Hướng dẫn tính thuế thu nhập cá nhân 2025: Ai phải nộp, cách tính thuế thế nào?

Bạn đọc Thu Thủy (TP. Thái Nguyên) hỏi:

Tôi làm công nhân, mỗi tháng nhận lương 15 triệu đồng, đã trừ các khoản bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế. Tôi nghe nói thu nhập trên 11 triệu/tháng thì phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Xin hỏi, với mức thu nhập của tôi, tôi có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không và nếu có thì cách tính như thế nào?

Trả lời:

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Luật sư Nguyễn Bá Huy – Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải cho biết:

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là loại thuế trực thu, được tính dựa trên thu nhập chịu thuế của người nộp thuế và phải nộp vào ngân sách Nhà nước sau khi đã được giảm trừ các khoản theo quy định.

Tuy nhiên, không phải tất cả các cá nhân đều phải nộp thuế TNCN. Chỉ những người có thu nhập chịu thuế từ 11 triệu đồng/tháng (tương đương 132 triệu đồng/năm) trở lên mới phải nộp thuế, theo quy định tại Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14.

Ngoài ra, theo Nghị quyết này, mỗi người phụ thuộc mà người nộp thuế khai báo sẽ được giảm trừ gia cảnh với mức 4,4 triệu đồng/người/tháng.

Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân

Căn cứ theo Điều 2 Luật Thuế TNCN năm 2007, đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam.

Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:

Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;

Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.

Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này.
Đối với cá nhân không cư trú là người nộp thuế TNCN thường là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam

Cách tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

Trước khi tính thuế TNCN, người nộp thuế cần xác định mình là cá nhân cư trú hay cá nhân không cư trú, bởi vì cách tính thuế áp dụng cho hai đối tượng này là khác nhau.

Đối với cá nhân cư trú, việc tính thuế TNCN sẽ chia thành hai trường hợp:

Cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên và có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng, và có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Trường hợp cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sẽ được tính theo công thức chung như sau:

Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế x Thuế suất.

Trong đó:

Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập nhận được - Thu nhập được miễn thuế.

Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Các khoản giảm trừ.

Cần lưu ý rằng, theo quy định của Chính phủ, giảm 30% tiền thuê đất có thể áp dụng trong một số trường hợp.

Các khoản giảm trừ bao gồm:

Giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế (NNT) và mỗi người phụ thuộc. Mức giảm trừ gia cảnh áp dụng năm 2025 được quy định tại Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14.

Giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm, đóng góp từ thiện, khuyến học, nhân đạo và quỹ hưu trí tự nguyện (nếu có) theo Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC.

Thuế suất (%) hiện đang áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần quy định tại Điều 22 Luật Thuế TNCN 2007 như sau:

Có hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mà người nộp thuế có thể áp dụng, bao gồm:

Phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần: Áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công. Theo phương pháp này, thuế được tính dựa trên các bậc thuế và thu nhập chịu thuế của từng người nộp thuế, với thuế suất tăng dần theo từng mức thu nhập.

Phương pháp tính thuế rút gọn: Đây là phương pháp đơn giản hơn, thường được áp dụng trong các trường hợp thu nhập không quá phức tạp hoặc không vượt quá mức nhất định.

Phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần được quy định chi tiết trong Biểu tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo Biểu thuế lũy tiến từng phần tại Phụ lục 01/PL-TNCN, ban hành kèm theo Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Trường hợp cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động

Đối với trường hợp cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, và có thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên, theo Điểm i Khoản 1 Điều 25 Thông tư số 111/2013/TT-BTC, thuế thu nhập cá nhân sẽ được khấu trừ 10% trên tổng thu nhập trước khi trả.

Công thức tính thuế TNCN phải nộp là:

Thuế TNCN phải nộp = 10% x Tổng thu nhập trước khi trả

Đây là cách tính thuế đơn giản và nhanh chóng, giúp đảm bảo sự minh bạch và chính xác trong việc khấu trừ thuế cho các cá nhân không ký hợp đồng lao động.

Trường hợp cá nhân không cư trú

Theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân (TNCN), đối với cá nhân không cư trú, các cá nhân này không được tính giảm trừ gia cảnh như cá nhân cư trú, và thuế sẽ được tính theo mức thuế suất 20% trên thu nhập chịu thuế.

Các khoản giảm trừ đối với cá nhân không cư trú bao gồm các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp khuyến học, nhân đạo, và làm từ thiện. Tuy nhiên, những khoản giảm trừ này sẽ không được áp dụng cho cá nhân không cư trú trong việc tính thuế TNCN.

Công thức tính thuế TNCN đối với cá nhân không cư trú là:

Thuế TNCN = 20% x Thu nhập chịu thuế

Trong đó, thu nhập chịu thuế được xác định dựa trên tổng tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập khác mà cá nhân không cư trú nhận được trong kỳ tính thuế, giống như cách tính thu nhập chịu thuế của cá nhân cư trú.

Như vậy, nếu thu nhập tính thuế của cá nhân không cư trú > 0, họ sẽ phải nộp thuế TNCN, nhưng số thuế phải nộp sẽ khá thấp so với thu nhập chịu thuế do áp dụng mức thuế suất cố định 20%.

×