Các hợp tác xã ở Hải Dương hầu hết chưa sáp nhập

Đại diện Liên minh Hợp tác xã tỉnh Hải Dương cho biết, đến trung tuần tháng 5, Hải Dương mới có 2 huyện Nam Sách và Gia Lộc báo cáo tình hình hoạt động của các hợp tác xã sau khi một số xã sáp nhập. Gia Lộc không có hợp tác xã nào ngừng hoạt động. Nam Sách có 8 hợp tác xã đã ngừng hoạt động, chờ giải thể, bao gồm cả những nơi đã thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Tuy nhiên, trong số này không có đơn vị nào thuộc loại hình hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp.

TTìm hiểu thêm tại nhiều huyện như Tứ Kỳ, Ninh Giang, Thanh Hà, Thanh Miện, Cẩm Giàng... hầu hết các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp vẫn hoạt động độc lập như giai đoạn trước khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.

Năm 2019, xã Chí Minh (Tứ Kỳ) được hình thành trên cơ sở sáp nhập các xã Đông Kỳ, Tây Kỳ và Tứ Xuyên. Hiện nay, cả 3 hợp tác xã vẫn hoạt động riêng lẻ. Cái chung duy nhất là đặt dưới sự điều hành của Ban Chỉ đạo sản xuất xã.

Cùng thời gian trên, xã Tân Hương (Ninh Giang) được hình thành trên cơ sở sáp nhập hai xã Ninh Thành và Tân Hương. Trước khi sáp nhập, hai xã này có 3 hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (xã Ninh Thành cũ có 2 hợp tác xã). Hiện tại, cả 3 hợp tác xã vẫn hoạt động độc lập.

Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Tân Hương Hà Văn Hán thông tin: "Chúng tôi chưa nhận được bất kỳ hướng dẫn nào về việc sáp nhập từ cấp trên nên mọi hoạt động vẫn diễn ra như trước đây, chưa có gì thay đổi".

Hiện có 2 nơi đã tổ chức hợp nhất được hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp sau khi sáp nhập xã là Định Sơn (Cẩm Giàng) và Hồng Dụ (Ninh Giang). Việc sáp nhập này hoặc là do hội đồng quản trị, thành viên hai hợp tác xã đề xuất hoặc do Đảng uỷ xã chỉ đạo nhằm tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, điều hành các hoạt động sản xuất.

Sáp nhập hợp tác xã, còn nhiều khó khăn

Không ít ý kiến cho rằng vì sự phát triển chung, không nên để nhiều hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp hoạt động trong cùng một đơn vị hành chính cấp xã. Hợp nhất không chỉ tinh giảm được bộ máy điều hành về mặt cơ học mà còn giúp tiết kiệm chi phí trả lương cho hội đồng quản trị, phát huy được trí tuệ tập thể trong phát triển các dịch vụ, liên kết sản xuất, khai thác được thế mạnh riêng có, tạo ra nhiều giá trị cho hợp tác xã và các xã viên...

Điều 95 Luật Hợp tác xã năm 2023 quy định một hoặc nhiều hợp tác xã có thể sáp nhập bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang một hợp tác xã khác cùng loại hình. Tuy nhiên, cái khó hiện nay là vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể nào, thậm chí một số cán bộ quản lý hợp tác xã còn chưa nắm được nội dung này.

Lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Môi trường một số huyện cho rằng hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp là tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân, tự chủ tài chính, góp vốn điều lệ ở nhiều mức khác nhau nên nếu không có hướng dẫn cụ thể về việc sáp nhập thì rất khó thực hiện.

Trong cùng một xã, có hợp tác xã đang hoạt động khó khăn, vốn điều lệ rất thấp, nợ công nhiều. Nhưng hợp tác xã còn lại hoạt động hiệu quả, nguồn quỹ lớn, không muốn sáp nhập với hợp tác xã khó khăn.

Về cơ bản, phần nhiều các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp trong tỉnh đang bảo đảm các khâu dịch vụ chính là thuỷ nông, cung ứng giống, diệt chuột. Một bộ phận hợp tác xã kiêm thêm các khâu cung ứng vật tư sản xuất nông nghiệp, liên kết với các doanh nghiệp sản xuất lúa, rau màu, thuỷ sản... theo hướng bao tiêu sản phẩm cho xã viên và nông dân. Cán bộ quản lý, xã viên tham gia công lao động ở những hợp tác xã này "sống khoẻ" nhờ có nguồn thu ổn định.

Tuy nhiên, nhiều hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp, bao gồm cả những đơn vị đã sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã đang gặp khó khăn do trình độ quản lý của cán bộ còn thấp, vốn góp của thành viên chỉ mang tính hình thức nên không có vốn mở rộng kinh doanh dịch vụ.

Không ít hợp tác xã hoạt động trông chờ vào nguồn hỗ trợ cấp bù thuỷ lợi phí của Nhà nước. Nhưng do mức hỗ trợ thấp trong khi chi phí phải trả cho công lao động làm dịch vụ nạo vét kênh mương, tiền điện, tiền dầu vận hành máy bơm ngày càng cao nên bị lỗ vốn.

Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đoàn Kết ở xã Tân Hương (Ninh Giang) chia sẻ: "Nguồn thu rất thấp khiến mức lương của 5 thành viên trong Hội đồng quản trị không đủ để đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu theo vùng, phải bỏ tiền túi ra đóng thêm. Sau bão số 3, hai máy bơm của hợp tác xã bị hỏng phải đưa đi sửa nhưng cán bộ quản lý cũng phải bỏ tiền túi ra vì quỹ không đủ".

Tới đây, khi bỏ cấp huyện, không gian đơn vị hành chính các xã sẽ rộng hơn. Việc sắp xếp, tinh gọn các hợp tác xã như thế nào tại các xã mới cũng là một bài toán cần có lời giải.

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch UBND xã Chí Minh, những xã nào có sự tương đồng về điều kiện tự nhiên, tập quán canh tác thì các hợp tác xã có thể sáp nhập với nhau. Những hợp tác xã nhỏ, hoạt động kém hiệu quả có thể xem xét chấm dứt hoạt động để hợp nhất với hợp tác xã trong cùng đơn vị hành chính, bảo đảm hài hoà lợi ích nhưng cũng phải thấy được tiềm năng phát triển.

×