Hội nghị cấp cao ASEAN-37: Nhiều quyết sách thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19

Động lực mới trong quan hệ với đối tác

Phát biểu tại lễ bế mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết Hội nghị cấp cao ASEAN 37 đã nhất trí nhiều nội dung quan trọng tạo dựng động lực mới cho quan hệ giữa ASEAN với các Đối tác, khẳng định cam kết mạnh mẽ với hợp tác đa phương, cũng như liên kết và tự do hóa kinh tế, nhất trí vai trò trung tâm của ASEAN cần được duy trì và tiếp tục phát huy, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, ngăn ngừa xung đột, xây dựng lòng tin, kiến tạo cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Cấp cao ASEAN và các hội nghị cấp cao liên quan đã đưa ra và thống nhất nhiều quyết sách quan trọng. Đã có hơn 20 hội nghị được tổ chức và 80 văn kiện được thông qua, nhiều nhất từ trước đến nay.

Nhiều sáng kiến của ASEAN về hợp tác ứng phó Covid-19 và các nguy cơ dịch bệnh được công bố và đưa vào triển khai ASEAN cũng thông qua Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai đồng bộ trên cả 3 trụ cột cộng đồng nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp sớm khắc phục hậu quả dịch bệnh, ổn định đời sống kinh tế - xã hội ở các quốc gia.

Tuyên bố của các nhà lãnh đạo ASEAN+3 về tăng cường năng lực tự cường kinh tế - tài chính trước các thách thức, một lần nữa khẳng định vai trò và thế mạnh của khuôn khổ ASEAN+3 trong ngăn ngừa và ứng phó các nguy cơ khủng hoảng kinh tế - tài chính ở khu vực.

Việc ASEAN và các đối tác kết thúc đàm phán và ký Hiệp định RCEP thể hiện cam kết và quyết tâm mạnh mẽ của các nước trong khu vực thúc đẩy tự do hóa và liên kết kinh tế, thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch, vừa giải quyết việc làm trong nội khối ASEAN. "Đây là sự kiện quan trọng không chỉ với khối ASEAN, mà cả với thương mại toàn cầu và các biện pháp giảm đứt gãy chuỗi cung ứng, đẩy mạnh thương mại giữa các nước", Thủ tướng nói trong cuộc họp báo sau đó.

Các nước cũng đưa ra nhiều sáng kiến thực hiện tinh thần không ai bị bỏ lại phía sau, nhất trí hợp tác tiểu vùng sâu hơn, đưa những vùng xa xôi như Mê Kông, các tam giác phát triển của ASEAN hội nhập với dòng chảy chung của cộng đồng.

Thủ tướng đánh giá cao đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp ASEAN thông qua Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Đông Á với sự tham dự của 2.500 doanh nghiệp từ 19 quốc gia, tạo không khí mới cho RCEP đi vào thực hiện.

Nâng tầm hợp tác với các đối tác

Thủ tướng cho biết trong nhiều năm qua, ASEAN không ngừng mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ với các đối tác. ASEAN nhất trí mở rộng Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC) để Cuba, Colombia và Nam Phi tham gia, nâng tổng số lên 43 nước.

Đặc biệt, Hội nghị cấp cao Đông Á EAS lấy hòa bình ổn định là mục tiêu, đối thoại là công cụ, hợp tác là phương châm, đã thống nhất nâng tầm trao đổi, biến cơ chế này thành trung tâm đối thoại và hợp tác, nơi lãnh đạo khu vực trao đổi về các vấn đề liên quan tới hòa bình và ổn định của khu vực lớn nhất thế giới.

Các nhà lãnh đạo khẳng định trong giai đoạn khó khăn của Covid-19, hòa bình, hợp tác, ổn định, thượng tôn pháp luật, tôn trọng chủ quyền, đề cao hợp tác quốc tế cần được duy trì củng cố trong ASEAN. Lãnh đạo các nước hướng tới xây dựng biển Đông hòa bình, ổn định, hữu nghị hợp tác, nơi tự do hàng hải hàng không được bảo đảm, mọi hoạt động trên biển dựa trên khuôn khổ luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển (UNCLOS) 1982. Các nước đề cao kiềm chế, thực hiện nghiêm túc Tuyên bố ứng xử trên Biển Đông, ASEAN và Trung Quốc sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông hiệu quả, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Thủ tướng khẳng định Hội nghị cấp cao ASEAN 37 đã thành công tốt đẹp, nâng tầm hợp tác với các đối tác, hợp tác vì hòa bình, thịnh vượng, cùng phát triển.

ASEAN mong nước lớn cạnh tranh lành mạnh

Trả lời câu hỏi của phóng viên về tác động của cạnh tranh nước lớn tới ASEAN, Thủ tướng nhận định: "Cạnh tranh chiến lược nước lớn là thách thức lớn của ASEAN, ảnh hưởng đến đoàn kết thống nhất của ASEAN".

Các nước lớn đóng vai trò quan trọng trong duy trì hòa bình và ổn định toàn cầu, trong đó có khu vực ASEAN. ASEAN và Việt Nam mong nước lớn cạnh tranh lành mạnh, tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN, từ đó đóng góp hiệu quả cho hòa bình, ổn định, an ninh trên thế giới. 

Với chủ đề Gắn kết và chủ động thích ứng, Việt Nam đã đoàn kết cùng các thành viên ASEAN thống nhất lập trường nhất quán hành động, cùng các đối tác phấn đấu một khu vực rộng mở minh bạch dựa trên luật lệ. Quan điểm này thể hiện rõ trong mọi văn kiện ASEAN trong năm 2020, đặc biệt trong Tuyên bố chung của ASEAN vì hòa bình ổn định ở Đông Nam Á.

Thủ tướng cho rằng các nước Đông Á, các định chế lớn trên thế giới như Liên Hiệp Quốc (LHQ) và các nước lớn đều tham gia với ASEAN và có sự thống nhất cao để giải quyết các vấn đề đặt ra, nhất là vấn đề trên biển, phải được giải quyết theo luật pháp quốc tế, đặc biệt, Công ước Luật Biển LHQ 1982, các vấn đề khác phải giải quyết trên tinh thần hiểu biết, hòa bình, tôn trọng luật pháp.

Tại lễ bế mạc, Thủ tướng gửi lời cảm ơn đến các nước thành viên ASEAN, các đối tác, các Tổ chức quốc tế và bạn bè của ASEAN, người dân các nước ASEAN, các bộ ngành đã ủng hộ và hợp tác chặt chẽ cùng Việt Nam trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chuyển giao nhiệm kỳ chủ tịch ASEAN 2021 cho Quốc vương Brunei Darussalam. "Việt Nam hoàn toàn tin tưởng rằng Brunei Darussalam trong vai trò Chủ tịch kế tiếp sẽ tiếp tục đưa ASEAN tiến lên phía trước, hướng tới một Cộng đồng ASEAN với tầm nhìn liên kết sâu rộng, chủ động thích ứng, phục hồi toàn diện và phát triển bền vững", Thủ tướng nói.