Bình luận
0
Đến thời Bắc thuộc (618-906), do việc sắp xếp các đơn vị hành chính và phân chia châu, quận, Kẻ Nưa được đổi thành Cổ Na (vì có núi Na).
Kẻ Nưa-vùng đất cổ được mệnh danh là vùng văn hóa lâu đời và tiêu biểu cho văn hóa truyền thống của cư dân đồng bằng sông Mã - nơi có nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được công nhận là di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Núi Nưa - đền Nưa - Am Tiên là một thắng cảnh nổi tiếng gắn liền với cuộc khởi nghĩa Bà Triệu chống quân Ngô vào năm 248.
Hình tượng Bà Triệu “cưỡi voi, đánh cồng” đã đi vào tiềm thức của bao lớp người, trở thành biểu tượng của quê hương xứ sở.
Ngược dòng lịch sử, năm 248, quan lại nhà Ngô tàn ác khiến Nhân dân khổ sở, Triệu Thị Trinh đã cùng với anh trai là Triệu Quốc Đạt dấy binh khởi nghĩa, sau một thời gian chuẩn bị lực lượng, nghĩa quân đã vượt sông Chu đến vùng núi Nưa (thuộc Kẻ Nưa - Cổ Định, nay là huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) để lập căn cứ, chuẩn bị khởi nghĩa...
Ở vào vị trí có tính chất chiến lược quan trọng, vùng núi Nưa được Bà Triệu chọn làm căn cứ, bàn đạp cho cuộc khởi nghĩa chống quân Đông Ngô.
Núi Nưa là tên nôm mà dân gian thường gọi, còn tên chữ mà sách xưa nhắc tới là núi Na. Đây là dãy núi cao nhất ở vùng đồng bằng châu thổ phía Nam Thanh Hóa và được khép lại ở mạn Đông Bắc bởi dãy đồi đất đỏ thấp tròn như những bát úp.
Phía Đông ngọn núi Nưa là đồng bằng châu thổ, đất đai màu mỡ. Do vị trí, địa hình ở thế đặc biệt, núi Nưa được xem là ngọn núi chủ của đồng bằng xứ Thanh, được sử sách ghi chép và là đề tài sáng tác thơ văn của biết bao tao nhân, mặc khách.
Với vị trí có tính chất chiến lược, năm 248 từ Ngàn Nưa nghĩa quân Bà Triệu đã bất ngờ tập kích thành Tư Phố (nay thuộc làng Giàng, phường Thiệu Dương, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) và nhanh chóng tiêu diệt lực lượng đầu não của chính quyền đô hộ ở Cửu Chân.
Sau đó, từ Cửu Chân, cuộc khởi nghĩa Bà Triệu đã lan ra Giao Chỉ, vào tận Cửu Đức, Nhật Nam.
Bất ngờ trước thanh thế của nghĩa quân Bà Triệu, triều đình nhà Ngô đã cử Lục Giận (cháu họ viên danh tướng Lục Tốn) đem binh lực lớn với nhiều âu thuyền yểm trợ kéo sang nước ta nhằm đè bẹp cuộc khởi nghĩa.
Cuối cùng với tương quan lực lượng chênh lệch, cuộc khởi nghĩa Bà Triệu đã bị đàn áp. Bà Triệu đã tuẫn tiết tại núi Tùng (thuộc huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa ngày nay). Sau khi Bà Triệu mất, nhân dân trong vùng đã lập đền thờ Bà tại Quần thể di tích núi Nưa - đền Nưa - Am Tiên, thị trấn Nưa ngày nay.
Di tích lịch sử cấp quốc gia đền Nưa - Am Tiên. Đền Nưa tọa lạc dưới chân ngọn núi Nưa, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Kẻ Nưa là vùng đất cổ ở Thanh Hóa có từ thời Hùng Vương. Ảnh: Khắc Công.
Kẻ Nưa là vùng đất được mệnh danh là vùng văn hóa lâu đời và tiêu biểu cho văn hóa truyền thống của cư dân đồng bằng sông Mã - nơi có nhiều di tích lịch sử - văn hóa cùng các sinh hoạt cộng đồng và lễ hội truyền thống.
