Loại chế phẩm sinh học gì vừa trừ được sâu, vừa phòng được bệnh trên cây sầu riêng khiến 5 "Shark" muốn đầu tư?

Xuất thân là một kỹ sư nông nghiệp, với gần 30 năm lăn lộn trong ngành phân bón và thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), anh Hồ Phúc Nguyên, sinh năm 1972, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Quốc tế TipTo Mã Lai, đồng sáng lập Bacte đã chứng kiến thực trạng lạm dụng thuốc BVTV ở một số cây trồng, gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe người tiêu dùng nhưng vẫn không đem lại hiệu quả cao cho nông nghiệp, hơn thế còn khiến chất lượng nông sản đi xuống dẫn tới những thiệt hại về kinh tế.

Năm 2012, anh Nguyên cùng đội ngũ sáng lập Bacte đã liên kết với một số trung tâm nghiên cứu, các viện trong và ngoài nước để tìm giải pháp phòng trừ sâu bệnh sinh học an toàn cho cây trồng. 

"Chúng tôi dùng hai thứ. Một là Chitosan - sản phẩm từ vỏ tôm, là một polymer sinh học có khả năng tạo màng bao bên ngoài. Chitosan là một gram âm, nấm bệnh là gram dương, nó sẽ liên kết với nhau để làm phá vỡ cấu trúc bề mặt rò rỉ tế bào chất.

Cái thứ hai và cũng là hoạt chất chính Cinnamyl acetate được tách chiết từ vỏ quế Trà My, sẽ tấn công trực diện và phá vỡ cấu trúc bề mặt, làm chết nấm và sâu bệnh. Đó chính là lý do chế phẩm này có hiệu lực rất nhanh và mạnh, diệt 98% lượng tuyến trùng sau 90 phút" - anh Hồ Phúc Nguyên giới thiệu về nghiên cứu của nhóm starup.

Cũng theo anh Nguyên, ứng dụng công nghệ cao để chiết xuất các hoạt chất từ các nguồn nguyên liệu có sẵn như vỏ cây quế làm các chế phẩm sinh học, giúp phòng trừ hiệu quả sâu bệnh gây hại cây trồng, góp phần tăng năng suất và chất lượng sản phẩm cây trồng và bảo vệ môi trường đất, hệ sinh thái đang được nhiều nước quan tâm. 

Trên thế giới, sáng chế dạng tương tự đã có ở Mỹ và Úc, chiết xuất ra Cinnamyl acetate nhưng anh Nguyên cho rằng, họ lấy nồng độ thấp hơn và chi phí cao hơn so với sản phẩm của Bacte.

Tháng 10/2020, anh Hồ Phúc Nguyên đã bảo vệ đề tài cấp Nhà nước trong khuôn khổ Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia và tại Bộ Khoa học Công nghệ về việc sản xuất các chế phẩm sinh học Bacte phòng trừ tuyến trùng và các nấm bệnh cho cây trồng.

Xuất hiện trong tập 9 Chương trình Shark Tank mùa 7, startup "Thuốc trừ sâu" Hồ Phúc Nguyên cho biết: "Bacte ra đời giải quyết được hai nỗi đau của thuốc hóa học và thuốc sinh học. Thứ nhất, đây là sản phẩm đầu tiên trên thị trường vừa phòng trừ được sâu và vừa phòng trừ được bệnh. Thứ hai, hiệu lực nhanh và mạnh. Sản phẩm Bacte diệt 98% tuyến trùng sau 90 phút sử dụng và diệt 82- 87% nấm bệnh rễ đất sau 3 giờ sử dụng".

Đặc biệt, theo anh Nguyên, chi phí sản xuất chế phẩm sinh học Bacte chỉ bằng 30 - 40% so với thuốc hóa học trên thị trường, nhờ đó giá bán rẻ hơn 30-40% sản phẩm thông thường trên thị trường.

Hiện nay Bacte có 24 sản phẩm, tập trung nhiều cho cây sầu riêng, bên cạnh đó Bacte cũng đem lại hiệu quả phòng trừ tuyến trùng và nấm bệnh chính gây hại rễ cây cà phê, hồ tiêu tại Tây Nguyên. Sản phẩm Bacte đã đăng ký sáng chế, đồng thời, đã được kiểm định không gây kích ứng da khi dính thuốc, không độc hại thông qua thí nghiệm đánh giá độ độc LD50 với Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc qia.

