Loạt doanh nghiệp "họ Cienco" bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra vi phạm

Thanh tra Chính phủ đã có thông báo số 2414/TB-TTCP về kết luận thanh tra việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011 - 2021 tại Bộ Giao thông vận tải (GTVT).

Tồn tại vi phạm trong cổ phần hoá doanh nghiệp

Theo đó, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế, vi phạm trong công tác tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, cổ phần hóa tại các Tổng Công ty xây dựng công trình giao thông  Cienco 5, Cienco 6 đến Cienco 8.

Đối với tái cơ cấu Cienco 5, Thanh tra Chính phủ chỉ ra, việc này làm giảm vốn nhà nước 6.615 triệu đồng.

Trong quá trình cổ phần hóa, Cienco 5 đã phê duyệt Công ty cổ phần Đầu tư Nam Trí tham gia nhà đầu tư chiến lược khi chưa đảm bảo hồ sơ tiêu trí lựa chọn, có năng lực hoạt động trong lĩnh vực xây dựng mới được thời gian 5 năm, chưa có nhiều uy tín, thương hiệu trong ngành, kinh nghiệm quản trị và điều hành các dự án xây dựng, cũng như hồ sơ năng lực về nhân sự, máy móc thi công của công ty rất hạn chế, nhiều máy móc thiết bị phải đi thuê.

Cùng đó, báo cáo tài chính (Năm 2011, vốn chủ sở hữu 10.000 triệu đồng, nợ phải trả 214.000 triệu đồng, chiếm 94,6% tổng nguồn vốn; Năm 2012, vốn chủ sở hữu 45.000 triệu đồng, nợ phải trả 167.000 triệu đồng chiếm 78% tống nguồn vốn) chưa đáp ứng với yêu cầu về lựa chọn nhà đầu tư chiến lược.

Theo Thanh tra Chính phủ, Cienco 5 xác định giá trị doanh nghiệp không đưa công nợ của Công ty 506 vào giá trị doanh nghiệp, trong khi Công ty 506 chưa có quyết định của Toà án tuyên bố phá sản và cũng không làm rõ nguyên nhân để xử lý làm giảm giá trị vốn nhà nước khi xác định giá trị doanh nghiệp tại thời điểm 30/6/2013 với số tiền là 56.726,435 triệu đồng là chưa thực hiện đúng Điều 15 Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ và điểm c khoản 2.2 Điều 9 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Ciệc cổ phần hoá Công ty mẹ - Cienco 5 khi 03 Công ty con do Công ty mẹ sở hữu 100% vốn điều lệ chưa thực hiện xác định giá trị doanh nghiệp (Công ty TNHH MTV 508; Công ty XD và SXVL GT 529; Công ty TNHH MTV XDCT 507), là chưa thực hiện đúng khoản 1 Điều 2 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Đặc biệt, Cienco 5 không đánh giá khoản đầu tư tài chính khi chuyển thành công ty cổ phần của Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại 577, dẫn đến làm giảm giá trị vốn nhà nước 6.615 triệu đồng là chưa thực hiện đúng điểm a khoản 3 Điều 10 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Thanh tra Chính phủ xác định Cienco 5 khi xử lý tài chính, có một số thiết bị quản lý đã xử lý thanh lý, hủy khi mới đưa vào sử dụng, không đưa vào danh mục thiết bị đang dùng để xác định giá trị doanh nghiệp với nguyên giá 373,381 triệu đồng và giá trị còn lại là 264,228 triệu đồng (gồm 9 danh mục: Máy vi tính xách tay; máy chấm công, camera quan sát, đầu ghi hình, phụ kiện.... bàn làm việc và tủ hồ sơ).

Cienco 5 cũng đã xử lý tài chính không xem xét trách nhiệm cá nhân, tập thể gây nên âm vốn chủ sở hữu tại Công ty XD và SXVL GT 529 là 29.870 triệu đồng, Công ty TNHH MTV 508 là 23.990 triệu đồng là chưa thực hiện đúng với quy định tại khoản 4 điều 21 Nghị định 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ.

Tại kết luận thanh tra, Cienco 5 khi xử lý tài chính để chính thức chuyển sang công ty cổ phần, Bộ GTVT và Công ty mẹ - Cienco 5 đã không xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với việc phát sinh chênh lệch giảm giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển sang công ty cồ phần với giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp của Công ty Xây dựng và Sản xuất vật liệu giao thông 529 là 29.870 triệu đồng, Công ty TNHH MTV 508 là 23.990 triệu đồng là chưa thực hiện đúng khoản 4 Điều 21 Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ.

Cienco 5 cũng đã xác định giá trị doanh nghiệp khi 03 công ty con (Công ty TNHH MTV 508; Công ty XD và SXVL GT 529; Công ty TNHH MTV XDCT 507) do Tổng công ty chiếm 100% vốn điều lệ chưa được phê duyệt giá trị doanh nghiệp là chưa thực hiện đúng với quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Khi chuyển thành công ty cổ phần, Cienco 5 cũng đã không đánh giá lại khoản đầu tư tài chính vào Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại 577 là chưa thực hiện đúng với quy định tại điểm a khoản 3 Điều 10 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/201 lcủa Bộ Tài chính, qua tính toán làm giảm vốn nhà nước là 6.615 triệu đồng.

