Phòng Di Ái: Phò mã nhà Đường “bám váy” vợ, bị chém đầu vì... mưu phản

Trong lịch sử nhà Đường, họ Phòng được ghi danh là một dòng tộc công thần nổi bật, trong đó trụ cột là Phòng Huyền Linh – đại thần khai quốc, Tể tướng dưới thời Đường Thái Tông. Tuy nhiên, bên cạnh vị cha đáng kính ấy, hai người con trai là Phòng Di Trực và Phòng Di Ái lại rẽ về hai hướng đối lập: một người cẩn trọng, trí tuệ; người kia võ biền, đầy mưu toan nhưng vấp phải kết cục bi thương. Người em – Phòng Di Ái – không chỉ là chồng của Cao Dương công chúa mà còn là nhân vật trung tâm trong một vụ mưu phản chấn động đầu thời Đường Cao Tông. Từ “chàng rể vàng” của đế quốc thịnh vượng nhất Trung Hoa, ông đã trở thành tội nhân của triều đình, kết thúc cuộc đời dưới lưỡi đao pháp trường.

Xuất thân thế gia, nhưng không nổi bật

Phòng Di Ái là con trai thứ hai của Phòng Huyền Linh, người có công lớn trong việc giúp Lý Thế Dân giành ngôi, khai sáng triều đại nhà Đường. Là con nhà đại quý tộc, Phòng Di Ái sinh ra đã “ngậm thìa vàng”, được hưởng giáo dục cao cấp, sống trong nhung lụa từ nhỏ. Tuy nhiên, khác với anh trai Phòng Di Trực – một người văn võ song toàn, biết tiến thoái và giữ mình, Phòng Di Ái lại được biết đến là người trọng võ, khinh văn, tính tình phóng khoáng, có phần nông nổi.

Chính vì vậy, trong khi Phòng Di Trực sớm được phong làm Quang Lộc Đại Phu, nắm giữ các vị trí quan trọng trong triều đình, thì Phòng Di Ái lại không mấy được để ý trên chính trường. Tuy nhiên, vận may bất ngờ đến với Phòng Di Ái khi ông được Đường Thái Tông gả Cao Dương công chúa – người con gái thứ 17 mà hoàng đế hết mực yêu quý.

Từ võ phu thành phò mã: Bước lên đỉnh vinh quang

Cao Dương công chúa nổi tiếng về dung mạo và trí tuệ, là người được Đường Thái Tông thương yêu bậc nhất trong số các công chúa. Việc gả bà cho Phòng Di Ái không chỉ là sự ưu ái cho họ Phòng mà còn thể hiện lòng tin đặc biệt của nhà vua với người con trai thứ của Phòng Huyền Linh.

Nhờ cuộc hôn nhân này, Phòng Di Ái vụt sáng, vượt mặt cả anh trai mình về mức độ sủng ái. Dù Phòng Di Trực từng chủ động xin nhường quan chức cho em vì em đã lấy công chúa, Đường Thái Tông vẫn không chấp nhận – cho thấy rõ sự thiên vị dành cho Phòng Di Ái.

Từ một võ tướng bình thường, Phòng Di Ái trở thành “phò mã đương triều”, được phép ra vào hoàng cung, tham dự các yến tiệc thượng triều, có quyền thế và tầm ảnh hưởng đáng kể.

Cuộc hôn nhân hỗn loạn và mối họa từ tình ái

Tuy có bề ngoài huy hoàng, nhưng hôn nhân giữa Phòng Di Ái và Cao Dương công chúa không hề êm ấm. Cao Dương công chúa vốn là người phóng khoáng, sống tự do, lại có tư tưởng vượt khỏi lễ giáo phong kiến. Quan hệ giữa hai vợ chồng vì thế ngày càng xa cách. Phòng Di Ái dù là người võ biền nhưng cũng không ngờ rằng vợ mình công khai ngoại tình với vị hòa thượng tuấn tú tên Biện Cơ trong một lần vi hành dừng chân nơi chùa chiền.

Khi chuyện bị lộ, Biện Cơ bị xử tử, hàng chục nô tài bị giết, nhưng Cao Dương công chúa không hề tỏ ra ăn năn, thậm chí còn thù ghét Đường Thái Tông vì đã phá vỡ “mối duyên chùa chiền” ấy. Cuộc sống hôn nhân của Phòng Di Ái từ đó càng rối ren. Công chúa ngày càng buông thả, ngang nhiên qua lại với các văn nhân, đạo sĩ, khiến danh phận của Phòng Di Ái ngày càng bị bôi nhọ.

