Kiến nghị nâng mức răn đe với hành vi cố tình vi phạm giao dịch tài sản mã hóa

Cần là nền móng đưa tài sản mã hóa ra khỏi vùng xám

Góp ý vào Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa (TSMH) do Bộ Tài chính soạn thảo, Bộ Tư pháp cho rằng, hiện Tờ trình mới đang đề cập sự cần thiết ban hành Nghị định căn cứ theo bài học từ các quốc gia khác.

Tuy nhiên, việc pháp luật nước ngoài ban hành các quy định về chế tài xử phạt đối với vi phạm liên quan đến TSMH không phải là lý do duy nhất để Việt Nam xây dựng khung pháp lý về chế tài xử phạt vi phạm hành chính về TSMH.

Bối cảnh pháp lý, trình độ phát triển thị trường, mức độ rủi ro... tại mỗi quốc gia là khác nhau, do đó, không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm quốc tế để khẳng định sự cần thiết ban hành Nghị định.

Từ đó, Bộ Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung và làm rõ hơn cơ sở thực tiễn, đặc biệt là hiện trạng mối quan hệ xã hội, tình hình thực hiện các hành vi liên quan đến TSMH, khoảng trống pháp lý, nhu cầu cần có chế tài hành chính để xử lý... nhằm củng cố luận cứ về sự cần thiết ban hành dự thảo Nghị định, bảo đảm tính thuyết phục và phù hợp với điều kiện Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Cùng đó, tại dự thảo Tờ trình, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nêu rõ các nội dung như: vấn đề chưa được pháp luật quy định hoặc đã có quy định nhưng chưa phù hợp; vướng mắc, bất cập từ thực tiễn...

Tương tự, ý kiến của Bộ Ngoại giao đề cập cần cân nhắc bổ sung về sự cần thiết ban hành Nghị định theo hướng tạo điều kiện thuận lợi để thực thi Công ước về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội).

Song song, thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.. để sớm đưa Việt Nam khỏi Danh sách giám sát tăng cường (Danh sách Xám) về rửa tiền của Lực lượng Đặc nhiệm tài chính (FATF).

Kiến nghị bổ sung những điều khoản tăng tính răn đe

Góp ý bổ sung vào Dự thảo, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam cho rằng cần có quy định về tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính. Trong đó bao gồm TSMH kỹ thuật số. Vì Dự thảo hiện nay thiếu hình thức tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng trong vi phạm hành chính. Đặc biệt đối với tài sản là tài sản số.

"Khác với tài sản vật lý truyền thống, tài sản số không có hình dạng cụ thể mà được thể hiện dưới dạng mã hóa kỹ thuật số. Nên việc tịch thu tang vật cần có thêm quy định về cách thức trên nền tảng số", ý kiến của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam nêu.

Tương tự, Công ty Cổ phần Công nghệ số SSI cũng đề nghị xem xét bổ sung hình thức xử phạt vi phạm hành chính là "Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính". Theo đó, quy định này nhằm áp dụng với các nhà đầu tư cố tình vi phạm quy định về giao dịch TSMH khi mức phạt tiền không đủ răn đe.

Trả lời các kiến nghị này, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp thu, rà soát để bổ sung hình thức xử phạt tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính tại Dự thảo Nghị định.

Ngoài ra, Bộ Tài chính nói thêm, theo quy định tại khoản 3 Điều 17 Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo và các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng các quy định về hành vi vi phạm pháp luật hình sự, hình thức xử lý và mức phạt, thu hồi tài sản mã hóa trái phép trong lĩnh vực TSMH.

Biện pháp khắc phục hậu quả đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật hình sự khi tham gia vào thị trường tài sản mã hóa nếu cần thiết. Do vậy, tại dự thảo Nghị định xử phạt hành chính chưa quy định về biện pháp thu hồi.

Tiếp tục góp ý vào Dự thảo Nghị định, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cho rằng cần bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả. Cụ thể, thực hiện theo hình thức buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp nếu vi phạm mang tính trục lợi đối với hành vi vi phạm tại khoản 4. Bổ sung để phù hợp với quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính tại Điều 37.

Đối tượng vi phạm buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính, hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Điều 7 là nền tảng pháp lý quan trọng để xử lý các vi phạm trong khâu chào bán và phát hành TSMH, tập trung vào việc đảm bảo tính chính xác của thông tin và tuân thủ các điều kiện cơ bản của mô hình thí điểm. Vì vậy, nếu hành vi này có mang lại số lợi bất chính thì cần buộc nộp lại.

Mặt khác, khoản 4 có mức phạt từ 180-200 triệu đồng, đây là mức phạt cao nhất đối với Tổ chức. Tuy nhiên, thời hạn cho hình phạt bổ sung lại có thời hạn chỉ 3-6 tháng. Điều này chưa tương xứng với mức độ nghiêm trọng của hành vi. Cần cân nhắc tăng thời gian áp dụng để đảm bảo tính răn đe.

×