Bình luận
0
Nhà giáo Nhân dân Hà Quang Văn - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM qua đời cách đây 2 hôm vì bệnh suy tim cấp khiến nhiều người tiếc thương vô hạn. Ông là con trai của Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên và doanh nhân Hà Quang Định.
Ông cũng chính là anh ruột của Nghệ sĩ Ưu tú - Họa sỹ Hà Quang Sơn, Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân, nghệ sĩ Ái Xuân.
Gia đình ông có 6 người thì 5 người theo nghệ thuật, riêng bố làm kinh doanh nhưng cũng về lĩnh vực điện ảnh. Bố ông là người đã lập nên Hãng phim tư nhân đầu tiên tại Việt Nam – Việt Film.
Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi muốn đề cập nhiều đến mẹ của Nhà giáo Nhân dân Hà Quang Văn – người đóng vai trò là ngọn nguồn nghệ thuật, người truyền cảm hứng nghệ thuật cho cả gia đình là Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên.
Chia sẻ với Dân Việt, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên – Phó Giám đốc Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia (trước đây là Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam) cho biết, Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên – nguyên là Đoàn trưởng Đoàn Cải lương Bắc Trung Ương (giai đoạn 1973 – 1978); nguyên Giám đốc Nhà hát Cải lương Trung Ương (giai đoạn 1978 – 1980).
Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên là một nghệ sĩ tiên phong của nền tân nhạc Việt Nam và cũng là một tài danh cải lương nổi tiếng của đất Bắc. Bà từng được mệnh danh là Hoa hậu Đông Dương. Con người bà là biểu tượng mẫu mực của người nghệ sĩ đa tài, tài sắc vẹn toàn.
Trong cuốn tự truyện Để gió cuốn đi, Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân cho biết, mẹ bà – Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên năm 16 tuổi đã tham gia cuộc thi người đẹp Bắc Kỳ và đoạt giải cao nhất. Vì vậy nhiều người gọi Ái Liên là Hoa khôi đất Bắc, Hoa khôi Hà Nội, Hoa khôi Đông Dương…
Theo Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên, nếu nhắc đến cải lương đất Bắc mà không nhắc đến Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên quả là thiếu sót rất lớn. Bà từng được nhạc sĩ Phạm Duy xưng tụng là người nghệ sĩ có giọng hát "trong như tiếng hạc bay qua".
Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên tên đầy đủ là Thái Thị Ái Liên, sinh ra tại Hải Phòng. Một số tài liệu ghi năm sinh của bà là 1918, nhưng cũng có tài liệu cho là năm 1920. Bà sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, với mẹ là bà Trần Thị Sinh – một diễn viên cải lương, cậu là nhạc sĩ Canh Thân (tức Tino Thân). Chị bà là Lan Phương cũng là một nghệ sĩ cải lương tài danh.
Cha của Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên là một doanh nhân hàng hải nên có điều kiện đưa bà đi học các lớp sinh ngữ tại Hồng Kông từ bé. Đó là lí do vì sao bà có thể nói chuyện và hát tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Hoa, tiếng Nhật. Ngay từ lúc còn bé, bà đã say mê theo mẹ và anh chị học diễn cải lương.
Lớn lên, nhờ khả năng thiên phú và sự luyện tập, nữ nghệ sĩ bộc lộ tài năng đa dạng của mình. Bà tinh thông các nhạc cụ dân tộc như: đàn kìm, đàn cò, đàn sến, độc huyền cầm, thập lục… Bà cũng có thể điều khiển giàn bát tấu, đánh trống, mõ thanh là... lẫn cả dương cầm, vĩ cầm, trống jazz...
Từng được triều đình Huế tặng huy chương Nam Long bội tinh
Năm 16 tuổi, Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên trở về Hải Phòng, sau đó tham gia các đêm diễn từ thiện ở Hà Nội và Nam Định với danh nghĩa tài tử. Sau đó, bà được Hội kịch Bắc Kỳ mời làm diễn viên, đóng vai Yến trong vở Kịch trường vạn tuế - một trong những vở ca kịch hài đầu tiên của Việt Nam. Với vai diễn này, bà được tờ báo tiếng Pháp L'Annam Nouveau ngợi khen là một tài năng lớn đầy hứa hẹn.
Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên từng cùng mẹ lập gánh hát Liên Hiệp. Sau khi gánh hát tan rã, bà từng theo gánh hát Đại Phước Cương của ông bầu Nguyễn Ngọc Cương (cha ruột Nghệ sĩ Nhân dân Kim Cương) vào Nam. Đây là gánh hát tập hợp nhiều nghệ sĩ tài danh thời bấy giờ như: Năm Châu, Bảy Nhiêu, Từ Anh, Năm Phỉ, Ba Vân, Kim Cúc… nên Ái Liên đã học hỏi được nhiều điều hay từ cải lương miền Nam.
