Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các công ty đang tìm cách tránh các rủi ro từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Các thương hiệu lớn như Nike, American Eagle, Wayfair và nhiều công ty khác đã chuyển một phần hoặc toàn bộ sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, với chính sách thuế mới, lợi thế của Việt Nam có thể bị lung lay.

Việc Mỹ áp thuế 46% với hàng hóa từ Việt Nam sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 9/4. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn và có thể đẩy gánh nặng lên vai người tiêu dùng. Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ đã đạt 136,6 tỷ USD trong năm 2024, tăng khoảng 19% so với năm 2023. Tuy nhiên, với mức thuế mới này, con số đó có thể giảm mạnh.

Mỹ áp thuế 46% hàng nhập khẩu từ Việt Nam, các công ty nào chịu ảnh hưởng nặng nề nhất?

Nike là một trong những thương hiệu lớn chịu tác động mạnh từ thuế suất mới. Công ty này sản xuất khoảng 50% giày dép tại Trung Quốc và Việt Nam, trong đó khoảng 25% đến từ Việt Nam. Theo CNBC, mức thuế mới của Trump sẽ khiến thuế tổng hợp đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên đến 54%, một con số đáng kể có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán lẻ.

Trong phiên giao dịch mở rộng ngày thứ Tư, cổ phiếu Nike đã giảm hơn 6%. Trước đó, công ty này cũng đã công bố dự báo doanh thu kém khả quan do ảnh hưởng từ thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và Mexico.

Không chỉ Nike, Adidas và nhiều hãng giày thể thao khác cũng phụ thuộc lớn vào nguồn cung từ Việt Nam. Khoảng một phần ba lượng giày nhập khẩu vào Mỹ trong năm 2023 đến từ Việt Nam, theo Hiệp hội các nhà phân phối và bán lẻ giày dép Mỹ.

Trong ngành nội thất, Việt Nam đã trở thành nguồn cung quan trọng với 26,5% tổng giá trị nhập khẩu nội thất của Mỹ đến từ nước này trong năm 2023, chỉ đứng sau Trung Quốc (29%). Theo dữ liệu từ Hiệp hội đồ gia dụng Mỹ, sự phụ thuộc này đồng nghĩa với việc Mỹ áp thuế 46% có thể làm tăng đáng kể chi phí sản xuất.

Wayfair, một trong những nhà bán lẻ nội thất trực tuyến hàng đầu Mỹ, cũng sẽ chịu tác động lớn. CEO Niraj Shah cho biết xu hướng dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc đã diễn ra từ nhiệm kỳ đầu của Trump, nhưng các quốc gia như Việt Nam, Campuchia, Indonesia và Philippines đã trở thành những điểm đến thay thế. Nay, với chính sách thuế mới, các công ty sẽ phải tìm kiếm những giải pháp khác để giảm chi phí.

Không chỉ may mặc, Việt Nam cũng là nơi đặt nhà máy của nhiều công ty sản xuất đồ chơi lớn như Hasbro, SpinMaster, Mattel và Crayola. GFT Group - một trong những nhà sản xuất đồ chơi lớn nhất Đông Nam Á - hiện có 5 nhà máy tại miền Bắc Việt Nam, tuyển dụng hơn 15.000 lao động.

Funko, công ty nổi tiếng với các sản phẩm mô hình nhựa 'Pops', cũng đang tìm cách bù đắp tác động từ thuế bằng cách đàm phán lại chi phí nhà máy, chuyển sản xuất sang các quốc gia khác và điều chỉnh giá bán. CFO Yves LePendeven cho biết công ty đang tích cực làm việc để kiểm soát tác động của thuế quan.

Theo Curtis McGill, đồng sáng lập Hey Buddy Hey Pal, một công ty chuyên sản xuất đồ chơi trang trí trứng Phục Sinh, Mỹ áp thuế 46% sẽ khiến giá đồ chơi tại Mỹ tăng cao. Tuy nhiên, ông tin rằng các công ty sẽ cố gắng đàm phán với nhà cung cấp tại Việt Nam để giảm tác động.

Doanh nghiệp Mỹ sẽ dịch chuyển sản xuất?

Với thuế suất mới, nhiều doanh nghiệp đang cân nhắc khả năng chuyển sản xuất sang các quốc gia khác. CFO của American Eagle Outfitters, Michael Mathias, cho biết công ty này hiện có khoảng 18-20% sản xuất tại Việt Nam và Trung Quốc. Họ đang lên kế hoạch giảm tỷ lệ này xuống dưới 10% vào nửa cuối năm 2025.

Một số điểm đến thay thế có thể bao gồm Mexico, Ấn Độ, Philippines và Campuchia. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Jay Schottenstein của American Eagle cho rằng hiện vẫn còn quá sớm để đưa ra quyết định. "Tôi sẽ không vội vàng. Nếu chuyển đi, tôi cũng không biết chắc điểm đến tiếp theo sẽ là đâu."

Peter Baum, CFO và COO của Baum Essex - công ty sản xuất các sản phẩm cho Nautica, Betsey Johnson và Steve Madden, cho biết doanh nghiệp của ông đã chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang Philippines, Campuchia, Việt Nam và Ấn Độ trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump vào năm 2019. Tuy nhiên, với thuế quan mới, ông lo ngại rằng "đây là cách để châm ngòi cho một cuộc suy thoái toàn cầu" và "Trump vừa đặt dấu chấm hết cho doanh nghiệp gia đình 80 năm của chúng tôi."

Trong bối cảnh lạm phát vẫn đang gây áp lực lên nền kinh tế, nhiều người tiêu dùng Mỹ đã trở nên thận trọng hơn trong chi tiêu. Việc các công ty có chấp nhận hấp thụ chi phí hay đẩy giá lên người tiêu dùng vẫn chưa rõ ràng, nhưng theo các chuyên gia, nhiều khả năng giá cả hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam sẽ tăng.

Wayfair, trong một tuyên bố chính thức, cho biết họ "đang theo dõi chặt chẽ sự thay đổi của chính sách thương mại" và cam kết tiếp tục cung cấp cho khách hàng "sự lựa chọn tốt nhất về giá trị, mẫu mã và trải nghiệm."

Với ngành giày dép, Steve Madden trước đó đã tuyên bố sẽ cắt giảm nhập khẩu từ Trung Quốc khoảng 45% trong năm nay. Tuy nhiên, một phần trong số đó đã được chuyển sang Việt Nam. Giờ đây, với mức thuế mới, công ty có thể phải xem xét lại kế hoạch của mình.

VF Corporation - công ty sở hữu các thương hiệu The North Face, Timberland, Vans và Jansport - cũng có mức độ phụ thuộc lớn vào Trung Quốc (38%) và Việt Nam (17%). Tổng cộng, 55% chuỗi cung ứng của họ nằm tại hai quốc gia này, khiến họ trở thành một trong những công ty chịu ảnh hưởng lớn nhất từ chính sách thuế của Trump. Cổ phiếu VF Corporation đã giảm hơn 8% sau khi công bố thông tin này.

Mức thuế 46% mà chính quyền ông Trump áp đặt lên hàng hóa Việt Nam là một cú sốc đối với nhiều doanh nghiệp Mỹ đã đặt niềm tin vào Việt Nam như một trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc. Khi các công ty tìm cách đối phó với mức thuế mới, câu hỏi đặt ra là liệu Việt Nam có thể duy trì vị thế của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu hay sẽ buộc phải nhường sân chơi cho các quốc gia khác?

×