Đối tượng khách hàng của Bacte hiện chủ yếu là các farm (nông trại), các đại lý và nhà phân phối. Về giá trị sử dụng sản phẩm, ví dụ 1 hecta sầu riêng trong 1 năm sử dụng phòng bệnh là 6 triệu đồng và trị bệnh là khoảng 5 triệu đồng.

Tiết lộ với các vị shark tại chương trình, anh Nguyên cho biết, doanh thu thuần của Bacte trong 3 tháng cuối năm 2023 đạt 3,1 tỷ đồng và dự kiến doanh thu thuần của năm 2024 sẽ đạt 6 tỷ đồng, với mức lợi nhuận là 29%. Kế hoạch kinh doanh trong 2025 dự kiến đạt doanh thu thuần 25 tỷ đồng và 2026 là 45 tỷ đồng. Mục tiêu 2029 doanh thu thuần là 250 tỷ với EBITDA (lợi nhuận trước khấu hao, lãi vay và thuế) là 38%, tương đương 95 tỷ đồng.

Trước hàng loạt ưu điểm “tốt đến khó tin” của Bacte, Shark Bình (ông Nguyễn Hoà Bình, Chủ tịch HĐQT NextTech) đặt câu hỏi về điểm yếu của sản phẩm. Tuy nhiên, đội ngũ sáng lập tự tin khẳng định sản phẩm Bacte không có điểm yếu. Việc sản phẩm chưa “bùng nổ” trên thị trường là do startup chưa có đường đi rõ ràng trong cách thức marketing, lúng túng trong kinh doanh.

Với chia sẻ của startup, Shark Bình nêu ý kiến: “Thay vì bạn bán sản phẩm này, bạn có thể bán công nghệ đó cho thế giới, cho Hàn Quốc”. Statup cho biết, thực tế có một đối tác muốn mua sáng chế của Bacte và sau đó mỗi năm trả thêm 2% lợi nhuận nhưng Bacte đã từ chối và quyết định tự làm. 

Đại diện startup cho biết, Bacte đang hướng tới thị trường xuất khẩu và hiện đã đăng ký lưu hành ở Thái Lan, dự kiến cuối năm 2024 sẽ có giấy phép. Tại Hàn Quốc, đối tác của Bacte là một tiến sĩ nông nghiệp, đã dùng sản phẩm cho farm bắp cải làm kim chi của ông, sau đó giới thiệu cho những thành viên trong Hiệp hội ở Ulsan và Busan. Tại Úc, Bacte đã thử nghiệm thành công trên cây cà chua và dự kiến sản phẩm sẽ phân phối ở Melbourne. 

Thắc mắc rằng hiện trạng hoạt động của startup rất ổn nhưng lại đến Shark Tank kêu gọi đầu tư 10 tỷ đồng cho 8% cổ phần, Shark Tillman Schulz - doanh nhân đến từ Đức và là “Cá Mập” khách mời lần đầu tham gia Shark Tank Việt Nam đặt câu hỏi: “Tại sao bạn cần các Shark?”. 

Anh Hồ Võ Tấn Vương, đồng sáng lập giải thích: “Chúng tôi tự tin về sản phẩm nhưng cách vận hành công ty còn nhiều lỗ hổng nên chúng tôi mong muốn các Shark giúp Bacte vận hành cũng như tiếp cận thị trường xuất khẩu thành công. Với số vốn kêu gọi 10 tỷ đồng, chúng tôi sẽ dùng để xây dựng đội ngũ bán hàng trực tiếp, làm marketing quảng bá thương hiệu, sản phẩm tại Việt Nam và đăng ký sáng chế mới tại Mỹ. 

Startup cho biết thêm, mặc dù sản phẩm mới ra mắt vào tháng 10/2023, nhưng tính đến hiện tại, tổng doanh thu của Bacte đã đạt khoảng 6,5 tỷ đồng. Hiện Bacte đã có 8 nhà phân phối bán trực tiếp B2B2C, và xây dựng được 30 cửa hàng bán trực tiếp. 

Với tinh thần hỗ trợ startup, sau khi tham vấn Hội đồng đầu tư, Shark Minh Beta đại diện cho 5 vị "Cá mập" đề nghị thoả thuận đầu tư 10 tỷ đồng cho 20% cổ phần, với sự tham gia của cả 5 người: Shark Minh Beta, Shark Tillman Schulz, Shark Bình, Shark Phi Vân, Shark Lê Mỹ Nga. 

Sau nhiều lần đàm phán, startup đồng ý deal của 5 Shark với mong muốn mở ra cơ hội tiến xa hơn cho Bacte trong tương lai.