Thời gian này, bà cùng nghệ sĩ cải lương Kim Thoa thu âm 18 bài hát với 3 dàn nhạc khiêu vũ Sài Gòn vào 9 đĩa 78 vòng/phút của hãng đĩa Beka. Những ca khúc được là những bài "ta theo điệu tây" và đây cũng là những đĩa tân nhạc đầu tiên của Việt Nam.
Những bản ghi âm này được phát sóng đều đặn trên Đài phát thanh Sài Gòn lúc bấy giờ. Sau này, bà còn thu nhiều bản nữa như: Ru con, Lý con sáo (dân ca Nam Bộ), Thằng cuội (Lê Thương), Cô lái đò (Nguyễn Đình Phúc), Dạ cổ hoài lang (Cao Văn Lầu)… Trong một lần trò chuyện về bản Dạ cổ hoài lang, nghệ sĩ Thành Lộc từng cho biết, anh đã được nhạc sĩ Đức Trí cho nghe bản thu âm Dạ cổ hoài lang rất hay và ấn tượng do nghệ sĩ Ái Liên thể hiện.
Năm ngoài 20 tuổi, nghệ sĩ Ái Liên trở về Bắc thành lập đoàn Ái Liên. Sau vài tháng tập luyện, đoàn đã dựng 6 vở cải lương: Tiếng chuông chùa, Bóng người trong sương, Ái tình và nghệ thuật, Đời cô Yến, Chân ái tình và Cô gái Mường. Đoàn đã đi lưu diễn ở trên khắp Đông Dương và thu được thành công lớn.
Đặc biệt trong chuyến hát ở Nam Vang, đoàn đã được biểu diễn cho Hoàng gia Cao Miên và Thái tử Norodom Sihanouk thưởng thức. Thái tử Sihanouk (1922- 2012) từng đích thân lên sân khấu trao tặng huy chương rồng vàng cho nghệ sĩ Ái Liên. Bà cũng từng được triều đình Huế tặng huy chương Nam Long bội tinh.
Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên còn thành công với những vai diễn tuồng như: Vương hậu (vở Khuất nguyên), Lương Sơn Bá (vở Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài)... Ngoài hát cho đoàn Ái Liên của mình, bà còn cộng tác với đoàn Kim Chung của bầu Long. Thời gian này, nữ nghệ sĩ trở thành một trong những diễn viên nức tiếng của miền Bắc, có lượng người hâm mộ đông đảo.
Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên kết hôn với doanh nhân Hà Quang Định, sinh được tổng cộng 14 người con nhưng nhiều người mất khi còn nhỏ. Có 4 người sau này trở thành những nghệ sĩ nổi tiếng, gồm: Nhà giáo Nhân dân Hà Quang Văn, Nghệ sĩ Ưu tú - Họa sỹ Hà Quang Sơn, Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân, nghệ sĩ Ái Xuân.
Sau khi kết hôn, vợ chồng Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên thành lập hãng phim Việt Film – Hãng phim tư nhân đầu tiên của Việt Nam. Hãng phim này đã sản xuất hai bộ phim ca nhạc Nghệ thuật và hạnh phúc và Phạm Công Cúc Hoa do Ái Liên đóng vai chính. Trong phim Nghệ thuật và hạnh phúc, Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên đóng cùng con gái Ái Vân, Lệ Thanh, Anh Đệ, Ngọc Dzư.
Không chỉ tham gia diễn xuất, Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên còn đảm nhiệm vai trò quản lý, tham gia công tác hội và đào tạo truyền nghề cho nhiều thế hệ cải lương. Đến năm 1984, bà kết thúc sự nghiệp sân khấu của mình và về nghỉ hưu. Nghệ sĩ Nhân dân Ái Liên qua đời vào năm 1991, hưởng thọ 73 tuổi. Bà được Nhà nước truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (đợt 4).
Theo tử vi ngày mai, 3 con giáp sẽ bước vào giai đoạn vận đỏ rực rỡ, công việc thuận lợi, cơ hội tài chính liên tiếp đổ về, hứng khởi chào đón năm mới.
