Liên quan đến văn bản của Tập đoàn Vinacam kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo làm rõ hàm lượng cadimi trong phân bón DAP nhập khẩu. Ngày 29/5, trao đổi với Dân Việt, ông Nguyễn Trí Ngọc - Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam khẳng định: "Vinacam kiến nghị rất đúng".

Theo ông Ngọc, cơ quan quản lý nhà nước (trực tiếp vấn đề này là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Môi trường) không giải quyết được hoặc không trả lời thì họ phải kiến nghị lên Chính phủ. Dù đúng hay sai thì mọi kiến nghị của người dân và doanh nghiệp phải được cơ quan quản lý nhà nước trả lời thỏa đáng, công khai, minh bạch.

Tại văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Vinacam cho rằng, hồi tháng 6/2023, sau khi lấy mẫu kiểm tra tại một số lô hàng DAP tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và kho tập kết hàng tại Khu công nghiệp Biên hòa 1, tuy nhiên, Cục Bảo vệ thực vật (nay là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) đã "không công bố kết quả tái kiểm cadimi".

Tiếp đó, ngày 12/10/2023, Vinacam có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị công bố công khai kết quả kiểm tra mẫu thực tế Cục Bảo vệ thực vật đã thu thập đối với lô hàng DAP Hàn Quốc... nhưng đều không có hồi âm.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam Nguyễn Trí Ngọc cho rằng, cơ quan lý nhà nước có cả một bộ máy, mạng lưới, hệ thống phòng kiểm nghiệm chất lượng, quy định của luật liên quan đến các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam được công bố công khai, hội đồng khoa học đánh giá một cách đầy đủ và được chứng nhận hợp quy (cơ quan quản lý nhà nước cấp), đồng thời thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm… Vậy vì sao cho đến nay cơ quan quản lý nhà nước lại không công bố như Viancam đã kiến nghị?

"Phân bón DAP nhập khẩu vào trong nước có được kiểm soát không, có chứ, chứng nhận công bố hợp quy do nhà nước ban hành, có công bố hợp quy thì mới cho phép nhập, xong chuyển về nhà máy, kho… vậy thì cơ quan quản lý nhà nước phải trả lời rõ lô này cấp cho đơn vị doanh nghiệp A, B hay C. Công bố chứng nhận hợp quy đâu? chứng nhận chất lượng đâu? đủ chưa? Nếu không đáp ứng đủ các quy định thì không cho phép nhập, nếu cấp sai thì phải chịu trách nhiệm, truy xuất được rõ chức sao không", ông Ngọc nói.

Theo ông công tác hậu kiểm sản phẩm trước khi đưa ra thị trường tiêu thụ là rất quan trong. Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa và Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn của Việt Nam vẫn còn nhiều kẽ hở, họ chỉ chạy theo tiền kiểm dẫn đến chất lượng cuối cùng không được kiểm soát.

Nói về cadimi có trong sầu riêng, ông Ngọc cho hay, sầu riêng Việt Nam bị Trung Quốc trả về do nhiễm Vàng Ô và cadimi vượt ngưỡng cho phép. Điều đó khiến các doanh nghiệp Việt Nam thiệt hại rất nhiều và giá sầu riêng trong nước cũng sụt giảm mạnh. Nhưng phải nhìn nhận vấn đề này hết sức khách quan. Họ đưa ra tiêu chí hàm lượng cadimi trong quả sầu riêng cũng là tiêu chí công khai, rành mạch, nếu vượt qua tiêu chí đó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Vì vậy, chúng ta phải tuân thủ.

Ông Ngọc nghiêm túc chỉ ra rằng nếu “cứ làm ăn” như thế này, hàm lượng chất độc chất độc nói chung, trong đó, có cadimi đều vượt ngưỡng cho phép thì trước hết bản thân người Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng về sức khỏe, môi trường… rồi sau đó, ảnh hưởng đến kinh tế. Cho nên càng sớm khắc phục bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu và càng nhìn nhận vấn đề này nghiêm túc bao nhiêu thì khả năng khắc phục những tồn tại, hạn chế này càng tốt bấy nhiêu.

"Cadimi đến từ đâu? nó đến từ khâu vận chuyển, sơ chế, đóng gói… hay trong phân bón. Không chỉ sầu riêng Việt Nam mà trong sầu riêng Thái Lan cũng phát hiện cadimi", ông Ngọc nói, và cho rằng, chúng ta phải nhìn nhận tổng thể, cơ quan quản lý nhà nước phải tìm ra nguyên nhân, đưa cảnh báo, hướng dẫn nông dân canh tác an toàn.

Theo ông Ngọc, phân bón DAP là 1 loại phân hỗn hợp chất lượng cao, mỗi năm Việt Nam chỉ sản xuất được từ 400.000 - 500.000 tấn, trong khi đó nhu cầu sử dụng lên tới xấp xỉ 1 triệu tấn, dẫn đến phải nhập từ nước ngoài. "Để sử dụng phân bón hiệu quả, chúng ta phải kiểm soát được chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật, đối với DAP 12mg/kg, nhưng doanh nghiệp nào nhập khẩu DAP vượt ngưỡng cho phép phải kiên quyết xử lý", ông Ngọc nói.

Cũng theo ông Ngọc, nếu không thanh tra, kiểm tra, xử lý các lô hàng vượt ngưỡng cho phép thì sẽ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước.

Theo các chuyên gia và doanh nghiệp, các lô sầu riêng của Việt Nam bị "tuýt còi" khi xuất khẩu sang Trung Quốc là do nhiễm cadimi, bởi đây là chất kim loại nặng độc hại có trong phân bón DAP. Cadimi có mặt trong nhiều loại đất, tuy nhiên hàm lượng thay đổi tùy theo từng khu vực có nơi cao, nơi thấp, do nhiều yếu tố khác nhau chi phối.

Hiện nay quặng phốt phát có nguồn gốc từ Morocco (nước xuất khẩu nhiều nhất thế giới) luôn có hàm lượng kim loại nặng là cadimi (phốt phát là nguyên liệu chính để sản xuất phân bón DAP).

Trong khi đó Việt Nam đều nhập khẩu phân bón DAP từ các nhà máy sản xuất phân bón của Trung Quốc, Úc, Nga... Đặc biệt, DAP của Hàn Quốc do nhà máy Namhae sản xuất chứa hàm lượng cadimi quá mức cho phép.

×