Giao xe máy cho con chưa đủ tuổi, phụ huynh bị phạt đến 9 triệu, có thể vướng án hình sự

Chương trình tuyên truyền pháp luật TTATGT với chủ đề “Không giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông” diễn ra sáng 27/11/2025 tại TP.HCM đã mang lại những thông tin hữu ích. Chương trình do Báo Công lý phối hợp Ban ATGT TP.HCM và một số đơn vị tổ chức.

Theo số liệu từ Cơ quan Thường trực Ban An toàn Giao thông TP.HCM, tính đến giữa tháng 11/2025, Thành phố đã ghi nhận 1.926 vụ tai nạn, cướp đi sinh mạng của 961 người và làm bị thương 1.121 người.

"Ảo giác kiểm soát" và sự nguy hiểm khi giao xe cho trẻ chưa đủ tuổi

Phân tích về gốc rễ của vấn đề, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu (chuyên gia nghiên cứu tội phạm học) chỉ rõ hành vi giao xe cho con chưa đủ tuổi là sự đan xen nguy hiểm của ba trạng thái tâm lý phức tạp.

Thứ nhất, đó là ảo giác về kiểm soát (illusion of control), khi cha mẹ tin tưởng mù quáng rằng con mình có thể làm chủ tình hình. Thứ hai, tâm lý thương con, chiều con một cách bản năng, chấp nhận mọi đòi hỏi của con mà thiếu đi phương pháp đúng đắn. Và cuối cùng, là sự thiếu vắng hoặc xem nhẹ nhận thức pháp luật, khi hành vi vi phạm trở nên "quen" trong cộng đồng, khiến người ta nghĩ rằng "không sai nữa".

Cùng vấn đề, Trung tá Đinh Minh Vương (Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP.HCM) cũng cảnh báo về những rủi ro vật lý khi trẻ chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện.

Ông nhấn mạnh cần phân biệt rõ các loại phương tiện để xác định chính xác độ tuổi được phép điều khiển theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024.

Theo đó, xe gắn máy là phương tiện có tốc độ tối đa không quá 50 km/h, dung tích xi-lanh không quá 50 cm³ nếu sử dụng động cơ nhiệt hoặc công suất không quá 4 kW nếu dùng động cơ điện; xe mô tô là các phương tiện có động cơ vượt ngưỡng trên; còn xe đạp điện hoặc xe máy điện phải có bàn đạp hỗ trợ, vận tốc tối đa không quá 25 km/h.

Dù pháp luật không quy định độ tuổi điều khiển xe đạp điện và xe máy điện, chuyên gia vẫn khuyến cáo chỉ nên cho trẻ từ 14 tuổi trở lên sử dụng để bảo đảm tâm lý và kỹ năng xử lý tình huống. Về độ tuổi điều khiển, người từ đủ 16 tuổi được lái xe gắn máy và từ đủ 18 tuổi được điều khiển xe mô tô, đồng thời phải có giấy phép lái xe phù hợp.

Ông cho hay, trẻ dưới 14 tuổi, do tâm lý rất thích thể hiện, háo thắng và háo chiến, có thể có những hành vi nguy hiểm hoặc thay đổi kết cấu phương tiện. Trung tá Vương khẳng định, tất cả các phương tiện hai bánh có động cơ đều bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.

Lưới pháp luật siết chặt trách nhiệm người giao xe

Trung tá Đinh Minh Vương khẳng định mức phạt cho hành vi giao xe hoặc để người không đủ điều kiện theo quy định pháp luật điều khiển phương tiện hiện nay đã tăng lên rất nhiều lần, với mức trung bình là 9.000.000 đồng đối với xe hai bánh. Hành vi này đã được các chuyên gia đánh giá là hành vi trực tiếp góp phần gây ra hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.

Điểm nhấn của chương trình là phần trình chiếu Phiên tòa giả định được xây dựng trên các bản án có thật. Chính hình thức trực quan này đã tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người tham dự.

Bích Hà, sinh viên Đại học Công nghệ TP.HCM, chia sẻ rằng em thấy tiếp thu các bài học về pháp luật thông qua các tình huống giả định thực tế trở nên rất dễ dàng. Đồng quan điểm, Khánh Ngân (Đại học Công nghệ TP.HCM) cho biết: "Em ấn tượng nhất với phiên tòa giả định. Các video được xây dựng rất thực tế, gần gũi với đời sống hàng ngày, giúp em hiểu rõ hơn và ghi nhớ lâu hơn".

Theo các chuyên gia, khi tai nạn xảy ra, người cha (mẹ) không chỉ chịu trách nhiệm dân sự mà còn phải đối diện với án hình sự, đẩy cả gia đình vào bi kịch vòng lao lý chỉ vì một phút chủ quan.

Chương trình tuyên truyền pháp luật TTATGT với chủ đề “Không giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông” lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ nhất tới các bậc phụ huynh.

×