lớn cho các hộ nuôi ngao. Chính vì vậy, bên cạnh hỗ trợ về vay vốn, hỗ trợ khắc phục hậu quả, tôi đề nghị cần có chính sách đưa bảo hiểm đến ngành nuôi ngao để đảm bảo lợi ích rủi ro cho các hộ nuôi.

Kết nối trực truyến tới Diễn đàn, nông dân Trần Quang Thắng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Điện Hoà, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam hỏi:

Trong quá trình đô thị hóa, diện tích đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp do việc mở rộng hệ thống các khu, cụm công nghiệp và xây dựng các khu dân cư. Xin được phép hỏi ngành chức năng, trong quá trình triển khai thực hiện Luật Đất đai mới, sẽ có những chủ trương, biện pháp như thế nào để giữ lại đất nông nghiệp phục vụ sản xuất của nông dân, nhất là đối với các diện tích đất sản xuất lúa ven các tuyến giao thông thuận lợi?.

Bổ sung câu trả lời của các đồng chí Cục trưởng, Bộ trưởng Bộ TNMT Đỗ Đức Duy cho biết: Câu hỏi mà ông Đỗ Văn Lợi nêu về ngập úng từ hoàn lưu cơn bão số 3, trước tiên, bão số 3 bão rất mạnh nhất trong nhiều chục năm gần đây, tác động của hoàn lưu bão gây hậu quả lớn.

Cuối mùa lũ thường xuyên theo chu kỳ hàng năm ở miền Bắc, khi chúng ta vừa điều tiết hồ chứa, tránh trường hợp chúng ta tháo cạn hồ trước mùa khô thì khó điều tiết cho sản xuất.

Hệ thống lũ trên nhiều sông trên các tỉnh miền núi phía Bắc được ghi nhận đều vượt xa so với đỉnh lũ lịch sử theo tần suất 100 năm mà chúng ta đã ghi nhận.

Trong thời điểm khó khăn như thế, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và các bộ ngành phải thường xuyên ứng trực, theo dõi để đảm bảo an toàn các hồ chứa, vừa đảm bảo an toàn tài sản, tính mạng của người dân.

Theo đó, khi xả lũ tại các hồ chứa, đập thủy điện gây ra ngập úng ở hạ lưu, đây là điều không ai mong muốn nhưng đây là giải pháp hợp lý bảo đảm an toàn cho các hồ, đập và khả thi để đảm bảo mọi tình huống, an toàn cho tài sản và tính mạng cho nhân dân. Đây là các giải pháp căn cơ và khả thi nhất và hạn chế thiệt hại xuống mức thấp nhất mà chúng ta thực hiện.

Vì vậy, chúng tôi xin chia sẻ với các khó khăn, thiệt hại mà bà con huyện Chương Mỹ (Hà Nội) vừa phải trải qua và gánh chịu.

Sau bão, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo, đưa ra các giải pháp và giao Bộ TNMT chủ chì và các bộ ngành có liên quan để điều chỉnh vận hành liên hồ chứa, hồ thủy lợi quy mô lớn để làm sao vừa vận hành hiệu quả các hồ chứa, trong đó có hồ thủy điện lớn như Thác Bà, Hòa Bình... làm sao vừa bảo đảm tốt cho các hồ, đập và tài sản vừa giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo tính mạng của người dân.

Liên quan đến đấu giá đất mà các đại biểu nêu, trong phiên thảo luận tại hội trường tại Kỳ họp Quốc hội thứ 8, và trả lời trước cử chi cả nước và các đại biểu, tôi đã đưa ra các giải pháp khắc phục tình trạng, vướng mắc, bất cập, thậm chí có trường hợp lợi dụng đấu giá đất để thổi giá hưởng lợi.

Theo đó, tôi kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương áp dụng đồng bộ các giải pháp để khắc phục và chấn chỉnh các hoạt động đấu giá đất, xử lý nghiêm, cứng rắn với các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để thổi, hưởng lợi.

Trong đó, giải pháp thứ nhất là các địa phương cần thực hiện nghiêm các quy định về Luật đấu giá, tài sản của nhà nước, Luật giá, luật Đất đai năm 2024.

Thứ hai là công khai minh bạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, nhất là tại khu vực đấu giá.

Thứ ba, điều chỉnh hợp lý giá đất trong bảng giá đất làm cơ sở để định giá khi đấu giá đất.

