Khi nào ngân hàng "kích hoạt" gói vay đặc biệt, lãi suất 0%, không tài sản thế chấp?

Tại thảo luận tổ Quốc hội chiều nay 20/5, Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội), Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội tán thành với đề xuất trên của Chính phủ, song ông đề nghị phải bổ sung tiêu chí, điều kiện để kiểm soát, tránh việc trục lợi với trường hợp chưa đạt tiêu chí mà vẫn được cho vay.

Cần kiểm soát, tránh trục lợi chính sách

Cùng với đó, cần phân định rõ trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong kiểm soát dòng tiền để không rơi vào tình trạng rủi ro.

"Ngân hàng Nhà nước được trao thêm quyền quyết định, trách nhiệm đi kèm cũng phải tăng lên", ông nói.

Cùng lo ngại, ông Thạch Phước Bình, Phó trưởng đoàn Trà Vinh, cho rằng việc ra quyết định cho vay lãi suất đặc biệt 0% của cơ quan quản lý có thể cảm tính nếu dự luật không nêu rõ tiêu chí, điều kiện tổ chức tín dụng được vay.

Ông Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng đề nghị cần làm rõ nguồn vốn cho vay đặc biệt lãi suất 0% từ ngân sách hay của các ngân hàng thương mại. 

Nguồn lực này nên lấy từ ngân sách, bởi "dùng nguồn lực của các ngân hàng thương mại sẽ khó cho họ, có thể ảnh hưởng quyền lợi khách hàng nếu nhà băng nhận khoản vay gặp vấn đề, sụp đổ".

Ông Cường cũng kiến nghị bổ sung mức trần khoản vay lãi suất đặc biệt 0%, trách nhiệm các bên trong đảm bảo an toàn hệ thống tín dụng, quyền lợi người gửi tiền.

Đại biểu Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội bày tỏ: Phạm vi, điều kiện thu giữ của tổ chức tín dụng, cũng như vai trò của cơ quan nhà nước chưa được nêu rõ tại dự luật.

Theo ông, cơ quan soạn thảo phải bổ sung quy định trách nhiệm phối hợp của các bên trong xử lý, trình tự, biện pháp thu giữ tài sản cần công khai, minh bạch. Việc này để tránh lạm dụng quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các tổ chức tín dụng, gây tổn hại đến lợi ích hợp pháp của người đi vay.

"Không để vi phạm các quyền hợp pháp của cá nhân như chỗ ở, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình trong thu giữ tài sản này", Ông Hùng nói và nhấn mạnh rằng dự luật cần có cơ chế kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước trong xử lý tài sản của các tổ chức tín dụng.

Khi nào "kích hoạt" gói vay 0 lãi suất, không thế chấp

Về vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, Đoàn TP. Cần Thơ, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội phân tích: Thẩm quyền cho vay đặc biệt từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước khá phổ biến ở các nước và quy định này chúng ta học hỏi từ kinh nghiệm các nước.

Các nước mô hình ngân hàng là trung ương và các ngân hàng độc lập, đơn cử như Mỹ, họ có Quỹ dự trữ liên bang (FED) và các ngân hàng thương mại. Chủ tịch và Hội đồng của Quỹ dự trữ liên bang quyết định lãi suất một độc lập, không phụ thuộc vào Chính phủ.

Còn ở Việt Nam, mô hình ngân hàng là Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại, Thống đốc là thành viên Chính phủ, nên hoạt động chuyên môn vẫn theo chỉ đạo của Chính phủ, chưa độc lập.

Chính vì vậy, việc chuyển thẩm quyền quyết định khoản cho vay đặc biệt với lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước là một cái bước cải cách hoạt động, đồng thời để xử lý các vấn đề phát sinh là có trường hợp diễn biến nhanh, cần phản ứng gấp.

Ông Hùng nêu minh chứng: Hoạt động ngân hàng trước đây chủ yếu thủ công nhưng hiện nay đã được tích hợp số hoá, rút gửi tiền tự động các giao dịch đều trên hệ thống số. 

“Trước đây phải ra ngân hàng, chi nhánh, điểm, phòng giao dịch và ATM mới rút được. Còn nay thực hiện từ xa, bằng điện tử, trường hợp ngân hàng bị rút tiền hàng loạt, nếu không xử lý sớm sẽ gây mất an toàn tài chính, hậu quả vô cùng lớn”, ông Hùng nói.

Ông Lê Quang Mạnh, Phó Chủ nhiệm, Uỷ ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội cho rằng: Trong quá trình thực hiện, khi cho vay trường hợp đặc biệt lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo đều là tình huống nguy cấp, các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng đứng trước tình huống đổ vỡ hàng loạt. Để xử lý tình huống trong thực tiễn, khi Ngân hàng Nhà nước trình các trường hợp cho vay đặc biệt lên Thủ tướng, thì đều được chấp thuận. Bối cảnh và điều kiện xem xét, cho thấy hoàn toàn có thể trao cho Ngân hàng Nhà nước những quyền này để đáp ứng nhu cầu và để vận hành an toàn của các tổ chức tín dụng.

“Đảm bảo chính xác chủ trương của Đảng là tăng cường phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng xuống đến các Bộ, ngành và địa phương”, ông Mạnh nói.

×