Khu rừng này ở Thanh Hóa, dưới tán cây cổ thụ, người ta trồng một loại cây quý lấy giống từ tỉnh Lai Châu

Thanh Hóa có địa hình đa dạng, nhiều dãy núi cao, rừng nguyên sinh phong phú và hệ sinh thái đặc thù, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển cây dược liệu.

Những năm gần đây, việc khai thác tiềm năng này đang từng bước trở thành hướng đi mới, không chỉ góp phần bảo vệ rừng mà còn mang lại sinh kế bền vững cho người dân địa phương.

Xã Linh Sơn có lợi thế tự nhiên trong phát triển dược liệu. Nơi đây có dãy núi Pù Rinh cao 1.200m so với mực nước biển, khí hậu mát mẻ quanh năm, thường xuyên có sương mù bao phủ.

Tài nguyên rừng của Linh Sơn giàu có, giữ được cấu trúc rừng nguyên sinh, tạo nên hệ sinh thái trù phú.

Theo đánh giá của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Lang Chánh (tỉnh Thanh Hóa), nơi đây có thổ nhưỡng và khí hậu thích hợp cho việc trồng cây dược liệu quý hiếm, trong đó nổi bật là sâm Lai Châu, sâm cau và khôi tía.

Những loài cây này vốn có giá trị dược tính cao, nhu cầu thị trường lớn, lại có khả năng sinh trưởng tốt dưới tán rừng tự nhiên.

Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng số 4, Ban Quản lý Rừng phòng hộ Lang Chánh Trần Văn Hải cho biết: "Ở các tỉnh, người dân đã biết tận dụng ưu thế của rừng để trồng dược liệu, phát triển kinh tế dưới tán rừng.

Thế nên, việc đưa dược liệu về trồng thử nghiệm dưới tán rừng tự nhiên sẽ vừa đảm bảo công tác bảo vệ rừng, vừa tăng thêm thu nhập cho bà con địa phương".

Từ đó, Ban Quản lý Rừng phòng hộ Lang Chánh đã nghiên cứu kỹ lưỡng điều kiện thổ nhưỡng, hệ sinh thái và lựa chọn trồng thử nghiệm những loài cây phù hợp.

Tại khu vực núi Pù Rinh, thuộc sự quản lý của Trạm bảo vệ rừng số 4, mô hình trồng dược liệu bước đầu được triển khai với 1ha sâm Lai Châu và 1,5ha cây sâm cau, cây khôi tía.

Việc trồng cây dược liệu quý hiếm dưới tán rừng có ý nghĩa nhiều mặt. Trước hết, góp phần bảo tồn các loài cây quý, phát huy hiệu quả hệ sinh thái rừng. Thứ hai, mô hình mở ra cơ hội phát triển kinh tế mới cho người dân, tạo thêm việc làm, giúp nâng cao thu nhập.

Đặc biệt, khi kết hợp với khai thác du lịch sinh thái tại thác Ma Hao, các sản phẩm dược liệu có thể trở thành sản phẩm phục vụ khách du lịch.

Bên cạnh đó, mục tiêu lâu dài của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Lang Chánh là quản lý và khai thác rừng bền vững, phát triển những loài dược liệu quý bản địa thành sản phẩm hàng hóa.

Mô hình trồng cây sâm Lai Châu, trồng giống sâm cau và trồng cây khôi tía-các loại cây dược liệu quý hiếm dưới tán rừng tự nhiên của Trạm bảo vệ rừng số 4, Ban Quản lý Rừng phòng hộ Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa (địa bàn huyện Lang Chánh trước đây).

Hiện nay, nhiều địa phương miền núi ở Thanh Hóa cũng đã đưa cây dược liệu vào canh tác.

Trong đó HTX vườn rừng bản Thổ, xã Hóa Quỳ đã triển khai trồng trên 5ha gừng và nghệ, đồng thời liên kết với các hộ dân để mở rộng quy mô sản xuất thêm 4ha nữa. Nhờ mô hình này, kinh tế hộ dân đã có bước cải thiện rõ rệt.

Bình quân mỗi ha gừng, nghệ mang lại lợi ích kinh tế khoảng 50 triệu đồng mỗi năm. Đây là một con số cao hơn so với nhiều loại cây trồng nông nghiệp truyền thống.

Không chỉ vậy, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 20 lao động, trong đó có 5 lao động cố định với mức thu nhập từ 6 - 8 triệu đồng/người/tháng.

Giám đốc HTX vườn rừng bản Thổ Nguyễn Lê Ngọc Linh cho biết: “Trồng dược liệu không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế trước mắt mà còn mở ra cơ hội chế biến sâu để nâng cao giá trị.

Gừng và nghệ sau khi thu hoạch được HTX chế biến thành các sản phẩm lên men cùng mật ong.

Hiện nay, nghệ mật ong lên men đang là sản phẩm được nhiều khách hàng ưa chuộng. Do vậy, đây chính là hướng đi giúp gia tăng giá trị sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường".

Để việc trồng cây dược liệu, nhất là các giống cây dược liệu quý hiếm thực sự trở thành sinh kế bền vững cần có sự đồng hành từ nhiều phía. Trước hết là công tác quy hoạch vùng trồng phù hợp, lựa chọn loài cây có giá trị kinh tế và thích ứng với điều kiện địa phương.

Tiếp theo là cơ chế hỗ trợ vốn, khoa học - kỹ thuật để người dân yên tâm đầu tư. Bên cạnh đó, cần chú trọng khâu chế biến, xây dựng thương hiệu sản phẩm, kết nối thị trường tiêu thụ để gia tăng giá trị.

Mô hình tại xã Linh Sơn với các loài sâm quý hay HTX vườn rừng bản Thổ với cây gừng, nghệ, chính là những minh chứng rõ ràng cho tiềm năng phát triển của cây dược liệu ở Thanh Hóa.

Hy vọng trong tương lai, tỉnh sẽ hình thành được những vùng chuyên canh dược liệu quy mô lớn, vừa bảo vệ được hệ sinh thái rừng, vừa mang lại sinh kế ổn định cho nhiều hộ dân.

×