Nước ngập trắng đồng, dân Đồng Tháp quây lưới trữ cá, mời khách về đi thuyền bắt mà thu hàng chục triệu

Trữ cá đồng, hướng đến sinh kế bền vững

Mô hình trữ cá đồng mùa nước nổi được tỉnh Đồng Tháp triển khai từ năm 2019. Giai đoạn 2019 - 2022, diện tích trữ cá đồng mùa nước nổi của tỉnh chỉ khoảng 120 ha nhưng với hiệu quả kinh tế và có tính bền vững, mô hình nhanh chóng lan tỏa tại các huyện Hồng Ngự, Tam Nông, Thanh Bình (cũ).

Đến năm 2025, toàn tỉnh Đồng Tháp có gần 2.000 ha trữ cá đồng, cho thấy sự đồng thuận cao của cộng đồng đối với mô hình. Không chỉ tạo thêm nguồn thu ổn định cho nông dân, mô hình còn góp phần bảo tồn nguồn lợi thủy sản và hạn chế tình trạng khai thác tận diệt.

Ông Trần Văn Phúc, nông dân tham gia mô hình trữ cá đồng mùa nước nổi tại xã Tân Thạnh chia sẻ: “Mô hình rất hiệu quả nên bà con tham gia ngày càng nhiều. Khi cá lên đồng, chúng tôi bảo vệ để cá lớn rồi mới thu hoạch thì sản lượng cao hơn, thu nhập tăng gấp đôi so với khai thác thông thường”. Thực tế, nhiều hộ dân nơi đây có thêm nguồn thu nhập đáng kể từ trữ cá đồng, có hộ thu về hàng chục triệu đồng mỗi mùa lũ nên đời sống ổn định hơn.

Nhờ đó, trong mùa nước nổi năm 2025, toàn xã Tân Thạnh có hơn 660 ha đồng nước trở thành “hồ cá tự nhiên”, nơi trú ngụ và sinh trưởng của nhiều loài thủy sản, nhất là cá linh, cá lóc, cá rô, cua, ốc… Ở ấp Giồng Bàng, xã Thường Phước, mô hình nuôi trữ cá đồng mùa nước nổi được triển khai từ năm 2023 với quy mô 100 ha thí điểm đã mở ra hướng đi mới cho nông dân khi sản lượng cá thu hoạch hàng chục tấn.

Từ thành công đó, năm 2024, diện tích nuôi trữ cá ở đây được mở rộng 150 ha với gần 100 hộ dân tham gia. Mô hình cũng góp phần giúp gìn giữ nguồn lợi thủy sản cho những mùa lũ sau, khẳng định tư duy sản xuất mới, biết hy sinh lợi ích ngắn hạn để hướng đến sinh kế lâu dài, bền vững cho cả cộng đồng.

Từ mùa lũ thành mùa du lịch

Mùa nước nổi năm nay, ấp Giồng Bàng (xã Thường Phước) tạo thêm bước đột phá khi kết hợp nuôi trữ cá với phát triển du lịch cộng đồng. Với sự hỗ trợ của chính quyền và tinh thần nhiệt tình của người dân, nơi đây nhanh chóng thu hút du khách từ TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận.

Ông Trần Văn Bình, Bí thư, Trưởng ban Nhân dân ấp Giồng Bàng, chia sẻ: “Xuất phát từ ý tưởng muốn thay đổi tập quán khai thác thủy sản theo hướng bền vững của bà con nông dân, mô hình trữ cá đồng mùa nước nổi đã ra đời.

Trước đây, người dân thường khai thác cá ngay đầu mùa lũ với nhiều hình thức không phù hợp nên nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm. Với cách làm mới, cá đồng được giữ lại trên chính cánh đồng quê hương, vừa bảo tồn nguồn lợi, vừa mang lại thu nhập ổn định hơn.

Điều đáng quý là bà con không dừng lại ở việc nuôi trữ cá, mà còn cùng nhau hình thành mô hình du lịch cộng đồng. Du khách đến đây không chỉ thưởng thức cá đồng, mà còn được nghe kể chuyện mùa nước nổi, trải nghiệm nét văn hóa vùng biên giới. Có thể nói, việc nuôi trữ cá đồng không chỉ giúp tăng thu nhập, mà còn tạo nên sự thay đổi lớn trong tư duy sản xuất nông nghiệp của người dân, mở ra hướng đi mới cho kinh tế biên giới ở Thường Phước”.

Còn tại Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp (DVNN) sinh thái Quyết Tiến (xã Phú Thọ) mô hình nuôi trữ cá đồng mùa nước nổi được bắt đầu từ năm 2022 với chưa đầy 20 ha và 9 thành viên nhưng đã thu về kết quả đáng khích lệ.

Sau đó, HTX nhanh chóng mở rộng diện tích lên 170 ha vào năm 2024, thu hút khoảng 70 hộ tham gia, đạt doanh thu trên 220 triệu đồng. Để phát huy hiệu quả mô hình, HTX kết hợp phát triển du lịch sinh thái.

Du khách đến đây được hòa mình vào thiên nhiên, ngồi xuồng ba lá giữa đồng nước, tham gia bắt cá, hái rau đồng và cùng bà con chế biến, thưởng thức món ăn ngay tại chỗ. Mỗi năm, HTX đón hơn 100 đoàn khách, mang lại nguồn thu khoảng 100 triệu đồng từ dịch vụ du lịch.

Theo anh Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc HTX DVNN sinh thái Quyết Tiến, hiện cánh đồng sản xuất lúa của HTX đang đi theo hướng nông nghiệp xanh, hữu cơ. Trên cùng một diện tích, vào mùa khô thì sản xuất lúa, mùa lũ thì nuôi trữ cá đồng và làm du lịch, từ đó giúp bà con có thêm nguồn thu và gắn kết cộng đồng. HTX cũng đang từng bước xây dựng thương hiệu gạo riêng, hướng tới một chuỗi giá trị khép kín, bền vững”.

Có thể nói, mô hình nuôi trữ cá đồng mùa nước nổi vừa đem lại hiệu quả kinh tế vừa góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản tự nhiên, hạn chế tình trạng đánh bắt tận diệt. Việc phát triển mô hình này gắn với du lịch sinh thái không chỉ tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân địa phương, mà còn thể hiện bước chuyển mình từ sản xuất đơn thuần sang làm nông nghiệp sáng tạo, hòa hợp với tự nhiên.

×