Nữ giám đốc hợp tác xã U60, tạo công việc thu nhập hàng chục triệu đồng cho người dân bản địa

"Tôi từng làm đến quên ăn quên ngủ, ngày làm việc 20 tiếng"

Sau nhiều ngày kết nối, phải khó khăn lắm phóng viên mới được trò chuyện với bà Nguyễn Thị Khang. Bà Khang, 54 tuổi, là người dân tộc Mông, sống tại huyện Bắc Quang (Hà Giang). Bà hiện là giám đốc của Hợp tác xã Hải Khang chuyên sản xuất, cung cấp thực phẩm bản địa của địa phương.

Gia đình vốn có truyền thống làm sản phẩm cổ truyền địa phương nên từ trẻ bà Nguyễn Thị Khang đã nhen nhóm ý tưởng khởi nghiệp và thành lập hợp tác xã. "Sinh ra ở vùng đất nhiệt đới, địa phương có rất nhiều sản vật, nông sản ngon, ví dụ gạo séng cù, thịt lợn đen, bánh chưng gù... nên tôi mong muốn sẽ được lưu giữ lại những sản vật đó của địa phương và sản xuất để cho nhiều người ở nhiều vùng miền được thưởng thức", bà Khang nói.

Bà Khang cho biết, mô hình sản xuất của hợp tác xã Hải Khang là mô hình chế biến thực phẩm khép kín. hợp tác xã tự chăn nuôi, trồng trọt và thực hiện thêm các liên kết để thu nhập nguyên liệu sạch. Các sản phẩm chủ lực của hợp tác xã là thị trâu gác bếp; bánh chưng gù; giò chả, xúc xích cốm...

Hiện tại hợp tác xã đã có 10 sản phẩm OCOP. Quy trình chế biến thực phẩm đều được kiểm nghiệm đánh giá đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm theo tiêu chuẩn.

Hiện nay, ngoài việc tự sản xuất nguyên liệu thì hợp tác xã Hải Khang còn có vùng liên kết để cung cấp nguyên liệu. Đàn lợn có quy mô lên tới 1.000 con. Về đàn trâu, quy mô cũng lên tới gần 500 con. Quy mô hợp tác xã có 6 hộ liên kết với 10 nông dân. Trong đó có 2 hộ liên kết trồng lúa nếp, và làm cốm, có 3 đơn vị nuôi gà và trâu.

Tuy chủ động về vùng nuôi trồng, liên kết nông dân nhưng có thời điểm đơn đặt hàng tăng cao, hợp tác xã vẫn phải thu mua thêm nguyên liệu từ bà con nông dân trong vùng. Tuy nhiên việc này được làm thận trọng, theo quy trình.

"Với lợn, chúng tôi thường thu mua về cơ sở sau đó tự nuôi tiếp để kiểm soát chất lượng thịt, loại bỏ hàm lượng thuốc kháng sinh, hay thuốc tăng trọng nếu có trong con lợn đó, sau đó mới đưa đi giết mổ", bà Khang chia sẻ.

"Đến nay sau hơn 17 năm hình thành và phát triển, quy mô sản xuất của hợp tác xã sản xuất chế biến thực phẩm Hải Khang ngày càng rộng hơn. Hợp tác xã có 13 lao động làm việc thường xuyên, ngoài ra còn có hàng chục lao động tự do làm các công việc thời vụ như chăn nuôi, đóng gói, thị trường... Vào thời gian cao điểm hợp tác xã còn thuê từ 30-50 lao động thời vụ. Thu nhập của lao động thời vụ có thể rơi vào từ 6 -15/triệu đồng người/tháng. Thậm chí có những lao động 1 ngày còn làm được từ 1-2 triệu đồng/ngày vào dịp Tết. Đây quả là mức thu nhập đáng mơ ước của nhiều người lao động ở các vùng quê nghèo", bà Khang nói.

Trải qua quá trình dài trinh chiến, xuất phát từ ý tưởng muốn lưu giữ những sản phẩm truyền thống của gia đình, sau hơn chục năm xuất hiện, hợp tác xã Hải Khang đã dẫn đầu các hợp tác xã ở Hà Giang trong việc làm kinh tế. Nhờ có sự cố gắng nỗ lực đó, thời gian qua người tiêu dùng càng ngày càng tin dùng các sản phẩm của Hải Khang. Khi nhắc đến du lịch Hà Giang là du khách lại nhắc tới thịt trâu gác bếp, bánh chưng gù... của hợp tác xã.

Với tư cách là một chủ tịch hợp tác xã, giám đốc, chủ tịch Hội quản trị, bà Khang thường xuyên thức khuya dậy sớm. Lúc cao điểm, bà phải làm việc tới 18-20 tiếng/1 ngày. Không chỉ đóng vai trò là người quản lý, bà Khang còn tham gia trực tiếp vào các khâu kiểm soát soát từ đầu ra, đầu vào của sản phẩm, khi sản phẩm tới tận tay người tiêu dùng mới thôi.

"Có lúc ngỡ rằng mất trắng, làm không đủ ăn"

Mặc dù đạt được một số những thành công nhưng hợp tác xã có những lúc đã phải đối mặt với những khó khăn lớn. Nói như bà Khang là: "Có lúc ngỡ rằng mất trắng, làm không đủ ăn". 

Nhớ lại những quảng thời gian khó khăn, bà Khang không khỏi buồn lòng. "Năm 2029-2021 dịch Covid-19 đã khiến chúng tôi lao đao. Dù các sản phẩm của hợp tác xã là thực phẩm - mặt hàng thiết yếu nhưng việc tiêu thụ chậm đã làm giảm đáng kể doanh thu".

Đó là chưa kể tới khoảng thời gian năm 2017-2018, hợp tác xã Hải Khang cũng đối mặt với đợt khủng hoảng trầm trọng do dịch tả lợn Châu Phi gây ra. Hàng loạt các đàn lợn của hợp tác xã và đàn lợn trong diện liên kết bị chết. Thua lỗ có lúc lên tới hàng tỷ đồng.

"Khó khăn lớn nhất là thuê đất. Thời hạn thuê ngắn hạn, không đủ thời gian để tái tạo sản xuất, quay vòng sản xuất, tạo lợi nhuận", bà Khang nói.

Mặc dù còn nhiều khó khăn xong qua nhiều năm phát triển, hợp tác xã đã xây dựng được nhiều sản phẩm có thương hiệu. "Sản phẩm của chúng tôi là các sản vật truyền thống của địa phương bắt buộc phải sản xuất thủ công, quy mô nhỏ chứ không thể mang ra sản xuất hàng hóa, đại trà, ví dụ như thịt gà đồi, thịt lợn đen... Tuy vậy, đây đều là các sản phẩm có giá trị kinh tế cao".

Qua thời gian dịch bệnh, HTX cũng rất lo lắng để có thể khôi phục sản xuất. Nhiều lần hợp tác xã đã phải vay vốn tín dụng để đầu tư cho bà con, giúp bà con có động lực đảm bảo vùng nguyên liệu.

Để khắc phục những khó khăn, bà Khang tham gia rất nhiều lớp tập huấn, khởi sự kinh doanh, kinh doanh online, kế toán, lập phương án kinh doanh... theo chuỗi.

Trước những nỗ lực phi thường đó, mới đây bà Khang vinh dự được nhận nhận danh hiệu "Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi". Bà Khang cho biết, bà khá tự hào khi biết sắp được tôn vinh, bà cũng mong sẽ đóng góp được nhiều hơn nữa cho quê hương, đưa được nhiều sản vật ngon, độc đáo của người Hà Giang tới người tiêu dùng.