Chia sẻ
Vườn quốc gia U Minh Thượng, tỉnh An Giang (trước đây rừng U Minh Thượng thuộc địa phận tỉnh Kiên Giang) đang vào thời điểm có khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Cá lóc đồng tự nhiên ở rừng U Minh Thượng nặng từ 4-5kg, cá lóc bông nặng 7-8kg không phải là cá hiếm thấy. Vào sâu bên trong, những vạt rừng tràm tự nhiên xanh mướt, nước kênh nâu đỏ đặc trưng.
Chia sẻ
Trao đổi với PV Dân Việt, nhiều người lao động, đại diện Công đoàn đồng tình với phương án hoán đổi ngày làm việc để nghỉ Tết Dương lịch 2026 4 ngày.
Chia sẻ
Trong bối cảnh HLV Mai Đức Chung rút lui khỏi cương vị thuyền trưởng, cái tên Hoàng Văn Phúc nổi lên như một ứng viên sáng giá cho chiếc ghế nóng của ĐT nữ Việt Nam. Vậy HLV Hoàng Văn Phúc là ai, ông có những điểm mạnh gì và vì sao được giới chuyên môn đánh giá cao trong vai trò kế nhiệm HLV Mai Đức Chung?
Chia sẻ
Ông Đỗ Văn Trường, Chánh Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND TP Hà Nội và nhiều cán bộ vừa nhận nhiệm vụ mới ở cả cấp thành phố và cơ sở.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiết lộ dự thảo kế hoạch hòa bình 20 điểm của Kiev. Đề xuất này hình dung nhiều nhượng bộ từ phía Nga, đồng thời trao cho Ukraine các bảo đảm an ninh kiểu NATO.
Chia sẻ
Trò chuyện với MC Nguyên Khang, Nghệ sĩ Ưu tú Phi Điểu cho rằng mình đã là "nghệ sĩ của nhân dân từ lâu rồi, không cần tới các danh hiệu".
Chia sẻ
Từ khát vọng xây dựng nền nông nghiệp sạch, bền vững, kỹ sư Lê Việt Trung cùng cộng sự đã nghiên cứu, phát triển các chế phẩm sinh học và phân bón hữu cơ, góp phần giúp nông dân giảm phụ thuộc vào hóa chất, bảo vệ đất đai và nâng cao chất lượng nông sản.
Chia sẻ
IELTS Result Support vừa đưa ra thông tin chi tiết về mức độ ảnh hưởng bởi “sự cố kỹ thuật” diễn ra trong giai đoạn tháng 8/2023 đến tháng 9/2025, khiến nhiều thí sinh nhận kết quả không chính xác.
Chia sẻ
"Ông trùm" bán lẻ Thái Lan Central Retail vừa mới chính thức đặt dấu chấm hết cho cuộc chơi tại phân khúc điện tử và điện máy Việt Nam sau 10 năm gắn bó với chuỗi Nguyễn Kim với không ít kỳ vọng.
Chia sẻ
Còn gần 2 tháng nữa là đến Tết Bính Ngọ - 2026, thời điểm này các nhà vườn cây cảnh trồng nho kiểng (nho cảnh) ở phía nam tỉnh Khánh Hòa (địa phận tỉnh Ninh Thuận cũ) đang tất bật chăm sóc nho cảnh, để cho ra những chùm nho đỏ vào đúng đêm giao thừa để phục vụ nhu cầu của người phố thị.
Chia sẻ
Vùng chuối Liên Khê, nay là phường Lưu Kiếm (Hải Phòng) đang chuẩn bị vụ Tết với dự báo giá chuối sẽ tăng cao sau một mùa mất trắng vì bão Yagi.
Chia sẻ
Mức thưởng Tết 2026 cho giáo viên là chủ đề "nóng" khi bước vào giai đoạn cuối năm. Những con số được tiết lộ từ thực tế chi trả tại các trường học khiến nhiều người không khỏi tò mò.
Chia sẻ
Sau nhiều ngày xét xử và nghị án, chiều 24/12, HĐXX, TAND tỉnh An Giang tuyên phạt 3 bị cáo, mỗi bị cáo 12 năm tù cùng về các tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép” và “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Chia sẻ
Ba nghi phạm liên quan đến hành vi đâm chết tổ trưởng phụ trách tại Công ty TNHH MTV Chuyển phát nhanh T.P, khu vực xã Nhựt Tảo (Tây Ninh) đã bị bắt
Chia sẻ
Từ việc làm chủ kỹ thuật chăn nuôi, lựa chọn giống gà phù hợp đến xây dựng mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm, mô hình nuôi gà của anh Dương Văn Trung tại xã Văn Lăng (tỉnh Thái Nguyên) đang mang lại hiệu quả kinh tế rõ nét, giúp nhiều hộ nông dân yên tâm sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập và làm giàu bền vững.
