Lịch sử 95 năm Hội Nông dân Việt Nam-hòa dòng ký ức sống động của dân tộc (bài 2): Chủ thể kinh tế nông thôn

Kỳ 2: Nông dân thời kỳ đổi mới, hội nhập-Từ người sản xuất nhỏ đến chủ thể kinh tế nông thôn

Giai đoạn bước ngoặt-Khi Hội Nông dân trở lại là người bạn đồng hành thực chất

Đầu những năm 1980, đất nước rơi vào tình trạng khủng hoảng kinh tế. Cơ chế tập trung bao cấp kìm hãm sức sản xuất nông nghiệp, khiến đời sống nông dân gặp vô vàn khó khăn.

Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 10-NQ/TW (1988) đã khơi dòng “khoán 10” - một chính sách có tính cách mạng khi trao quyền làm chủ ruộng đất cho người nông dân.

Từ đây, người nông dân không còn là người làm thuê trên mảnh đất tập thể mà trở thành người tự chủ sản xuất, gắn bó và phát huy tối đa khả năng của mình.

Hội Nông dân Việt Nam cũng chuyển vai - không chỉ là tổ chức tuyên truyền mà trở thành lực lượng tham gia tích cực trong việc hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thị trường, bảo vệ quyền lợi và thúc đẩy đổi mới tư duy nông dân.

Chuyển đổi từ “nông dân sản xuất nhỏ” sang “chủ thể kinh tế nông thôn”

Thành công của khoán 10 tạo ra nền tảng để nông dân phát triển sản xuất theo quy mô hộ gia đình. Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ, mô hình này bộc lộ hạn chế về năng suất và khả năng cạnh tranh.

Hội Nông dân Việt Nam các cấp đã nhanh chóng tiếp cận các mô hình trang trại, tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới, từ đó giúp người nông dân “lớn lên” cùng thời đại.

Trong quá trình này, Hội giữ vai trò trung gian tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao công nghệ, phổ biến mô hình sản xuất tiên tiến và quan trọng nhất là thay đổi tư duy sản xuất sang kinh tế thị trường.

Ông Phan Đắc Lạc, tổ dân phố Hà Đông 1 (TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) lại sử dụng số tiền 50 triệu đồng từ Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương để sửa chữa, thay mái cho khu nhà kính rộng hơn 1.000m2 của gia đình mình. Dưới diện tích nhà kính trên, ông Lạc luân phiên trồng hoa cúc tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu. Ảnh: Văn Long.

Đáng chú ý là các phong trào thi đua do Hội phát động như: "Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi"; "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư"; "Xây dựng nông thôn mới"… đã trở thành động lực cho hàng triệu hội viên vươn lên làm giàu chính đáng, phát triển bền vững.

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng-Cầu nối chính sách giữa Đảng và nông dân

Một trong những điểm đặc biệt của Hội Nông dân Việt Nam là không chỉ đại diện quyền lợi hội viên mà còn tham gia xây dựng và phản biện chính sách liên quan đến nông nghiệp - nông dân - nông thôn.

Tiêu biểu là: Tham gia quá trình lấy ý kiến, kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai 1993, 2003, 2013 - bảo vệ quyền sử dụng đất lâu dài cho nông dân; Phối hợp, ký ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội, với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; tham mưu với Đảng, phối hợp với Chính phủ, các ban, bộ, ngành TƯ và địa phương xây dựng, phát triển Quỹ Hỗ trợ nông dân để tạo nguồn vốn ưu đãi phát triển sản xuất; Giám sát thực hiện các chính sách như: hỗ trợ thiên tai, bảo hiểm nông nghiệp, tín dụng vi mô, tiêu thụ nông sản…

Ở nhiều địa phương, chính cán bộ Hội là người “đứng mũi chịu sào”, chủ động, tích cực giải quyết khiếu nại đất đai, hòa giải tranh chấp, ổn định an ninh nông thôn - đúng như vai trò “cầu nối giữa ý Đảng và lòng dân”.

Hình ảnh mới: Người nông dân doanh nhân-Hội Nông dân là giá đỡ

Gần đây, cụm từ “Doanh nhân nông dân” không còn xa lạ. Họ là những người dám nghĩ dám làm, xây dựng thương hiệu nông sản sạch, truy xuất nguồn gốc, xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Điều quan trọng là phần lớn những mô hình ấy được khơi nguồn từ các chương trình hỗ trợ của Hội, hoặc Hội Nông dân chủ động tham gia vì lợi ích của hội viên nông dân : Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm - OCOP” gắn với việc hỗ trợ thành lập HTX kiểu mới; cuộc thi “Nông dân với sáng kiến khởi nghiệp”; các chương trình tôn vinh, cổ vũ động viên nông dân, doanh nhân nông dân, doanh nghiệp nông nghiệp, Hợp tác xã như Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam... từ đó xuất hiện hàng trăm mô hình tiêu biểu có tính lan tỏa mạnh mẽ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trao đổi thân mật với 87 đại biểu là "Nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm đổi mới", tại Trụ sở Trung ương Đảng (Hà Nội, tháng 10/2017). Ảnh: Đàm Duy.

Nhiều tỉnh thành như Sơn La, Đồng Tháp, Hà Tĩnh, An Giang…khắp từ Bắc-Trung-Nam đã có những hội viên nông dân trở thành Giám đốc HTX, chủ doanh nghiệp chế biến, dẫn dắt cộng đồng cùng phát triển.

Hội Nông dân ngày nay không chỉ gắn với nông dân từng đường cày của máy, mà còn sát cánh cùng hội viên bước vào kỷ nguyên số - chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh doanh nông nghiệp- từ người làm ra sản phẩm tiến tới là một trong các nhân tố, mắt xích không thể thiếu trong chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp, nông thôn.

Thông điệp

Từ người nông dân chỉ biết cầm cày, cấy lúa, trồng rau, đến người chủ trang trại, giám đốc HTX, chủ doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, nhà sáng chế, cải tiến máy nông nghiệp, công cụ sản xuất nông nghiệp; người livestream bán nông sản, tất cả đều có điểm chung: họ được tiếp sức bởi một tổ chức luôn đứng phía sau-Hội Nông dân Việt Nam.

40 năm đổi mới, người nông dân không chỉ “được giải phóng” khỏi trói buộc của tư duy cũ, mà còn được tiếp thêm niềm tin để đi xa hơn - vững vàng hơn - tự chủ hơn. Và hành trình ấy, chưa bao giờ là độc hành.

×