Lo âu thế giới 8 tỷ người

Dân số thế giới đã tăng đúng gấp đôi so với thời điểm tôi ra đời, cuối năm 1973. Và rất nhiều vùng đất hoang sơ mà thời thơ ấu tôi từng ước ao được thám hiểm , đã trở nên đông đúc trước khi tôi kịp đặt chân tới. Thế giới đang ngày một chật chội, và trở nên bất an nhiều hơn.

Bất an, đó chính xác là cảm giác của tôi khi nghĩ đến việc thế giới 8 tỷ người. Và cảm giác đó không thay đổi so với năm 2011 khi trái đất 7 tỷ người, năm 1999 khi trái đất 6 tỷ người, những dấu mốc mà tôi còn nhớ. Tôi luôn cảm thấy bất an về sự tồn tại của con người trên một hành tinh đang dần bé lại so với quy mô dân số.

Tài nguyên của trái đất đang dần cạn kiệt vì nhu cầu của con người vẫn tiếp tục tăng lên. Nước, năng lượng, những thứ quan trọng nhất của sự tồn vong đều đã tới hạn. Cho đến thời điểm này, theo Uỷ ban tài nguyên thiên nhiên Liên Hợp Quốc, thì 40% dân số thế giới đang đứng trước tình trạng thiếu nước nghiêm trọng.

Năm 2011, khi trái đật đạt mốc 7 tỷ người, nhà sinh học xã hội Edward O. Wilson, tác giả cuốn sách "Tương lai cuộc sống" (The Future of Life) đã dự báo giới hạn chịu đựng tối đa của trái đất đối với con người là khi dân số đạt 10 tỷ. 

Cũng vào năm 2011, người ta dự báo dân số thế giới sẽ đạt 8 tỷ vào năm 2025, và 10 tỷ vào năm 2083. Nhưng hôm nay, loài người chúng ta đã đạt 8 tỷ, sớm 3 năm. Và nhiều nhà khoa học đã dự báo thời điểm dân số đạt đỉnh 10 tỷ có thể sẽ sớm hơn dự báo cũ, khoảng năm 2050. 

Nếu những dự báo này chính xác, trái đất sẽ chỉ có thể chịu đựng chúng ta thêm khoảng 1/4 thế kỷ nữa thôi. Tương lai u ám của loài người có vẻ không còn xa lắm! Và những dấu hiệu về sự u ám đó đã rất rõ ràng với tốc độ biến đổi khí hậu mỗi ngày một tăng nhanh. 

Trong khi đó, sức ép phát triển và áp lực về không gian sinh tồn của các quốc gia khiến những nỗ lực kìm chế biến đổi khí hậu đạt kết quả rất thấp. Đặc biệt là khi lòng tin vào các cam kết toàn cầu đang ngày một lung lay.

Liệu có một kịch bản khác về tương lai nhân loại? Liệu có một biến số khiến các dự báo trên có thể sẽ sai? Tôi tin rằng có. Cả thể giới không thể dự báo được sự xuất hiện của đại dịch Covid, và có thể là những đại dịch khác, khốc liệt hơn. 

Thế giới cho đến lúc này cũng không thể dự báo được cuộc chiến đang diễn ra giữa lòng châu Âu sẽ thế nào. Sự bất định của thế giới hôm nay cho thấy kịch bản về tương lai nhân loại hoàn toàn có khả năng thay đổi. Và có thể sẽ là một kịch bản tồi tệ hơn.

Có thể, thế giới sẽ không bao giờ kịp đi đến cái mốc dân số 10 tỷ người. Có thể trái đất sẽ không bao giờ phải chịu đựng số người quá khả năng của nó. Nếu con người không thay đổi cách đối xử với nhau và với trái đất, ngay bây giờ.