Những ngày này, người dân ở xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An nơi hạ du sông Lam đang vào mùa săn cáy lông. Cách săn cáy của người dân nơi đây cũng rất đặc biệt, đồ nghề là hàng trăm chiếc cốc nhựa với loại thính mình tự chế.

Ngày trước người dân nơi đây thường đi săn cáy vào ban đêm, chỉ dùng tay để chụp nên rất tốn công và năng suất không cao. Mấy năm trở lại đây, sau khi thấy một nhóm người ở tỉnh Thanh Hóa vào dùng ống nhựa làm bẫy để đặt cáy rất hiệu quả nên một số nông dân đã học theo. Ống nhựa thường tận dụng từ những chiếc cốc tiện lợi, hoặc cắt từ các loại chai đã bỏ đi nên gần như không mất tiền mua.

Ông Võ Văn Quế (SN 1968, trú xóm Phú Xuân, xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) đang chuẩn bị hàng trăm ống nhựa cho vào bao tải để ra đồng săn cáy. Loại cốc nhựa này gọn nhẹ, độ sâu của cốc vừa phải cáy vào cũng không thể thoát ra ngoài.

Sau khi chuẩn bị ống, mồi, người dân sẽ đi đặt bẫy. Bẫy thường sẽ được đặt vào sáng sớm, cũng có thể đặt vào buổi chiều khi thủy triều rút, lúc này hang cáy sẽ lộ ra và cáy sẽ đi kiếm ăn.

"Để bắt được con cáy, ngoài sự chịu khó, kinh nghiệm nhìn con nước thì còn phải có mồi thính. Mỗi gia đình làm nghề sẽ có bí quyết riêng nhưng đều có chung hỗn hợp cám gạo, ruốc hôi. Cám gạo được rang dậy mùi thơm, trộn với ruốc hôi, dùng 1 cây chổi nhỏ khuấy vào hỗn hợp, loại thính này dễ dàng thu hút cáy bò ra khỏi hang" - ông Quế chia sẻ.

Người đi săn cáy, dùng tay lấy một ít thính, xoa đều vào thành cốc từ miệng vào khoảng 5cm. Cách này không tốn mồi nhưng dễ dàng dụ những con cáy trốn kỹ trong hang ra. Khi bò theo mùi thức ăn, cáy sẽ rơi hẳn vào trong cốc.

Khi thấy nơi có nhiều hang cáy, người dân sẽ dùng chân hoặc cuốc tạo thành một cái 'gờ' chắc chắn và đặt ống đã có sẵn mồi vào, để miệng cốc dốc lên trên một góc 45 độ, đảm bảo cáy bò vào được, nhưng không ra được. Mỗi ống mồi đặt cách nhau tầm 1m, đặt liên tục thành những dãy dài.

Sau khi đặt bẫy, người dân sẽ về nhà làm công việc khác, khoảng 2-3 tiếng sau sẽ ra thu hoạch. So với cách săn thủ công như chụp hay câu, vợt, săn cáy bằng cốc nhựa hiệu quả và năng suất cao hơn.

Xã Châu Nhân hiện có khoảng 6 hộ dân chuyên làm nghề săn cáy. Theo những người làm nghề săn cáy nơi đây, việc lựa chọn chân ruộng để đặt ống mồi rất quan trọng. Phải xem xét ruộng có nhiều cáy không, đã ai đặt ống mồi chưa. Nếu chân ruộng vừa có người khác đặt ống mồi, hôm sau đi đặt lại xác suất được cáy sẽ thấp.

Bà Trần Thị Hồng (50 tuổi, trú xóm Phú Xuân, xã Châu Nhân) chia sẻ: "Mỗi ngày, đi đặt ống nhựa có thể bắt được trên dưới 5 - 10kg cáy. Với giá bán hiện tại là 50.000 đồng/1kg, cũng kiếm được khoảng 250.000 - 500.000 đồng/1ngày".

Sau khi săn được cáy, người dân nơi đây thường nhập cho một số cơ sở chế biến mắm cáy. Đây cũng là món ăn đặc biệt, lạ miệng mà nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

×