Rộn ràng chợ phiên vùng cao, kết nối sinh kế và văn hóa bản làng

Nhiều sản phẩm núi rừng được đưa đến chợ phiên

Cứ vào thứ Ba hàng tuần, khi sương sớm còn bảng lảng trên những triền đồi, người dân các bản của phường Chiềng Cơi, Chiềng An và xã Muổi Nọi (Sơn La) lại rộn ràng chuẩn bị cho một cuộc hẹn quen thuộc họp chợ phiên bản Hôm.

Không ai hẹn ai, nhưng từ lâu, chợ phiên đã trở thành nhịp sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống của bà con vùng cao nơi đây, nơi những sản vật núi rừng theo bước chân người dân hội tụ về khu vực chợ bản Hôm, phường Chiềng Cơi, tỉnh Sơn La.

Từ sáng sớm, con đường dẫn vào chợ đã đông vui hơn ngày thường. Những gùi rau xanh, những túi măng khô, mật ong rừng óng ánh, cá sấy, ốc đá… được bà con cẩn thận mang theo. Trong ánh nắng ban mai, khu chợ dần hiện ra đầy màu sắc.

Người thì trải bạt bày hàng, người sắp xếp từng bó rau, từng chai mật ong, người lại cặm cụi bày những dụng cụ lao động sản xuất như dao, cuốc, xẻng, những vật dụng gắn bó mật thiết với đời sống lao động của đồng bào vùng cao.

Chợ phiên bản Hôm không ồn ào, xô bồ như những khu chợ phố thị, nhưng lại mang một sức hút rất riêng. Ở đó, mỗi gian hàng đều chất chứa mồ hôi, công sức và cả niềm tự hào của người dân bản địa.

Những mớ rau rừng tươi non, những xâu cá sấy thơm nồng mùi khói bếp hay những chai mật ong vàng sánh là thành quả của những ngày tháng miệt mài lên nương, xuống suối, vào rừng.

Gắn bó với chợ phiên nhiều năm nay, ông Quàng Văn Long, một thương lái đến từ phường Chiềng Cơi, cho biết: "Bây giờ các mặt hàng cũng đa dạng hơn, bà con đỡ vất vả hơn trước. Bao năm gắn bó với các phiên chợ, tôi không chỉ buôn bán mà còn được gặp gỡ, giao lưu với bà con bản địa thật thà, chất phác. Qua mỗi phiên chợ, tôi lại hiểu thêm những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào vùng cao".

Chợ phiên, nét văn hóa của vùng cao

Càng về trưa, chợ phiên càng trở nên nhộn nhịp. Từ các bản làng xa gần, bà con tấp nập đổ về chợ. Tiếng nói cười rôm rả của người mua, người bán hòa cùng tiếng nhạc vang vọng, tạo nên một không gian sinh hoạt cộng đồng đậm đà bản sắc. Ở đó, chuyện mua bán dường như chỉ là một phần, bởi điều quan trọng hơn là niềm vui gặp gỡ, thăm hỏi nhau sau những ngày miệt mài lao động sản xuất.

Người đến chợ phiên không chỉ để mua sắm những vật dụng cần thiết cho sinh hoạt hằng ngày mà còn để sẻ chia câu chuyện mùa màng, hỏi han sức khỏe, trao nhau những nụ cười thân thiện. Có những người cả tuần mong chờ đến ngày họp chợ, không hẳn vì cần mua thêm thứ gì, mà bởi chợ phiên là nơi kết nối tình làng, nghĩa bản.

Có mặt tại chợ phiên bản Hôm từ sớm, chị Quàng Thị Cương, bản Buổn, phường Chiềng Cơi, tay xách nách mang đủ thứ nhu yếu phẩm cho gia đình. Chị Cương chia sẻ: "Hàng hóa ở chợ phiên đa dạng, giá cả lại hợp lý. Cứ đến ngày họp chợ là tôi đi thuyền đến mua sắm đồ dùng, thực phẩm cho gia đình. Đi chợ phiên vừa tiện, vừa vui".

Không chỉ là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa, chợ phiên bản Hôm còn phản ánh sinh động đời sống kinh tế, văn hóa của đồng bào vùng cao Sơn La. Qua từng phiên chợ, các sản vật địa phương được tiêu thụ, góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Đồng thời, chợ phiên cũng là “không gian mở” để gìn giữ, lan tỏa những nét đẹp văn hóa truyền thống, từ trang phục, ẩm thực đến phong tục, tập quán sinh hoạt của các dân tộc anh em.

Giữa nhịp sống hiện đại đang len lỏi về từng bản làng, chợ phiên vùng cao vẫn giữ được nét mộc mạc, chân tình vốn có. Mỗi phiên chợ họp không chỉ là ngày buôn bán, mà còn là ngày hội của cộng đồng, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa, nơi những giá trị văn hóa truyền thống tiếp tục được vun đắp và trao truyền.

Chợ phiên bản Hôm, vì thế, không đơn thuần là một khu chợ. Đó là nhịp đập đời sống, là ký ức, là niềm tự hào của bao thế hệ người dân vùng cao Sơn La, một nét đẹp văn hóa cần được trân trọng, gìn giữ và phát huy trong hành trình phát triển hôm nay.

×