Đại diện Cục Thi hành án dân sự Hà Nội cho biết, người thân của ông Trịnh Văn Quyết, cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC, cùng hai em gái của ông đã trực tiếp đến cơ quan này để làm thủ tục nộp thêm 1.400 tỷ đồng vào cuối tuần qua.

Tính đến nay, toàn bộ số tiền gần 2.500 tỷ đồng, được xác định là lợi bất chính của ông Quyết và hai em gái, đã được khắc phục. Số tiền nộp còn dư khoảng 10 tỷ đồng.

Bản án sơ thẩm tuyên phạt ông Trịnh Văn Quyết 21 năm tù về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và thao túng thị trường chứng khoán. Ông Quyết đã kháng cáo xin giảm nhẹ mức án và xem xét giảm trách nhiệm bồi thường dân sự.

Hai em gái của ông Quyết, Trịnh Thị Minh Huế (cán bộ ban kế toán Tập đoàn FLC) và Trịnh Thị Thúy Nga (Phó tổng giám đốc Công ty chứng khoán BOS), bị tòa sơ thẩm tuyên phạt lần lượt 14 năm tù và 8 năm tù. Cả hai cũng kháng cáo xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Trong đơn gửi tòa phúc thẩm của bà Lê Thị Ngọc Diệp, vợ ông Trịnh Văn Quyết, gia đình ông Quyết đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, sự cầu thị và thiện chí khắc phục hậu quả, coi đây là lời xin lỗi chân thành đối với các cổ đông, nhà đầu tư và xã hội.

Dự kiến vào ngày 17/6, TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ mở lại phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Trịnh Văn Quyết, cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC, và các đồng phạm trong vụ án thao túng chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ Luật Đặng Văn Cường cho biết, theo quy định tại Điều 50 Bộ Luật Hình sự, việc quyết định hình phạt căn cứ vào nhiều yếu tố, trong đó có quy định về loại hình phạt, mức hình phạt, khung hình phạt, và các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự, trên cơ sở đánh giá tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân của người phạm tội và các tình tiết liên quan.

Đối với những vụ án có đồng phạm, mức hình phạt sẽ được xác định dựa trên vai trò cụ thể của từng bị cáo trong vụ án.

Việc bồi thường thiệt hại trong các vụ án về tội xâm phạm quyền sở hữu và các tội phạm kinh tế là biểu hiện của thái độ ăn năn hối cải của bị cáo, đồng thời giúp khắc phục phần nào hậu quả do hành vi phạm tội gây ra.

Trong trường hợp bị cáo đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ đánh giá không chỉ thái độ của bị cáo mà còn tính chất và mức độ của hành vi phạm tội. Đánh giá này sẽ ảnh hưởng đến quyết định sửa bản án sơ thẩm và có thể làm giảm nhẹ mức án tại cấp phúc thẩm.

Về số tiền mà gia đình bị cáo Trịnh Văn Quyết đã bồi thường, tại phiên tòa phúc thẩm, căn cứ theo Điều 51 Bộ Luật Hình sự, hội đồng xét xử sẽ hỏi bị cáo về vấn đề này.

Nếu bị cáo có tác động đến gia đình để bồi thường thiệt hại thay cho mình, đây sẽ là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đáng kể. Trường hợp bị cáo không biết hoặc không tác động đến việc bồi thường, mà gia đình tự nguyện bồi thường, tình tiết giảm nhẹ này sẽ không được đánh giá cao bằng trường hợp có sự tác động của bị cáo.

Theo ông Cường, đối với số tiền thừa 10 tỷ đồng, hội đồng xét xử cũng sẽ hỏi bị cáo có đồng ý nộp thêm số tiền này để khắc phục chung cho vụ án hay không. Nếu bị cáo đồng ý, số tiền này sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước.

Nếu bị cáo không đồng ý nộp số tiền thừa và muốn lấy lại, hội đồng xét xử cũng có thể đưa ra quyết định trong bản án phúc thẩm, để bị cáo có thể nhận lại số tiền này.

Việc tự nguyện bồi thường thiệt hại phải tuân theo trình tự thủ tục pháp lý và được hội đồng xét xử chấp nhận. Do đó, việc gia đình bị cáo bồi thường thay cho bị cáo vẫn phải được xác nhận tại phiên tòa để đảm bảo tính hợp pháp và ý chí tự nguyện của người bồi thường.

“Việc bồi thường phải là ý chí tự nguyện của người phạm tội hoặc người có nghĩa vụ. Nếu không tự nguyện mà bản án có hiệu lực pháp luật, tòa án có thể cưỡng chế thi hành đối với phần này,” ông Cường nhấn mạnh.

Luật sư Dương Kim Sơn, Công ty Luật Sen Vàng, cho biết việc gia đình của người phạm tội nộp tiền khắc phục hậu quả thay sẽ giúp người thân của họ được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo Điều 51 Bộ Luật Hình sự.
Quy trình nộp tiền khắc phục hậu quả diễn ra như sau:
Ở giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra sẽ có tài khoản tạm giữ. Nếu người thân của bị can muốn, họ có thể nộp tiền khắc phục hậu quả vào tài khoản này. Việc nộp tiền sẽ được ghi nhận là một tình tiết giảm nhẹ cho bị can và sẽ được thể hiện trong kết luận điều tra.
Trong giai đoạn truy tố của Viện Kiểm sát hoặc xét xử của Tòa án, số tiền khắc phục hậu quả phải được nộp vào tài khoản tại Kho bạc Nhà nước của cơ quan thi hành án dân sự. Sau khi nhận biên lai, tình tiết này sẽ được Viện Kiểm sát hoặc Tòa án ghi nhận tương ứng trong cáo trạng hoặc bản án.
Về lý thuyết, Viện Kiểm sát hoặc Tòa án sẽ gửi văn bản tới cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp, thông báo về vụ án và trách nhiệm dân sự của các bị can/bị cáo. Cơ quan thi hành án sẽ đối chiếu và xác định số tiền mà từng bị can/bị cáo phải khắc phục. Sau đó, họ mới cho phép người thân của bị can/bị cáo nộp tiền khắc phục thay.
Trên thực tế, các cơ quan thi hành án dân sự thường "tạo điều kiện" cho người thân của bị can/bị cáo. Khi vụ án chuyển sang Viện Kiểm sát và đã có kết luận điều tra hoặc cáo trạng, cơ quan thi hành án chỉ cần căn cứ vào đó để xác định số tiền mà mỗi bị can/bị cáo phải khắc phục, từ đó cho phép người thân nộp tiền thay.
Lưu ý quan trọng khi nộp tiền khắc phục hậu quả thay: Người thân của bị can/bị cáo cần ghi rõ nội dung nộp tiền theo hai trường hợp. Nếu bị hại là cá nhân, gia đình người phạm tội phải ghi rõ là nộp tiền bồi thường cho cá nhân đó. Ngược lại, nếu khoản tiền cần nộp là để xung công (như trong các trường hợp tham ô, nhận hối lộ…), gia đình của bị can/bị cáo cần ghi rõ nội dung nộp tiền khắc phục thay cho người phạm tội là thân nhân của mình.

×