Một làng có tới 9 ngôi chùa, có 20 di tích, trong đó có 2 di tích lịch sử văn hóa quốc gia, 7 di tích cấp tỉnh, cho thấy văn hóa tín ngưỡng phủ đầy trên đất Kẻ Nưa - Cổ Định.
Bên cạnh đó là sự phong phú, đa dạng của các truyền thuyết lịch sử, ca dao, tục ngữ, truyện cổ dân gian, các hình thức diễn xướng và sân khấu cổ truyền làm rung động lòng người.
Trong suốt hàng ngàn năm thời kỳ phong kiến ấy, Kẻ Nưa còn là nơi sản sinh ra nhiều bậc anh tài, trong đó có 2 tiến sĩ được lưu danh ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám là Lê Nhân Kiệt và Lê Bật Tứ. Ngoài ra, làng Cổ Định còn có nhiều nho sĩ thi đỗ hương cống (dưới triều Lê Trung hưng), cử nhân (dưới triều Nguyễn).
Từ thời kỳ cách mạng đến nay có nhiều người đỗ đạt, học hành trở thành cán bộ cao cấp phục vụ cách mạng và quân đội.
Ngày nay nhiều người đã trở thành những nhà nghiên cứu khoa học, trong đó có 6 giáo sư đầu ngành; 3 vị tướng lĩnh; những doanh nhân phát triển kinh tế cho gia đình, cho cộng đồng và xã hội.
Đặc biệt, từ năm 1923 mảnh đất này đã có Trường Sơ đẳng Pháp Việt Cổ Định với 3 lớp đồng ấu, đệ nhất, đệ nhị, là một trong những ngôi trường ra đời sớm của tỉnh Thanh Hóa.
Đến năm 1950 tại đây đã có trường THCS. Hằng năm trên địa bàn có ít nhất 60 học sinh đỗ đại học, thậm chí là thủ khoa đại học, nhiều em là thủ khoa đầu vào của các trường THPT, hoặc đang học Trường THPT chuyên Lam Sơn. Vì vậy, vùng đất cổ này được coi là miền đất thiêng đã hun đúc và ngưng tụ nhiều giá trị tinh hoa văn hóa quê hương Cổ Định.
Ông Lê Văn Sơn, công chức văn hóa - xã hội thị trấn Nưa (huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa), cho biết: Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử, người dân vùng đất Kẻ Nưa đã góp nhiều công sức vào quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Nối tiếp truyền thống đó, ngày nay các thế hệ người con của quê hương Kẻ Nưa luôn phát huy truyền thống cần cù sáng tạo, truyền thống văn hóa hiếu học, tinh thần yêu nước nồng nàn.
Đó là niềm tự hào lớn lao, cũng đặt ra trách nhiệm nặng nề trong việc khôi phục, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, góp phần quan trọng vào việc xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Từ năm 2019, Việt Nam đã chuyển giao 25 giống lúa sang Cuba để trồng khảo nghiệm tại nhiều vùng sinh thái khác nhau. Sau quá trình đánh giá nghiêm ngặt, 4 giống lúa Việt Nam (trong đó có 3 giống lúa của Viện lúa Đồng bằng Sông Cửu Long) đã được đưa vào sản xuất đại trà ở Cuba từ tháng 6/2025.
Người dân vùng trũng Khánh Hòa chưa kịp ổn định cuộc sống thì nay lại căng mình tiếp tục chạy lũ vì mưa lớn trở lại.
Chia sẻ
Sau nhiều lần bị nhắc nhở vì chậm tiến độ, dự án nút giao An Phú (TP.HCM) với tổng vốn 3.400 tỷ đồng đang tăng tốc mạnh mẽ, với nhiều hạng mục cầu vượt và hầm chui dần thành hình rõ rệt.
Chia sẻ
"Quán Kỳ Nam" là dự án hiếm hoi tại Đông Nam Á được quay hoàn toàn bằng phim nhựa 35mm – một lựa chọn tưởng chừng đã biến mất. Trong cuộc trò chuyện với PV Dân Việt đạo diễn Leon Quang Lê hé lộ lý do dám “đi ngược thời đại” và hành trình tự xây lại cả quy trình làm phim từ con số 0.
Chia sẻ
Tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Ý Antonio Tajani về việc ngừng tham gia chương trình cung cấp vũ khí cho Ukraine cho thấy Rome đang xem xét lại chính sách viện trợ quân sự cho Kiev, hãng tin Bloomberg cho hay.