Thế nhưng, thay vì ly thân hay tách ra sống độc lập như nhiều người đương thời, Phòng Di Ái lại lựa chọn tiếp tục bám lấy công chúa, như một cách duy trì quyền lực – và chính điều đó đã dẫn ông đến con đường mưu phản.

Mưu phản vì danh vọng: Canh bạc cuối cùng của Phòng Di Ái

Sau khi Đường Thái Tông qua đời, Đường Cao Tông lên ngôi. Phòng Di Trực – anh cả của Phòng Di Ái – lúc này đã chiếm vị trí vững chắc trong triều. Trong khi đó, Phòng Di Ái lại ngày càng bị thất sủng vì những tai tiếng xoay quanh vợ mình. Có lẽ vì cảm thấy bị chèn ép, Phòng Di Ái – với sự xúi giục của vợ – bắt đầu âm mưu lật ngược thế cờ.

Năm 653, Phòng Di Ái tố cáo anh trai Phòng Di Trực bất kính với công chúa, hòng kéo sự chú ý của triều đình và tìm cơ hội chiếm quyền. Nhưng Đường Cao Tông không đơn giản như ông tưởng. Hoàng đế sai Trưởng Tôn Vô Kị điều tra, và bất ngờ phát hiện ra một âm mưu lớn hơn rất nhiều: Phòng Di Ái, cùng với công chúa Cao Dương và các thân tín như Tiết Vạn Triệt, Sài Lệnh Võ, đang âm mưu lập Kinh vương Lý Nguyên Cảnh làm Hoàng đế, thay thế chính Đường Cao Tông.

Có thể thấy, Phòng Di Ái không đơn thuần chỉ muốn lật đổ anh trai, mà còn nuôi mộng can thiệp vào ngai vàng triều Đường – điều vượt quá giới hạn cho phép của một phò mã.

Cái kết bi thảm và tội nhân của triều đình

Khi âm mưu bị phanh phui, Đường Cao Tông không khoan nhượng. Ông ra lệnh xử trảm Phòng Di Ái cùng toàn bộ đồng phạm, bao gồm các thân tín thân cận. Riêng Cao Dương công chúa, Ba Lăng công chúa, cùng Kinh vương và Ngô vương Lý Khác thì bị ép tự sát, nhằm giữ thể diện cho hoàng thất.

Cái chết của Phòng Di Ái là hệ quả tất yếu của tham vọng, sự lệ thuộc vào vợ, và ảo vọng quyền lực. Ông – một võ phu vốn không nổi bật – bước lên đỉnh cao nhờ hôn nhân, nhưng cũng vì chính cuộc hôn nhân ấy mà rơi xuống vực thẳm không lối thoát.

Di sản và cái nhìn hậu thế

Không có nhiều tài liệu về Phòng Di Ái ngoài vụ án mưu phản năm 653. Hậu thế ghi nhớ ông như một phò mã thất bại, sống dựa vào quyền lực vợ chồng, thiếu bản lĩnh chính trị và cuối cùng tự đẩy mình vào hố sâu tử vong. Sự nghiệp và cuộc đời ông là một đối lập hoàn toàn với anh trai Phòng Di Trực – người giữ vững khí tiết, tránh xa vũng lầy cung đình, sống thọ và an toàn.

Có thể nói, Phòng Di Ái là điển hình của những con người tưởng mình nắm vận mệnh trong tay, nhưng thực ra chỉ là quân cờ trong bàn cờ lớn của hoàng tộc và chính trị.

Một bước sai, muôn đời hối hận

Phòng Di Ái không phải nhân vật trọng yếu trong đại cục chính trị nhà Đường, nhưng câu chuyện của ông là minh chứng sống động cho sự khắc nghiệt của triều chính. Từ chàng rể được vua yêu quý đến tội nhân bị xử chém, tất cả diễn ra chỉ trong một thập niên ngắn ngủi.

Cuộc đời ông là hồi chuông cảnh tỉnh về sự nguy hiểm khi mù quáng theo đuổi danh vọng, mất phương hướng trong quyền lực, và không tự lượng sức mình trong ván cờ chính trị khốc liệt của một trong những triều đại hùng mạnh nhất lịch sử Trung Hoa.

×