Thanh tra Chính phủ xác định để xảy ra các tồn tại nêu trên, trách nhiệm thuộc Bộ GTVT, Ban chỉ đạo cổ phần hoá, Công ty mẹ - Cienco 5 và Công ty Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp.

Tại Cienco 6, Thanh tra Chính phủ cho biết, việc cổ phần hoá để tồn tại về tài chính 39.370 triệu đồng

Khi Cienco 6 cổ phần hoá Công ty mẹ đã không hoàn thiện hồ sơ pháp lý đối với cơ sở nhà đất của Công ty TNHH MTV Quản lý và Xây dựng Công trình 76 (cơ sở nhà đất 581 m 2 tại Khu phố Tân Lập, phường Đông Hòa, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương), Công ty TNHH MTV Quản lý và Sửa chữa đường bộ 719 (cơ sở nhà đất 14.202 m 2 tại số 497 đường 23/8, phường 8, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu...) nhưng vẫn trình phê duyệt giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa là không đúng với quy định tại khoản 1 Điều 31 Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ.

Cienco 6 chưa thẩm định, xem xét chênh lệch giữa hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp và Biên bản bàn giao doanh nghiệp khi thực hiện bàn giao nguyên trạng tại cơ sở nhà đất tại số 497 đường 23/8, phường 8, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu và cơ sở nhà đất tại số 71 đường Trần Phú, phường Cái Khế, quận Ninh Kiều.

Kết luận thanh tra nêu rõ: Cienco 6 đã thực hiện đồng thời việc cổ phần hóa 06 đơn vị 100% vốn điều lệ nhưng thời điểm chính thức chuyển sang công ty cổ phần của 06 đơn vị lại không cùng thời điểm xác định với Công ty mẹ - Cienco 6 là chưa đúng với quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Ngoài ra, Cienco 6 cũng chưa xử lý xong hết các tồn tại về tài chính đối với khoản nợ tiền thuê đất và tiền phạt chậm nộp theo thông báo của Cục Thuế thành phố cần Thơ số 201448345/TB07-CT ngày 16/7/2014 (tính đến ngày 30/6/2014 còn nợ 39.370 triệu đồng) của Công ty 721 khi quyết toán cổ phần hóa nhưng đã bàn giao về Cienco 6-CTCP là chưa đúng với quy định tại khoản 2 Điều 21 Nghị định 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ.

Thanh tra Chính phủ kết luận để xảy ra các tồn tại nêu trên, trách nhiệm thuộc Bộ GTVT, Ban chỉ đạo cổ phần hóa và đơn vị Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp.

Trách nhiệm thuộc về Bộ GTVT

Đối với Cienco 8, Thanh tra Chính phủ xác định, Cienco 8 xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược (trường hợp không phải tổ chức tín dụng) không cụ thể dẫn tới việc nhà đầu tư chiến lược thoái vốn trước thời hạn cam kết là Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Vinaconex - PVC và Công ty cổ phần cầu đường Long Biên thoái hết vốn sau 01 năm từ thời điểm Cienco 8 chính thức chuyển sang Công ty cổ phần là chưa thực hiện đúng quy định tại điểm c khoản 3 Điều 6 Nghị định số 59/2011/NĐ- CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ.

Cienco 8 cũng không phân tích rõ nguyên nhân, xem xét trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để bồi thường khi kiểm kê tài sản thiếu tại Chi nhánh phía Nam (tài sản cố định).

Tại Ban điều hành dự án phía Nam (nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tồn kho khi kiểm kê, đánh giá lại tài sản không hiện hữu, không đủ hồ sơ) với giá trị 520 triệu đồng là chưa thực hiện đúng với quy định tại điếm a khoản 1 Điều 9 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Thanh tra Chính phủ cho biết, Cienco 8 đã xác định giá đất theo sổ sách kế toán mà không xác định giá đất theo giá thị trường để tính vào giá trị doanh nghiệp, đối với cơ sở đất tại Khu phố 2, Bình Đa, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai với diện tích 162m 2 , là chưa thực hiện đúng tiết b điểm 9.2 khoản 9 Điều 18 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính và Điều 56 Luật Đất đai năm 2003, cần phải rà soát đế tính toán đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật, không đe thất thoát tài sản nhà nước.

Thanh tra Chính phủ kết luận, Cienco 8 đã xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá khi 02 công ty con do Cienco 8 chiếm 100% vốn (Công ty TNHH MTV XDCTGT 875 và Công ty TNHH MTV XDCTGT 892) chưa được phê duyệt giá trị doanh nghiệp, chưa có phương án cổ phần hoá là chưa thực hiện đúng với quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Qua đó, Thanh tra Chính phủ xác định để xảy ra các tồn tại nêu trên, trách nhiệm thuộc về Bộ GTVT, Ban chỉ đạo cố phần hóa, Cienco 8 và đơn vị tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp.