Luật Đất đai sửa đổi: Xin cấp sổ đỏ lần đầu cần tới cơ quan nào?

Theo Luật sư Hoàng Anh Sơn, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (hay còn gọi là sổ đỏ) đã có thay đổi thẩm quyền cấp khi Luật Đất đai sửa đổi 2024 có hiệu lực.

Luật sư Hoàng Anh Sơn cho biết, căn cứ quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 105 Luật Đất đai 2013 thì:

UBND cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao.

UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan tài nguyên và môi trường cùng cấp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

UBND cấp huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.

Đối với những trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng mà thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng thì do cơ quan tài nguyên và môi trường thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Theo quy định này, tùy từng đối tượng cụ thể mà thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ) sẽ thuộc về UBND cấp tỉnh hoặc cấp huyện. Riêng đối tượng hộ gia đình, cá nhân trong nước sẽ thuộc thẩm quyền cấp sổ đỏ của UBND cấp huyện.

Trước đây, điều này được hướng dẫn bởi Nghị định 43/2014/NĐ-CP. Tuy nhiên, ngày 03/4/2023 Chính phủ đã ban hành Nghị định 10/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi, bổ sung điều 37 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP). Theo đó, từ ngày 20/5/2023 thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất sẽ có một số thay đổi. Cụ thể như sau:

Đối với địa phương đã thành lập Văn Phòng Đăng ký đất đai thì việc cấp Giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp được thực hiện như sau:

Văn phòng Đăng ký đất đai thực hiện đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức, cá nhân nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài;

Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Văn phòng Đăng ký đất đai thực hiện đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam;

Văn phòng Đăng ký đất đai, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai được sử dụng con dấu của mình để thực hiện cấp Giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp.

Đối với địa phương chưa thành lập Văn phòng Đăng ký đất đai:

Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận cho tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức, cá nhân nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài;

Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.

Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ủy quyền cho Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quy định tại khoản 1 Điều 105 của Luật Đất đai thì được sử dụng dấu của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về các trường hợp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất khi thực hiện đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất và việc xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp.

Ngoài ra, tại Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 10/2023/NĐ-CP hướng dẫn rõ hơn đối với trường hợp cấp sổ đỏ online. Theo đó, người dân có thể thực hiện thủ tục xin cấp "sổ đỏ" bằng hình thức online và nhận hồ sơ qua bưu điện mà không phải trực tiếp đến tận nơi để làm thủ tục.

Như vậy Nghị định 10/2023/NĐ-CP đã sửa đổi thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp theo hướng tạo điều kiện thuận tiện cho người dân (được thực hiện tại Văn phòng Đăng ký đất đai mà không cần lên Sở Tài nguyên và Môi trường). Các thay đổi trên đã góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời tạo điều kiện cho người dân thực hiện các thủ tục về đất đai trên môi trường điện tử thuận tiện và nhanh chóng.

Sáng 18/1/2024, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Đất đai 2024, tại Điều 136 Luật Đất đai năm 2024 có quy định mới về thẩm quyền cấp sổ đỏ cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

Việc cấp giấy chứng nhận với trường hợp đăng ký lần đầu mà đối tượng sử dụng đất là tổ chức sẽ do UBND cấp tỉnh thực hiện.

Với trường hợp đăng ký lần đầu mà đối tượng sử dụng đất cá nhân trong nước, cộng đồng dân cư, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thì UBND cấp huyện là nơi thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Việc cấp giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi đối với trường hợp đăng ký biến động sẽ do Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện cho tổ chức, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài.

Các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện cấp giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi đối với trường hợp đăng ký biến động là cá nhân, cộng đồng dân cư, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Văn phòng đăng ký đất đai, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai được sử dụng con dấu của mình để thực hiện cấp Giấy chứng nhận hoặc xác nhận vào Giấy chứng nhận đã cấp.

Theo đó, UBND tỉnh là nơi thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, UBND huyện sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân, cộng đồng dân cư, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài. Đây là một trong những điểm mới của Luật Đất đai 2024 vừa được Quốc hội thông qua sáng 18/1/2024.