Phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện toàn diện, đồng bộ hướng đến tiếp cận hiện trường trong 8 phút

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia đã nhấn mạnh những thông tin trên tại hội thảo xây dựng đề án Cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025-2030 do Bộ Y tế tổ chức ngày 23/9.

Cấp cứu ngoại viện là "tuyến phản ứng đầu tiên"

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, cấp cứu ngoại viện là "tuyến phản ứng đầu tiên" của mọi hệ thống y tế hiện đại. Trong những khoảnh khắc sống còn, nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau gang tấc, hệ thống phải đồng thời phát hiện nhanh, điều phối chuẩn, tiếp cận kịp thời, xử trí chính xác, vận chuyển an toàn và bàn giao suôn sẻ cho cơ sở điều trị.

"Chỉ một mắt xích chậm trễ là cái giá phải trả có thể là sinh mạng con người, là di chứng nặng nề"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế nêu rõ, thực tiễn cho thấy, khi chuỗi cấp cứu ngoại viện vận hành thông suốt, số người được cứu sống tăng rõ rệt, hậu quả do tai nạn, thảm họa hay bệnh lý cấp tính giảm thiểu đáng kể.

Nhưng nhìn thẳng vào thực tế, hệ thống của chúng ta vẫn còn nhiều "nút thắt" cần tháo gỡ: khung pháp lý chuyên sâu chưa đầy đủ; tổ chức và điều phối chưa đồng đều giữa các địa phương; nhân lực chuyên sâu còn mỏng; phương tiện, thiết bị chưa tương xứng; nhiều trung tâm 115 mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu thực tế của người dân.

"Trong bối cảnh tai nạn giao thông, thảm họa tự nhiên, nhân tạo, tim mạch cấp tính, đột quỵ, và biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, cấp cứu ngoại viện cần được "nâng chuẩn" toàn diện, không chỉ là chức năng chuyên môn, mà là trách nhiệm chính trị, nhân đạo trong việc bảo đảm quyền được cứu sống của mỗi người dân"- GS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Trên tinh thần đó, Bộ Y tế đang chủ trì xây dựng Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025–2030, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và các đơn vị liên quan trong triển khai trung tâm tiếp nhận và điều phối thông tin khẩn cấp quốc gia, bảo đảm chỉ huy thống nhất, rút ngắn thời gian phản ứng, tránh "điểm mù" trong các tình huống đa tác nhân.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh một số định hướng trọng tâm khi xây dựng đề án, trong đó tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế điều phối liên ngành, bảo đảm chỉ huy thống nhất tại hiện trường và chuẩn hóa toàn bộ quy trình phản ứng nhanh. Xác lập chuẩn năng lực tuyến đầu, chuẩn thời gian từ xuất xe - tiếp cận - xử trí - vận chuyển - bàn giao.

Đồng thời, thúc đẩy đào tạo "paramedic" phù hợp với Việt Nam và phổ cập kỹ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng. Hạ tầng sẽ được đầu tư mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ số, như bản đồ số, định vị, hồ sơ y tế điện tử, cảnh báo khẩn cấp, và phân loại ưu tiên bằng AI có kiểm soát.

Đề án cũng thiết kế cơ chế tài chính đa nguồn, từ ngân sách, bảo hiểm y tế, hợp tác công - tư và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp, đảm bảo minh bạch và công bằng, không làm giảm cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế đối với mọi đối tượng người dân.

Cùng đó, triển khai quản trị chất lượng và an toàn người bệnh xuyên suốt chuỗi tiền viện - trong viện, thông qua quy trình chuẩn và các chỉ số đánh giá, hệ thống kiểm soát tiêu chuẩn, chất lượng.

Gấp rút hoàn thiện Đề án cấp cứu ngoại viện nhằm nâng cao năng lực ứng phó với các tình huống khẩn cấp

Làm rõ hơn thông tin, TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia cho biết, ngày 15/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 282 về Chương trình hành động triển khai Nghị quyết đột phá số 72. Theo đó, Đề án ban đầu do Bộ Y tế xây dựng đã được nâng cấp thành Đề án cấp quốc gia, do Bộ Y tế chủ trì trình Thủ tướng Chính phủ trong Quý II/2026.

