Giá vàng giảm "sốc", có doanh nghiệp ngừng mua vào: Thị trường vàng chưa thực sự ổn định

Linh Anh Thứ sáu, ngày 08/11/2024 07:52 AM (GMT+7)

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó có nội dung về thị trường vàng và lý giải nguyên nhân giá vàng biến động mạnh như ngày hôm qua.

Cuối giờ chiều qua (7/11), giá vàng SJC được các doanh nghiệp niêm yết ở mức 1 - 85,5 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra. Nếu tính riêng trong ngày, giá vàng miếng SJC đã "bốc hơi" 6 triệu đồng/lượng ở chiều mua và 3,5 triệu đồng/lượng ở chiều bán.

Trong khi đó, giá vàng nhẫn cũng ghi nhận giảm sâu. Các thương hiệu thu mua vàng nhẫn với giá từ 81,4 - 82,5 triệu đồng/lượng, giảm 5,75 - 6 triệu đồng/lượng so với phiên 6/11. Còn ở chiều bán ra, các doanh nghiệp niêm yết vàng nhẫn ở mức 83,8-84,08 triệu đồng/lượng, tương ứng giảm 4,35-4,6 triệu đồng/lượng.

Tại báo cáo, "Tư lệnh" ngành ngân hàng cho biết, đối với giá vàng thế giới: Giai đoạn 2014-2019, giá vàng thế giới tương đối ổn định và có xu hướng giảm. Tuy nhiên từ năm 2020 đến nay, giá vàng thế giới biến động rất phức tạp, khó lường theo xu hướng tăng là chủ đạo.

Thống đốc lý giải nguyên nhân giá vàng biến động mạnh

Tính đến sáng ngày 8/11/2024, giá vàng thế giới ở mức 2.709 USD/oz, tương ứng tăng 31% so với đầu năm 2024 và tăng 43% so với cuối năm 2020.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng lý giải, nguyên nhân chủ yếu khiến giá vàng quốc tế tăng mạnh trong thời gian gần đây là do căng thẳng địa chính trị, thương mại, xung đột vũ trang tại nhiều quốc gia trên thế giới leo thang khiến nhu cầu tiêu thụ vàng vật chất ở một số nước và dự trữ vàng của nhiều Ngân hàng trung ương tăng mạnh.

Ngân hàng Nhà nước: Rất khó giảm tiếp lãi suất - Ảnh 1. — Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: VGP

Tại thị trường vàng trong nước, chủ yếu giá vàng biến động tăng mạnh cùng chiều với giá vàng thế giới. Từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2024, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới nới rộng, đặc biệt là đối với vàng miếng SJC. Mức chênh lệch giá vàng miếng SJC so với giá vàng thế giới có những thời điểm lên đến 18 triệu đồng/lượng (tháng 5/2024).

Biến động giá vàng trong nước cơ bản phụ thuộc vào diễn biến của giá vàng thế giới và quan hệ cung-cầu trên thị trường, cụ thể:

Về phía cung: Từ năm 2014 đến năm 2023, NHNN không tăng cung vàng miếng SJC ra thị trường. Tuy nhiên, từ tháng 4/2024 đến nay, trước xu hướng tăng mạnh của giá vàng thế giới, dư luận quan tâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt việc giảm chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, NHNN thực hiện can thiệp thị trường vàng qua đấu thầu và bán vàng miếng trực tiếp để bổ sung nguồn cung vàng miếng SJC cho thị trường, hạn chế tác động đến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, ngoại hối.

Về phía cầu: Giá vàng thế giới liên tục tăng cao, cùng những khó khăn của các kênh đầu tư khác (bất động sản đóng băng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp ảm đạm, lãi suất tiền gửi ngân hàng thấp…) khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn.

"Tuy nhiên, qua theo dõi của các đơn vị trong hệ thống phản ánh nhu cầu mua vàng chủ yếu tập trung tại 2 địa bàn lớn là thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và có yếu tố tâm lý, kỳ vọng.

Bên cạnh các lý do nêu trên, không loại trừ khả năng có sự tồn tại của các hành vi thao túng thị trường, vi phạm các quy định liên quan của pháp luật về thuế, cạnh tranh… đã dẫn đến tình trạng chênh lệch cao giữa giá vàng trong nước (đặc biệt là vàng SJC) và thế giới", bà Hồng cho biết.

"Thị trường vàng vẫn chưa thực sự ổn định bền vững"

Thời gian qua, NHNN đã triển khai các phiên đấu thầu bán vàng miếng SJC với nguyên tắc tương tự như các Phiên đấu thầu bán vàng miếng đã thực hiện trong năm 2013. Từ 19/4/2024 đến 23/5/2024, NHNN đã tổ chức 09 phiên đấu thầu với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng (tương đương khoảng 1,82 tấn).

Tuy nhiên, sau 9 phiên can thiệp theo phương thức đấu thầu, chênh lệch giữa giá vàng SJC và giá thế giới vẫn ở mức cao.

Ngân hàng Nhà nước: Rất khó giảm tiếp lãi suất - Ảnh 2. — Biểu đồ giá vàng miếng SJC trong 1 năm qua. Nguồn: giavang.org.

Sau đó, để nhanh chóng kiểm soát và giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước so với giá thế giới, NHNN chuyển sang phương thức bán vàng miếng với khối lượng phù hợp. NHNN lựa chọn 04 ngân hàng thương mại cổ phần và Công ty SJC.

Kết quả là từ ngày 03/06 - 29/10/2024, NHNN đã tổ chức 44 phiên bán vàng miếng SJC trực tiếp, cung ứng ra thị trường 305.600lượng vàng SJC (tương đương khoảng 11,46 tấn vàng).

Trước thời điểm NHNN thông báo chủ trương thực hiện bán vàng miếng SJC trực tiếp, vàng miếng SJC trên thị trường trong nước được mua bán ở mức 89-92 triệu đồng/lượng, chênh lệch so với giá thế giới hơn 18 triệu đồng/lượng (~25%).

Sau khi chính thức thông báo thực hiện phương án bán vàng miếng trực tiếp, chênh lệch giá bán vàng miếng trong nước so với giá thế giới đã giảm, hiện chỉ còn chênh khoảng 3-5 triệu đồng/lượng so với giá vàng thế giới (khoảng 5%-7%).

"Đấu thầu vàng miếng, bán vàng miếng trực tiếp là các biện pháp can thiệp, bình ổn thị trường được NHNN thực hiện trên cơ sở các quy định pháp luật hiện hành", đại diện nhà điều hành cho biết.

Dù vậy, Thống đốc NHNN vẫn thừa nhận, thị trường vàng vẫn chưa thực sự ổn định bền vững do vẫn chịu tác động bởi yếu tố tâm lý, kỳ vọng, tiềm ẩn rủi ro tác động đến thị trường tiền tệ, ngoại hối; chưa khuyến khích người dân bán vàng chuyển thành VND để đầu tư vào sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, có một số sản phẩm vàng trang sức mỹ nghệ có hàm lượng 99,99% được sử dụng có tính chất như vàng miếng (không ngoại trừ nguồn nguyên liệu để sản xuất từ nguồn vàng nhập lậu). Hiện tượng này dễ bị lợi dụng làm giảm hiệu quả quản lý chặt chẽ thị trường vàng miếng của Nghị định 24/2012/NĐ-CP.