Kết nối giao thông sân bay Long Thành: Bài toán cấp bách của hạ tầng vùng kinh tế trọng điểm

Sân bay Long Thành đang bước vào giai đoạn quan trọng để chuẩn bị khai thác. Song song với tiến độ xây dựng nhà ga, đường băng, vấn đề kết nối giao thông đang đặt ra thách thức lớn.

Kết nối đến sân bay Long Thành, nhiều tuyến giao thông đã mãn tải

Theo ông Nguyễn Minh Hải, Học viện Chiến lược và Bồi dưỡng cán bộ (Bộ Xây dựng), Quốc hội đã giao Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu đầu tư đồng bộ hệ thống kết nối với sân bay Long Thành.

“Nếu tiến trình triển khai các dự án giao thông không đồng thời, rất dễ dẫn đến tình trạng thiếu đồng bộ, khiến việc tổ chức khai thác gặp nhiều bất cập”, ông Hải nhấn mạnh.

Hiện nay, kết nối từ sân bay Long Thành đến TP.HCM chủ yếu dựa vào quốc lộ 51, cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, xa lộ Hà Nội và một số tuyến đô thị như Mai Chí Thọ, Võ Văn Kiệt.

Tuy nhiên, các tuyến này đều đang quá tải. Quốc lộ 51 đoạn Long Phước – Long Thành ghi nhận hơn 71.000 phương tiện/ngày đêm. Cao tốc TP.HCM – Long Thành thường xuyên kẹt xe, đặc biệt tại nút giao An Phú và các trạm thu phí. Hướng đi qua phà Cát Lái thì mất nhiều thời gian, đường Nguyễn Thị Định lại thường xuyên tắc nghẽn.

Không chỉ TP.HCM, các tuyến nối với các tỉnh Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước cũ cũng đang chịu áp lực nặng. Quốc lộ 13 qua Bình Dương có lưu lượng hơn 84.000 phương tiện/ngày đêm, quốc lộ 22 qua Củ Chi lên tới 150.000 phương tiện/ngày đêm. Trục quốc lộ 51 nối về Bà Rịa – Vũng Tàu cũ dù đã mở rộng 6–8 làn vẫn thường xuyên kẹt xe.

Với hướng đi Tây Nguyên, quốc lộ 20 chỉ có 2 làn xe, trong khi nhu cầu vận tải ngày càng lớn. Hướng về ĐBSCL, lưu lượng tại quốc lộ 1 qua Bến Lức (tỉnh Long An cũ) đạt hơn 45.000 phương tiện/ngày đêm, cao tốc TP.HCM – Trung Lương cũng thường xuyên quá tải.

Ông Hải nhận định, hạn chế lớn nhất là sân bay Long Thành hiện chỉ có kết nối đường bộ, chưa có đường sắt. Điều này khác biệt với nhiều quốc gia, nơi các sân bay quốc tế lớn đều có đường sắt tốc độ cao hoặc metro nối thẳng vào trung tâm thành phố.

Trong khi đó, các tuyến đường bộ nhiều nơi đã mãn tải. Nguyên nhân khách quan do nguồn lực đầu tư còn hạn chế, nguyên nhân chủ quan do thiếu cơ chế thu hút vốn ngoài ngân sách và tổ chức giao thông chưa hợp lý.

Giải pháp đồng bộ để khai thác hiệu quả kết nối sân bay Long Thành

GS.TS Nguyễn Trọng Hoài – Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM, Thành viên Tổ Tư vấn Kinh tế - Xã hội tỉnh Đồng Nai phân tích, một trong những hạn chế cơ bản của Đồng Nai hiện nay là chi phí logistics còn cao, do cơ sở hạ tầng giao thông và logistics chưa được kết nối đồng bộ.

Chỉ số hạ tầng của Đồng Nai, đặc biệt là khu vực Bình Phước vẫn còn thấp so với TP.HCM. Nên việc kết nối nội tỉnh và vùng còn nhiều hạn chế.

Ông Hoài cho rằng nhiều tuyến quan trọng như Bến Lức – Long Thành, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu hay đường sắt nhẹ Thủ Thiêm – Long Thành vẫn đang thi công và chậm tiến độ, khiến kết nối vùng với TP.HCM và cảng biển còn yếu. Điều này làm tăng chi phí vận tải, giảm hiệu quả logistics cho doanh nghiệp và cản trở thu hút đầu tư.

Mặc dù quy hoạch đến 2030–2050 đã có nhiều dự án hạ tầng trọng điểm, song kết nối giữa các đô thị chính như Biên Hòa, Long Khánh, Nhơn Trạch vẫn thiếu tính đồng bộ.

Theo ông Hoài, việc khẩn trương hoàn thành các tuyến kết nối không chỉ giải quyết ùn tắc trước mắt mà còn giúp Đồng Nai và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí logistics và tạo sức hút đầu tư bền vững.

Theo dự báo của Bộ Xây dựng, khoảng 70% nhu cầu giao thông của sân bay Long Thành sẽ hướng về TP.HCM. Do đó, nhiều chuyên gia thống nhất cần có phương án tổng thể để kết nối bằng nhiều hướng.

Với TP.HCM, các tuyến kết nối sẽ đa dạng hơn, gồm cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Bến Lức – Long Thành, đường vành đai 3, vành đai 4, cùng tuyến đường sắt nhẹ Thủ Thiêm – Long Thành.

Trong giai đoạn đầu, phương án xe buýt nhanh hoặc tuyến đường trên cao số 3 cũng được tính toán để nối trực tiếp sân bay Long Thành với sân bay Tân Sơn Nhất

Đối với khu vực phía Bắc, tỉnh Đồng Nai đang triển khai 3 dự án trọng điểm: ĐT.773, ĐT.770B và ĐT.769, dự kiến hoàn thành vào năm 2025. Đây là những tuyến huyết mạch giúp giảm áp lực cho quốc lộ 51, đồng thời mở thêm cửa ngõ trực tiếp đến sân bay.

Một trong những kiến nghị quan trọng từ Bộ Xây dựng là cần đẩy nhanh mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành, vốn đang là “xương sống” của toàn bộ hệ thống kết nối.

Ngoài ra, ưu tiên đầu tư đoạn Biên Hòa – Vũng Tàu từ nút giao số 6 đến nút giao số 10, quy mô 6 làn xe, hoàn thành trước năm 2025, sẽ góp phần giảm tải đáng kể cho quốc lộ 51.

Đặc biệt, dự án đường sắt nhẹ Thủ Thiêm – Long Thành được coi là chìa khóa để đưa sân bay Long Thành bắt kịp các chuẩn mực quốc tế. Khi hoàn thành, hành khách có thể di chuyển thẳng từ trung tâm TP.HCM ra sân bay chỉ trong vòng vài chục phút, giảm hẳn áp lực cho đường bộ.

×