Diễn đàn Lắng nghe nông dân nói: Nông dân Việt Nam xuất sắc đề xuất thay đổi cách thức hỗ trợ nông dân sau bão, lũ

Thay đổi cách thức hỗ trợ để vựa rau không còn là “rốn lũ”

Biến ruộng hoang thành vựa rau quả sạch, chị Bùi Thị Hiếu, Giám đốc HTX Sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Viên Sơn (phường Sơn Tây, TP Hà Nội) là 1 trong 63 nông dân tỷ phú được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025.

Qua hơn 10 năm gắn bó với nghề nông, chị Hiếu đã tập hợp, cải tạo nhiều diện tích ruộng bỏ hoang thành 8ha rau đạt chuẩn VietGAP. Đồng thời, chị Hiếu còn liên kết với khoảng 30 hộ nông dân, với tổng diện tích gần 20ha, cung cấp rau sạch cho nhiều chuỗi siêu thị, cửa hàng nông sản sạch, trường học, bếp ăn công nghiệp trên địa bàn Hà Nội.

Từ nghề trồng rau, chị Hiếu đã tạo việc làm, thu nhập cho nhiều hộ gia đình, thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng/năm. Riêng gia đình chị, trung bình mỗi năm thu lại 2 tỷ đồng.

Cùng với những “trái ngọt”, nữ nông dân tỷ phú Hà Nội vẫn còn nhiều trăn trở với nghề nông. Nghề trồng rau tuy hái ra tiền nhưng chỉ cần thiên tai, bão lũ dễ gây thiệt hại nặng nề.

“Không nói đâu xa, chỉ riêng cuối tháng 8, đầu tháng 9 năm nay, Hà Nội mưa lớn gây ngập lụt kéo dài, vườn rau của HTX tôi đã thiệt hại hàng trăm triệu đồng”, chị Hiếu tâm sự.

Chị kể thêm, đề phòng mưa lớn, ngập lụt, trước mùa mưa năm nay, HTX đã đắp luống rau cao hơn thông thường, tạo rãnh thoát nước. Cây cũng được chăm kỹ từ khi mới gieo giống nên rễ khỏe, nếu chỉ ngập khoảng 2 ngày thì thiệt hại không lớn, cây vẫn hồi nhanh.

“Nhưng đợt ấy, nước dâng nhanh, cây ngập sâu 5 ngày. Sau khi nước rút, chúng tôi đã nhanh chóng xới xáo, tìm cách cho nước thoát nhanh nhưng nhiều diện tích trồng mướp, dưa chuột vẫn bị ảnh hưởng, năng suất giảm rõ rệt. Các diện tích trồng rau cũng bị thiệt hại nặng, phải trồng lại từ đầu.

Quanh khu tôi cũng là “vựa rau” của thị xã Sơn Tây cũ, còn nhiều hộ trồng rau, tổng diện tích phải vài chục ha. Mỗi đợt ngập như này, hộ nào chưa có kinh nghiệm, kỹ thuật chưa vững thì xác định mất trắng. Nếu ngập vào vụ đông, thiệt hại còn nặng hơn nhiều”, chị Hiếu bảo.

Theo chị Hiếu, nhiều năm trở lại đây, mỗi mùa mưa bão, “vựa rau” trên khu vực phường Viên Sơn cũ dễ xuất hiện tình trạng ngập, như đợt ngập vào cuối tháng 8 vừa rồi, thiệt hại mỗi lần lên đến hàng tỷ đồng.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do địa hình khu vực ở nơi đây, vốn là “rốn nước” của thị xã Sơn Tây cũ. Mỗi mùa mưa, nước từ các vùng xung quanh dồn về khu vực phường Viên Sơn (cũ) rồi thoát qua hệ thống cống ngầm sang huyện Phúc Thọ trước đây (TP Hà Nội).

“Trong khi đó, hệ thống thoát nước vì sử dụng lâu năm nên 2 cửa đã tắc cứng, dẫn đến nước thoát chậm. Do đó, tôi đề xuất, thay vì mỗi năm hỗ trợ tiền, của để giúp người dân khắc phục hậu quả sau mưa lũ, có thể trích khoảng từ vài chục đến vài trăm triệu đồng để nạo vét, thông cống, bảo trì hệ thống thoát nước. Chỉ cần nước thoát nhanh, rút trong 1 - 2 ngày, bà con đã giảm thiệt hại được hàng tỷ đồng", chị Hiếu đề xuất.