Chia sẻ
Nói về vấn đề sắp xếp đơn vị hành chính, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ "trong nhiều năm nữa chưa có chủ trương chia tách, sáp nhập tiếp".
Chia sẻ
Nam diễn viên nổi tiếng Lý Á Bằng đã khiến công chúng ngỡ ngàng khi công bố kết quả kinh doanh ấn tượng sau nhiều năm chật vật với các khoản nợ khổng lồ.
Chia sẻ
Hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng Long Châu đã được Ecovadis, tổ chức xếp hạng phát triển bền vững doanh nghiệp uy tín hàng đầu thế giới, trao tặng Huy hiệu Committed (Committed Badge).
Chia sẻ
Ngày 24/12 tại Nghệ An, Sheraton Hotels & Resorts, thương hiệu thuộc hơn 30 thương hiệu khách sạn toàn cầu của Marriott Bonvoy, chính thức công bố khai trương Sheraton Vinh. Là khách sạn mang thương hiệu quốc tế đầu tiên tại tỉnh Nghệ An, Sheraton Vinh đánh dấu bước nâng tầm của ngành lưu trú cao cấp tại khu vực Bắc Trung Bộ, với những không gian và trải nghiêm tinh tế, đề cao sự kết nối, gặp gỡ và hiệu quả trong công việc .
Chia sẻ
Tập đoàn Vingroup chính thức ra mắt Dự án Trường Giáo dục đặc biệt - Vin Nexus Center - mô hình giáo dục phi lợi nhuận theo chuẩn quốc tế dành cho trẻ có nhu cầu giáo dục đặc biệt về nhận thức, hành vi và học tập (phổ tự kỷ, ADHD, rối loạn học tập...).
Chia sẻ
Một thập kỷ trước, giữa những cánh rừng nhiệt đới nguyên sinh của Phú Quốc, một ý tưởng táo bạo đã ra đời: xây dựng Safari bán hoang dã đầu tiên tại Việt Nam, nơi ranh giới giữa con người và thiên nhiên gần như được xóa nhòa. Hành trình 10 năm của Vinpearl Safari Phú Quốc là câu chuyện về những bước đi tiên phong, về cách nâng niu sự sống, và về cam kết kiên định với sứ mệnh bảo tồn thiên nhiên.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng đã triệt phá đường dây “chạy án” hơn 1 tỷ đồng, khởi tố 5 bị can liên quan vụ rửa tiền quy mô 67.000 tỷ đồng đang được điều tra.
Chia sẻ
Trong kỷ nguyên mà đẳng cấp được định nghĩa bằng chiều sâu trải nghiệm và quyền kiểm soát chủ động, Techcombank giới thiệu diện mạo mới của thẻ tín dụng Techcombank Priority Visa Signature: với thiết kế dọc thời thượng, biểu tượng kim cương đa giác sắc nét trên nền đen quyền lực, tạo nên vẻ ngoài tối giản nhưng đầy uy nguy – phản chiếu rõ nét phong cách sống của người dẫn đầu.
Chia sẻ
Trong khuôn khổ Festival OCOP Việt Nam 2025 do Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức, các nghệ nhân của làng gốm nổi tiếng đất Thủ đô đã lên sóng livestream kể câu chuyện giữ nghề.
Chia sẻ
Nguyễn Công Phương là tiền vệ trẻ triển vọng của Thể Công Viettel nói riêng và bóng đá Việt Nam nói chung.
Chia sẻ
Số liệu của Chính phủ Ấn Độ cho hay lượng gạo dự trữ trong các kho nhà nước tại quốc gia đang giữ "ngôi vương" về xuất khẩu gạo này đã tăng gần 12% so với cùng kỳ năm trước, lên mức cao kỷ lục vào đầu tháng 12/2025, sau khi các cơ quan nhà nước đẩy mạnh thu mua lúa vụ mới.
Chia sẻ
Nhiều người cho rằng chỉ uống mật ong vào buổi sáng mới có tác dụng tốt nhất nhưng khoa học chứng minh rằng trong ngày có nhiều khung giờ khác nhau đều tốt để sử dụng loại dược liệu này. Vậy đó là những thời điểm nào?
Chia sẻ
Lợi dụng lúc nữ sinh rời bàn đi vệ sinh, Lê Thị Xuân Phụng (44 tuổi) lấy trộm chiếc laptop Dell rồi nhanh chóng tẩu thoát.
Chia sẻ
44 khách sạn đã được vinh danh vì xây dựng được môi trường dịch vụ không khói thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng tầm hình ảnh du lịch Việt Nam.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