Đây là bước chuyển có ý nghĩa chiến lược, mở rộng phạm vi, nâng cao chất lượng, bảo đảm tính liên ngành, liên vùng, liên thông trong tổ chức hệ thống cấp cứu ngoại viện.

"Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan gấp rút hoàn thiện đề án cấp cứu ngoại viện nhằm nâng cao năng lực ứng phó với các tình huống khẩn cấp, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Khi hoàn thiện, hệ thống sẽ giảm đáng kể tử vong và thương tật, trở thành mạng lưới cứu nạn toàn dân, huy động sức mạnh của y tế, công an, quân đội và cộng đồng"- TS Đức cho biết.

Một điểm mới của đề án là hợp nhất các đầu số 113, 114, 115 thành một đầu số duy nhất. Tổng đài này vận hành 24/7, kết nối trực tuyến với các lực lượng cấp cứu y tế, phòng cháy chữa cháy, cảnh sát giao thông, cứu hộ cứu nạn...

Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để định vị, phân loại cuộc gọi theo mức độ khẩn cấp; lưu trữ và phân tích dữ liệu để phục vụ đánh giá, dự báo nhu cầu cấp cứu theo vùng.

Bộ Công an sẽ chủ trì vận hành tổng đài quốc gia. "Ở trung ương, tổng đài tiếp nhận và điều phối toàn quốc; tại địa phương, mỗi tỉnh có trung tâm điều phối riêng kết nối trực tiếp với tổng đài, giúp giảm chồng chéo, rút ngắn thời gian phản ứng"- TS Hà Anh Đức chia sẻ.

Đề án cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% tỉnh thành kiện toàn hệ thống cấp cứu ngoại viện, kết nối vào nền tảng quản lý quốc gia; 100% nhân viên cấp cứu ngoại viện có giấy phép hành nghề; 3 triệu người dân được đào tạo kỹ năng sơ cấp cứu cơ bản.

Đồng thời, 100% phương tiện cấp cứu đạt chuẩn, đạt chỉ tiêu 1,5 xe cứu thương/100.000 triệu dân; nâng cao chất lượng dịch vụ, tiếp cận hiện trường trong 8 phút tại đô thị và 15 phút tại vùng nông thôn,….

Đề án cũng đưa kỹ năng cấp cứu đến cộng đồng, với chương trình đào tạo chuẩn quốc tế, phù hợp từng nhóm như học sinh, nhân viên tòa nhà, người dân khu dân cư.

Hiện chương trình thí điểm cấp cứu ngoại viện do Bộ Y tế và Tập đoàn Vingroup phối hợp đang triển khai tại Bắc Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Khánh Hòa và An Giang giai đoạn 2025 - 2027.

TS Đức cho hay, giai đoạn này chủ yếu khảo sát thực tế, xây dựng mô hình và đào tạo nhân lực, chưa trực tiếp triển khai cấp cứu ngoại viện.

Công tác chuẩn bị gồm đánh giá chất lượng xe cứu thương, thiết bị; xây dựng chương trình đào tạo cho nhân viên y tế, lực lượng an ninh, học sinh, người dân; đồng thời hình thành trung tâm mô phỏng, huấn luyện kỹ năng cơ bản và nâng cao.

Trong vai trò điều phối và vận hành nguồn tài trợ từ Tập đoàn Vingroup, Vinmec đã bước đầu cùng Bộ Y tế, Ủy ban nhân dân các tỉnh triển khai đề án tại 6 địa phương thí điểm nêu trên.

"Chúng tôi đã và đang phối hợp với trung tâm cấp cứu 115 tại các địa phương tổ chức các lớp đào tạo sơ cấp cứu cho người dân, đảm bảo trong mỗi khu vực có ít nhất 1 người dân biết cách gọi cấp cứu và thực hiện sơ cứu ban đầu, đảm bảo thời gian vàng, không bỏ lỡ cơ hội cứu sống người dân trong những tình huống khẩn cấp" - TS.BS Phùng Nam Lâm, Phó Tổng giám đốc chuyên môn, Hệ thống y tế Vinmec phát biểu tại hội thảo.

×