Đồng thời chị Hiếu cũng đề xuất nên cập nhật thêm các loại giống, phân bón phù hợp với điều kiện sản xuất hiện nay trong chính sách hỗ trợ vật tư nông nghiệp.

Trong những năm qua, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ giống, vật tư cho nông dân. Chị Hiếu cho biết, đây là chính sách rất nhân văn, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Nhưng hiện nay, một số hỗ trợ về giống, vật tư không còn phù hợp với điều kiện sản xuất hiện tại. "Giờ chúng tôi sản xuất phải theo nhu cầu của thị trường. Như HTX chúng tôi đang cần giống bí đỏ quả to, chất lượng cao, dễ gọt để phục vụ bếp ăn công nghiệp nhưng nếu hỗ trợ giống cũ, quả nhỏ thì chúng tôi không thể trồng vì không đáp ứng được yêu cầu của khách hàng.

Như vậy rất lãng phí. Vì thế, tôi xin được đề xuất, khi hỗ trợ vật tư cho bà con nông dân, sẽ có thêm các giống cây, phân bón phù hợp với điều kiện sản xuất mới, tránh lãng phí nguồn lực", chị Hiếu chia sẻ.

Khơi thông cơ chế, chính sách về đất đai để hiện thực giấc mơ nông nghiệp "đại điền"

Không dừng lại ở thành công với vườn rau sạch, chị Bùi Thị Hiếu, Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025 còn ấp ủ một ước mơ lớn, đó là đưa cơ giới hóa vào canh tác lúa tại địa phận thị xã Sơn Tây (cũ), TP Hà Nội. “Đất Sơn Tây đẹp và sản xuất lúa cho chất lượng gạo rất ngon nhưng bị bỏ hoang nhiều quá. Mơ ước của tôi là khai hoang, phục hóa toàn bộ đất ruộng bỏ hoang tại Sơn Tây, sản xuất gạo sạch cho bà con quanh vùng”, chị Hiếu tâm sự.

Hiện nay, chị Hiếu đã đầu tư máy cày và máy cấy nhỏ, dần áp dụng vào quy trình canh tác trên diện tích đất của gia đình.

Theo chị Hiếu phân tích, ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt là cơ giới hóa, vào sản xuất lúa sẽ giúp giảm đáng kể chi phí cấy thủ công.

Chi phí cấy lúa thủ công một sào có thể lên đến 500.000 đồng. Nếu cơ giới hóa hoàn toàn quy trình sản xuất lúa, từ cày, cấy đến thu hoạch, chi phí cho một sào lúa sẽ chỉ khoảng 800.000 đồng, bao gồm cả cày, cấy, mạ, phân bón, và vật tư.

Chị Hiếu ước tính, mỗi sào lúa có thể thu hoạch ít nhất 2 tạ, tương đương với doanh thu khoảng 2 triệu đồng. Như vậy, lợi nhuận có thể đạt khoảng 1 triệu đồng/sào, đảm bảo hiệu quả kinh tế để nông dân tiếp tục duy trì sản xuất.

Cơ giới hóa, chuyển đổi số trong canh tác nông nghiệp là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, giấc mơ “đại điền”, hiện đại hóa quy trình canh tác của chị Hiếu vẫn còn nhiều rào cản mà khó khăn nhất vẫn là quỹ đất nông nghiệp. Chị Hiếu cho biết, trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp như hiện tại, muốn sản xuất với quy mô lớn, người nông dân rất cần được khơi thông, cơ chế chính sách về đất đai, đầu tư nông nghiệp.

“Như tôi chủ yếu canh tác trên đất thuê từ người dân. Muốn đầu tư thêm nhà màng, nhà lưới, hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại cũng khó vì mình không phải chủ đất. Nếu đất đang nằm trong diện quy hoạch thì càng khó, không ai dám đầu tư tiền tỷ.

Rất mong đồng chí Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quan tâm lắng nghe, chia sẻ và có những đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ có cơ chế đặc thù tổng thể về đất đai nông nghiệp; tạo hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách để nông dân có thể mạnh dạn đầu tư, thu hút các dự án nông nghiệp”, chị Hiếu bày tỏ.

×