Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Lựa chọn công nghệ đường sắt tốc độ cao "càng chi tiết, càng tốt"

Xây dựng một số chính sách đặc thù

Tại Phiên họp thứ 3, thực hiện Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia diễn ra ngày 26/12, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Danh Huy cho biết, Bộ GTVT đang xây dựng, lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định cụ thể các mốc tiến độ chính của Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Cùng đó, xây dựng thẩm quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; xây dựng một số chính sách đặc thù, đặc biệt đối với dự án.

Lắng nghe ý kiến của lãnh đạo các Bộ, ngành, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, mục tiêu của dự án không chỉ xây dựng được một tuyến đường sắt tốc độ cao mà còn phát triển ngành công nghiệp đường sắt tốc độ cao.

Vì vậy, kế hoạch thực hiện phải rõ việc, rõ người, rõ bước đi, khoa học, bài bản, đồng bộ, toàn diện, không "vừa làm, vừa chờ;" bắt đầu từ xây dựng cơ chế chính sách, quy chuẩn, tiêu chuẩn đến điều tra, khảo sát, thiết kế, lựa chọn công nghệ, tổ chức vận hành, khai thác, quản lý.

Theo Phó Thủ tướng, kế hoạch tổ chức thực hiện Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam phải khoa học, toàn diện, đồng bộ, thể hiện tính khả thi, linh hoạt để thực hiện mục tiêu có tuyến đường sắt tốc độ cao từ Bắc tới Nam, thậm chí có thể mở rộng hơn.

Việt Nam phải làm chủ quá trình phát triển tuyến đường sắt, từng bước nắm bắt, làm chủ ngành công nghiệp đường sắt, các phân ngành liên quan đến thông tin, điều khiển, vận hành quản lý và các hệ sinh thái kinh tế đi cùng.

"Bám sát mục tiêu Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; làm rõ từng vấn đề cụ thể, "ai làm, bao giờ làm và chú trọng từng khâu cụ thể"; có tầm nhìn rõ ràng về khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách, tránh "đẽo cày giữa đường," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về cơ chế chính sách pháp luật, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT xem xét kỹ lưỡng, xem xét sửa đổi Luật Đường sắt, phải tính toán, đưa vào hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến đường sắt tốc độ cao, bao gồm tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến công nghệ, thiết bị vận hành, điều hành, quản lý thông tin, vấn đề an toàn xây dựng, có chế chính sách đặc thù để làm được đường sắt cao tốc.

Quá trình xây dựng, điều chỉnh quy hoạch, lựa chọn hướng tuyến, thiết kế kỹ thuật tổng thể dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam phải dựa trên tiêu chuẩn, quy chuẩn, và năng lực của tổ chức, chuyên gia tư vấn, thẩm định," Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng lưu ý, việc lựa chọn nhà thầu, các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho dự án phải có sự tham gia của tư vấn. Việc lựa chọn công nghệ "càng chi tiết, càng tốt", theo Phó Thủ tướng.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để thành lập các tổ công tác trong từng nội dung cụ thể. Từ đó, xác định chỉ tiêu sử dụng đất, thực hiện giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để tạo quỹ đất phát triển đô thị, nông thôn theo hướng tuyến giao thông, xác định tổng vốn và phương án huy động (ngân sách, trái phiếu, ODA, đất đai) để thực hiện...

Cùng đó, Phó Thủ tướng đánh giá toàn bộ nhu cầu nhân lực cần đào tạo, đào tạo lại, trình độ… để triển khai dự án cũng như phát triển ngành công nghiệp đường sắt.

Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao phối hợp thực hiện đặt hàng của Chính phủ về đào tạo nhân lực dựa vào các trường đại học trong nước, hợp tác quốc tế đối với đối tác công nghệ được lựa chọn.

Về phát triển công nghiệp đường sắt trong nước, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp của Việt Nam để tham gia cung cấp sản phẩm, dịch vụ phục vụ, xác định rõ các khâu Việt Nam sẽ làm chủ và hạng mục nhập khẩu, phát triển sản xuất lưỡng dụng, đa mục đích.

Phó Thủ tướng yêu cầu Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam có phương án tái cơ cấu, kiện toàn tổ chức bộ máy để tham gia vào quá trình triển khai xây dựng dự án cho đến tiếp nhận quản lý, khai thác, vận hành sau khi hoàn thành.

"Kế hoạch phải rõ sản phẩm, rõ tiến độ, rõ người thực hiện, rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, nhà thầu, xuyên suốt dự án từ Bắc đến Nam, phân chia từng loại công việc (công trình, phi công trình)," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.