Luân chuyển cán bộ lãnh đạo không là người địa phương: Phá “vỏ bọc cục bộ”, mở đường cho đổi mới công tác cán bộ

Tại tọa đàm trực tuyến “Góp ý vào Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng” với chủ đề “Kiến tạo khát vọng Việt Nam hùng cường” do Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt tổ chức, nhiều ý kiến chuyên gia khẳng định chủ trương bố trí cán bộ chủ chốt không phải là người địa phương là bước đi đúng đắn, góp phần bảo đảm tính khách quan, minh bạch và công tâm trong công tác cán bộ.

Phá “vỏ bọc cục bộ”, mở đường cho đổi mới công tác cán bộ

Ông Nguyễn Đức Hà - nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng (Ban Tổ chức Trung ương), cho biết đến nay, 100% Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy trên cả nước không phải người địa phương. Trong số 34 Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố, đã có 20 người không phải là người địa phương; số còn lại dự kiến sẽ được hoàn thiện trước ngày 15/12.

Không dừng lại ở đó, chủ trương này còn được mở rộng tới các chức danh Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra, Chánh Thanh tra tỉnh, tức là những cơ quan “cầm cân nảy mực”, nơi cần sự khách quan, liêm chính và không bị chi phối bởi mối quan hệ cá nhân.

Theo ông Hà, chủ trương này không mới, mà đã được đặt nền từ năm 2001 khi ông làm thư ký cho Trưởng Ban Tổ chức Trung ương khi đó là ông Trần Đình Hoan. Thời điểm ấy, việc luân chuyển cán bộ Trung ương về địa phương được coi là “phá vỡ vỏ bọc cục bộ địa phương”, vốn rất nặng nề trong nhiều tổ chức Đảng.

“Khi tổng kết thực tiễn, chúng tôi nhận thấy người đứng đầu không phải người địa phương thì công tâm, khách quan hơn, tạo điều kiện cho cấp dưới làm việc thoải mái, không vướng mắc. Đó là cơ chế giúp cán bộ được ‘giải thoát’ khỏi những mối quan hệ phức tạp” - ông Hà nhấn mạnh.

Từ hiệu quả đó, các chỉ thị sau này của Bộ Chính trị như Chỉ thị 35 và Chỉ thị 45 đều xác định: “Cơ bản bố trí Bí thư cấp tỉnh không phải là người địa phương”. Thực tế, nhiều địa phương đã mạnh dạn thực hiện và đạt kết quả tích cực.

Ông Nguyễn Đức Hà thẳng thắn chia sẻ, việc bố trí cán bộ không phải người địa phương không chỉ là yêu cầu chính trị, mà còn là giải pháp “cởi trói” cho cán bộ, giúp họ không rơi vào vòng xoáy của các mối quan hệ “duy tình”.

Ông kể lại thực tế: “Nhiều nơi, khi một người được bầu làm Bí thư, những ‘sư phụ’ hay ‘ân nhân’ cũ thường nhờ vả, gửi gắm con cháu. Cán bộ rơi vào tình thế khó xử, từ chối thì trái đạo lý, mà nhận lời thì sai nguyên tắc. Vì thế, tốt nhất là tạo cơ chế để anh em không phải chịu áp lực ấy”.

Cũng theo nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, chủ trương bố trí cán bộ không phải người địa phương không chỉ đúng với cấp tỉnh, thành phố mà nên được mở rộng tới cấp xã. “Hiện nay, cấp xã mới đạt khoảng 50%. Tới đây, cần tiếp tục thực hiện để tránh tình trạng ‘đồng hương, đồng môn, đồng tộc...’ chi phối công việc” - ông nói.

Bước tiến khẳng định bản lĩnh đổi mới của Đảng

Phát biểu bổ sung về vấn đề này tại tọa đàm, GS.TSKH Phan Xuân Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Danh nhân, Trung ương Hội Khoa học phát triển nguồn nhân lực, nhân tài Việt cho rằng, chủ trương này có cơ sở cả về lý luận và lịch sử.

Ông nhắc lại rằng thời phong kiến, Việt Nam đã có “Luật Hồi Tỵ”, quy định quan lại không được làm việc ở quê hương mình để tránh thiên vị, bè phái.

“Ngày nay, khi chúng ta nói về công tác cán bộ, vấn đề không phải là người đó ở đâu, mà là cách chúng ta quản trị rủi ro trong bộ máy. Bố trí cán bộ lãnh đạo không phải người địa phương chính là một hình thức quản trị rủi ro, giúp giảm thiểu tác động của yếu tố tiêu cực” - GS Phan Xuân Sơn phân tích.

Ông cũng nhận định, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV lần này đã đề cập khá toàn diện đến nội dung này, coi đây là một giải pháp thiết thực để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và lợi ích nhóm trong công tác cán bộ. “Chặn được tiêu cực nào là tốt tiêu cực ấy – đó chính là tinh thần cải cách” - ông nói.

Theo các chuyên gia, việc mạnh dạn mở rộng chủ trương bố trí cán bộ chủ chốt không phải người địa phương chính là một bước tiến trong xây dựng Đảng và đổi mới công tác cán bộ, thể hiện bản lĩnh và quyết tâm của Đảng trong việc chống lại mọi biểu hiện cục bộ, thân hữu.

Từ những thử nghiệm đầu tiên năm 2001 đến việc thực hiện đồng bộ ở các tỉnh, thành hiện nay là một hành trình hơn hai thập kỷ kiên định, có tổng kết, có thực tiễn và có hiệu quả rõ ràng.

“Đây không chỉ là đổi mới về cơ chế, mà còn là thay đổi về tư duy lãnh đạo – để cán bộ thực sự vì dân, vì nước, không bị ràng buộc bởi các mối quan hệ riêng tư” - ông Nguyễn Đức Hà khẳng định.

Chủ trương này, theo ông, cần tiếp tục được kiên trì thực hiện và thể chế hóa trong Văn kiện Đại hội XIV, để từng bước hình thành một đội ngũ lãnh đạo “vừa có đức, vừa có tầm, vừa thật sự độc lập trong tư duy và hành động vì lợi ích chung của nhân dân”.

×