Thứ tứ, các địa phương cần tăng cường các giải pháp về nguồn cung đất ở, nhà ở phù hợp với nhu cầu của đại đa số người dân, có giá cả hợp lý để bà con có thể chi trả và mua sử dụng, tránh tình trạng mất cân đối cung cầu về đất ở, nhà ở...

Thứ năm, trong quy chế đấu giá, có thể quy định rút ngắn thời gian nộp tiền đấu giá, đồng thời công khai các trường hợp trúng giá cao bỏ cọc, tránh trường hợp trục lợi.

Tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để khắc phục các tình trạng như các đại biểu vừa phản ánh trong thời gian vừa qua ở vùng ven ngoại thành Hà Nội.

Liên quan đến câu hỏi của đại biểu Võ Quan Huy về các chính sách hỗ trợ các DN, HTX đầu tư công nghệ, vốn xử lý chất thải, rác thải trong sản xuất nông nghiệp... để đảm bảo đạt được các tiêu chí để xuất khẩu các sản phẩm.

Bộ trưởng Bộ TNMT Đỗ Đức Duy khẳng định: Về vấn đề này, trong Luật BVMT đã có quy định và Nghị định số 08 của Chính phủ đã có quy định về nội dung này.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu và thực tế, chúng tôi nhận thấy các quy định trên chưa thực sự bao quát, phù hợp với thực tế. Theo đó, chúng tôi đã phối hợp với các bộ ngành có liên quan như Ngân hàng Nhà nước đề xuất Chính phủ bổ sung thêm quy định, cơ chế chính sách liên quan đến 2 vấn đề:

Thứ nhất trách nhiệm của nhà sản xuất, các doanh nghiệp, đối với các bao bì phân bón, thuốc BVTV thì các nhà sản xuất nhập khẩu.

Thứ hai là liên quan đến các cơ chế chính sách hỗ trợ cho sản xuất xanh, tín dụng xanh, theo đó, các DN, HTX thực hiện các dự án bảo vệ môi trường, sản xuất xanh... sẽ được hưởng cơ chế tín dụng xanh, sản xuất xanh và khi được tiếp cận chính sách này giúp các đơn vị thuận lợi trong việc xuất khẩu sang thị trường quốc tế.

Nội dung này chúng tôi sẽ nghiên cứu và tiếp tục hỗ trợ các DN, HTX cơ chế chính sách để tiếp cận thuận lợi hơn. Chúng tôi rất mong muốn trong năm 2025 sẽ sửa đổi được điều hạn chế trong Nghị định 08... Qua đó giúp giải quyết căn cốt vấn đề môi trường trong sản xuất nông lâm nghiệp và cùng làm điều kiện cho nền sản xuất của chúng ta bước ra thị trường thế giới, nhất là các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, EU...

Trả lời câu hỏi của ông Võ Quan Huy, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An (huyện Đức Huệ, Long An), Nông dân Việt Nam xuất sắc đang sở hữu 1.000ha đất trồng chuối xuất khẩu; ông Mai Văn Phấn, Cục trưởng Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai cho rằng:

Về vấn đề quản lý sử dụng đất có nguồn gốc nông lâm trường, đại diện Bộ Tài nguyên Môi trường cho biết, trải qua nhiều thời kỳ, lịch sử nguồn gốc đất đai đã được đặc biệt quan tâm, trong luật Đất đai năm 2024 có nhiều chính sách linh hoạt hóa việc sử dug đất đai có nguồn gốc từ nông lâm trường này.

Trong Luật Đất đai 2024, đất được nông lâm trường giao khoán thì đã được xử lý, nông dân giao có giấy tờ thì được Nhà nước công nhận, không phải đấu giá, nhưng cũng có tình trạng di cư tự do thì áp luật cũng được công nhận việc sử dụng đất đó, nhưng có điều khoản vi phạm đi kèm (vì anh di cư tự do), còn xử lý thấu đáo thì vẫn phải phân định ưu tiên hộ có giấy tờ, rồi sau đó mới là các hộ di cư.

Để huy động nguồn lực chúng ta cũng đã có quy định tích tụ đất đai, khi DN có nhu cầu thì áp hình thức tích tụ, từ nhận chuyển nhượng của những đối tượng có giấy tờ sử dụng đất nông lâm trường đó, chỉ á