Làm thế nào để nhận biết trẻ bị viêm não?

Mấy ngày gần đây tôi nghe nhiều thông tin trẻ tử vong do viêm não mô cầu hoặc viêm não do virus đường ruột… Các triệu chứng là sốt, buồn nôn. Tôi rất hoang mang vì tôi có 2 đứa con 2 tuổi và 5 tuổi, cũng thường xuyên viêm họng, viêm phế quản. Khi đó các cháu cũng sốt cao, buồn nôn hoặc nôn chớ. Vậy trẻ em viêm não là do đâu? Tôi làm thế nào để phân biệt con tôi có bị viêm não hay không? Cần phải làm gì để tránh cho con tôi mắc căn bệnh đáng sợ như viêm não hay viêm màng não?

Thu Lam (lan…@gmail.com)

Trẻ em dễ mắc các bệnh có biến chứng viêm não, viêm màng não. Ảnh minh hoạ: Diệu Linh 

PGS.TS Nguyễn Văn Kính – Giám đốc Bệnh viện bệnh Nhiệt đới T.Ư tư vấn:

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm não, viêm màng não. Có thể do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng. Vi khuẩn có thể gây nên viêm não, màng não và nếu trong trường hợp viêm não mủ còn dẫn đến áp xe não. Vi khuẩn thì có vi khuẩn gram âm và dương, trong đó nguy hiểm nhất là não mô cầu thuộc vi khuẩn gram âm, vừa gây viêm, vừa gây xuất huyết. Còn nguyên nhân do virus thì rất nhiều loại, có loại tấn công trực tiếp và tế bào nơ-ron thần kinh như viêm não Nhật Bản B, viêm não do virus éc-pét, viêm não do bệnh dại. Ngoài ra còn có rất nhiều bệnh khác có biến chứng viêm não, viêm màng nào như: bệnh sởi, thuỷ đậu, quai bị, tay chân miệng, bại liệt, rubella, sốt rét ác tính, liên cầu lợn, do tụ cầu thậm chí cả bệnh lao… Hội chứng viêm não, viêm màng não xảy ra cả ở người lớn lẫn trẻ em, tuy nhiên xảy ra nhiều ở trẻ em.

Hiện một số địa phương có xuất hiện lác đác các ca viêm não mô cầu với diễn biến rất nhanh, tỷ lệ tử vong cao. Mùa hè cũng là mùa của nhiều loại virus gây bệnh lây qua đường tiêu hoá có khả năng biến chứng viêm não, viêm màng não như virus Coxsakia (gây bệnh (hội chứng) viêm màng não vô khuẩn, bệnh cúm mùa hè, bệnh tay chân miệng) EV71 (bệnh tay chân miệng)… Ngoài ra, mùa vải cũng tăng nguy cơ lây virus viêm não Nhật Bản do loại chim mang bọ ve có virus này thích ăn vải – qua đó lây sang quả vải hoặc sang lợn và truyền virus gây bệnh qua đường muỗi đốt.

Tuy có vô số các nguyên nhân khác nhau tuy hiên, hội chứng viêm não cấp (viêm màng não) đều có các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, cứng gáy. Có trẻ nôn không đáng kể, thậm chí kèm theo tiêu chảy. Vì triệu chứng đơn giản nên viêm não, viêm màng não có thể bị chẩn đoán (cho rằng) sang các bệnh viêm đường hô hấp, sốt do virus.

Viêm màng não có thể điều trị khỏi mà ít để lại di chứng. tuy nhiên, viêm não cấp nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể khiến trẻ tử vong nhanh chóng, hoặc nếu khỏi cũng để lại nhiều di chứng như bại não, liệt chân tay, mắc bệnh động kinh, điếc, trí nhớ giảm sút…  Do đó, các bậc phụ huynh không nên chủ quan khi thấy con sốt cao, nôn chớ, đặc biệt là nôn vọt, trẻ nhỏ thì bỏ bú, li bì, trẻ lớn hơn có thể kêu đau đầu… Khi thấy con có các triệu chứng như vậy thì nên đưa con đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm. Nếu nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định chọc dịch não tủy để xác định xem trẻ có bị viêm não, viêm màng não hay không.