Chia sẻ
Hai dự án nâng cấp hạ tầng khu Nam vừa được UBND TP.HCM chấp thuận đưa vào nghiên cứu, mở ra cơ hội tái cấu trúc giao thông và không gian đô thị ven sông.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 4/12, vàng SJC và nhẫn tiếp tục giảm sâu theo hướng điều chỉnh của thế giới. Nhà vàng tiếp tục bán số lượng lớn và cảnh xếp hàng của người dân lại tái diễn.
Chia sẻ
Từ ngày 6/12, cầu Tân Thuận 1 (quận 7 cũ) sẽ điều chỉnh tổ chức giao thông, cấm các loại xe tải có khối lượng chuyên chở trên 1,5 tấn, xe khách trên 16 chỗ và giảm chiều cao giới hạn còn 2,5m.
Chia sẻ
Hơn 180.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư hiện là nguyên nhân gây tử vong sớm thứ 2 tại Việt Nam, chỉ sau bệnh tim mạch.
Chia sẻ
Nằm ở toạ độ giao thoa của nhiều dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia, Boutique Gate - bất động sản thấp tầng thương mại thuộc Vinhomes Global Gate sở hữu tiềm năng tăng giá vượt trội, được giới đầu tư ví như “cỗ máy sinh dòng tiền” hiếm có khó tìm ở khu vực phía Bắc.
Chia sẻ
Quá trình phẫu thuật, ngay khi vừa mở ổ bụng, bác sĩ cũng không khỏi bất ngờ trước khối u buồng trứng khổng lồ chiếm gần như toàn bộ vùng bụng dưới.
Chia sẻ
Trưa ngày 4/12, ngành Đường sắt đã điều 4 toa tàu hàng tải trọng gần 200 tấn án ngữ giữ cầu đường sắt khu gian Ma Lâm – Long Thạnh để đảm bảo an toàn cho công trình.
Chia sẻ
Ông Đặng Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines cho biết, đường bay thẳng Hà Nội – Cebu là bước đi tiếp theo trong hành trình mở rộng không gian giao lưu giữa Việt Nam và khu vực.
Chia sẻ
Trong danh sách kỷ lục gia về số HCV giành được tại các kỳ SEA Games, các kình ngư Singapore thống trị tuyệt đối. Ngay cả huyền thoại bơi lội của Việt Nam - Nguyễn Thị Ánh Viên dù giành tổng cộng tới 25 HCV nhưng cũng chỉ xếp thứ hạng "khiêm tốn".
Chia sẻ
Gần ba thập kỷ qua, thị trường hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ: từ thời kỳ khan hiếm hàng hóa, đến giai đoạn bùng nổ nguồn cung, và hiện tại là kỷ nguyên của trải nghiệm, chất lượng và giá trị gia tăng. Sự phát triển của nền kinh tế và mức sống đã thay đổi sâu sắc hành vi tiêu dùng. Nếu trước đây mục tiêu chính là “ăn no”, thì nay người tiêu dùng ưu tiên “ăn ngon”, “ăn sạch” và hướng đến lối sống tiện lợi, lành mạnh hơn.
Chia sẻ
Chỉ trong ba ngày cao điểm 28–30/11, hệ thống 89 Trung tâm thương mại Vincom đã đón gần 2,3 triệu lượt khách, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Con số ấn tượng này không chỉ phản ánh sức nóng đặc biệt của Black Friday, mà còn tạo ra “cú nổ” mở màn cho mùa lễ hội sôi động tại Vincom trên toàn quốc.
Chia sẻ
Ngày 03/12/2025, tại Trụ sở chính, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Lễ ký kết hợp tác đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai.
Chia sẻ
Ngày 04/12 tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Vận tải và Dịch vụ Liên Ninh công bố chính thức chuyển đổi 100% đội xe hiện hữu sang xe buýt điện VinFast ngay trong tháng 12/2025. Với 9 tuyến, 111 xe buýt hoàn toàn thuần điện, Liên Ninh sẽ góp phần đưa Hà Nội trở thành địa phương đi đầu cả nước về xanh hóa giao thông công cộng.
Chia sẻ
Không chỉ sốt rần rần với những hiện tượng mây kỳ thú, núi Bà Đen thời gian gần đây còn trở thành điểm đến “săn” hoàng hôn cực hút giới trẻ, bởi vẻ đẹp siêu thực hiếm có.
Chia sẻ
Ngày 3/12, tại trụ sở Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC) đã diễn ra phiên làm việc chuyên đề “Hệ thống điện linh hoạt và bền vững – Bí quyết công nghệ từ Thụy Điển” do EVNHCMC cùng với Thương vụ Thụy Điển đồng tổ chức.
Chia sẻ
Tổng Công ty Phân phối Nông thủy sản và Thực phẩm Hàn Quốc (aT Center), Hiệp hội Xuất khẩu Nho Hàn Quốc (K-grape) cùng Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines đã phối hợp triển khai chương trình quảng bá nho Hàn Quốc trong dịch vụ trên không trên các đường bay quốc tế khởi hành từ Việt Nam. Chương trình nhằm giới thiệu rộng rãi hơn các loại trái cây cao cấp của Hàn Quốc và văn hóa ẩm thực K-food đến hành khách Việt Nam và quốc tế.
Chia sẻ
Công tác kiểm soát, ngăn chặn xe quá khổ quá tải trong thời gian qua luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng được các ngành, lực lượng chức năng đề ra, nhằm hạn chế hậu quả về TNGT và hạn chế hư hại đối với hạ tầng đường bộ Thủ đô.
Chia sẻ
Tại Trường THPT B Nguyễn Khuyến (phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình) có một tòa nhà cổ kính với tuổi đời hơn 100 năm, mang đậm phong cách kiến trúc châu Âu đặc biệt. Công trình này không chỉ là nơi học tập mà còn là chứng nhân lịch sử, niềm tự hào của nhiều thế hệ học sinh.
Chia sẻ
Theo đại diện Cục Quản lý đất đai, bảng giá đất giai đoạn mới phải tiệm cận thị trường, không thể kéo xuống thấp khi giao dịch thực tế tăng mạnh, trong bối cảnh Hà Nội và nhiều địa phương chuẩn bị áp dụng cơ chế định giá hằng năm từ 2026.
Chia sẻ
Tất cả các phương tiện giao thông sẽ bị cấm lưu thông qua đường hầm sông Sài Gòn (hầm Thủ Thiêm) trong 5 giờ để phục vụ công tác vận hành hệ thống chữa cháy tự động.
Chia sẻ
Bão số 10, 11, 13 và mưa lũ diễn ra trên diện rộng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng đối với lĩnh vực nuôi trồng và khai thác thủy sản, chăn nuôi, trồng trọt tại các tỉnh miền Trung. Trước tình hình đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có hướng dẫn chỉ đạo, hỗ trợ kỹ thuật, cây, con giống... để nhanh chóng khôi phục sản xuất.
Chia sẻ
Chủ trì hội nghị của Quân ủy trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng để Quân đội hoàn thành tốt nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cần triển khai đồng bộ 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp.
Chia sẻ
Bình luận về tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng Nga không có ý định gây chiến với châu Âu, nhưng sẵn sàng làm như vậy nếu cần thiết, nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov tuyên bố ông sẽ không xem nhẹ những ai quyết định phát động chiến tranh.
Chia sẻ
Một con rùa màu vàng kềnh càng bò trên đường, một người Nghệ An tình cờ bắt được mang nộp công an. Phát hiện con rùa có mai màu vàng đang bò trên đường, ông Trương Văn Ân ở xã Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An mang đến công an giao nộp. Con động vật hoang dã này sau đó được xác định là rùa hộp trán vàng miền Bắc thuộc nhóm IB.
Chia sẻ
Đây là kiểu trồng rau trên đất phù sa sông La ở Hà Tĩnh, rưới nước ẩm tốt um, nhổ đến đâu cầm tiền liền tay đến đó. Nhờ ứng dụng cây trồng phù hợp, quản lý quy trình canh tác theo hướng hữu cơ, những ruộng rau sạch, an toàn ở xã Đức Thọ (Hà Tĩnh) góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Chia sẻ
Tại SEA Games 33, VĐV bóng chuyền Lê Thanh Thuý và Lê Minh Thuận (karate) vinh dự được giao trọng trách cầm cờ cho đoàn Thể thao Việt Nam.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Khắc Công 
