Ông Nguyễn Bắc Son không nhận chủ mưu: Có ảnh hưởng đến vụ án?

VKSND Tối cao vừa ra cáo trạng truy tố 14 bị can trong vụ án liên quan đến thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần của AVG.

Cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Nguyễn Bắc Son bị truy tố về hai tội nhận hối lộ và vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cáo trạng, trong giai đoạn điều tra, ông Son được đánh giá thành khẩn khai báo, nhận thức rõ hành vi phạm tội, nhận trách nhiệm với vai trò chủ mưu, chỉ đạo thực hiện và xin được hưởng sự khoan hồng của pháp luật.

Tuy nhiên, ở giai đoạn truy tố, ông Nguyễn Bắc Son chỉ nhận trách nhiệm là người đứng đầu Bộ TT-TT chứ không thừa nhận vai trò chủ mưu, chỉ đạo MobiFone thực hiện dự án như kết luận điều tra.

Trao đổi với Đất Việt về việc thay đổi lời khai của ông Nguyễn Bắc Son, LS Trương Xuân Tám (Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho biết, việc chứng minh tội phạm, đánh giá hành vi của từng bị can/bị cáo là trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng, không phụ thuộc vào lời khai của một bị can hay bị cáo nào. Do vậy, tại cơ quan điều tra, lời khai của bị can Nguyễn Bắc Son như thế nào không phải là yếu tố quyết định có tội hay không có tội.

"Trong nhiều vụ án, bị can nói rằng mình không có tội hoặc vai trò của mình chỉ là thứ yếu, song cơ quan điều tra, với chứng cứ có được, sẽ kết luận ai là người cầm đầu, chủ mưu, không phụ thuộc vào lời khai.

Việc thay đổi lời khai của bị can không ảnh hưởng lớn đến việc đánh giá vai trò của từng bị can trong vụ án. Ai là người chủ mưu, cầm đầu, ai là người thực hiện tội phạm, ai là người giúp sức... không phụ thuộc vào vị trí người đứng đầu hay thứ hai, thứ ba... trong cơ quan, tổ chức", LS Trương Xuân Tám nói rõ.

Ông Tám cho biết, có nhiều vụ án tham ô mà trong đó kế toán trưởng là chủ mưu, dàn xếp hết, hoặc có khi chủ mưu, dàn xếp mọi chuyện lại là thủ quỹ chứ không phải người đứng đầu doanh nghiệp đó. Nhưng thông thường, trong nhóm tội phạm có chức vụ, quyền hạn, người đứng đầu rất dễ đóng vai trò chỉ huy, chủ mưu, cầm đầu.

"Người chủ mưu, cầm đầu trong một vụ án với trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức là hai khái niệm khác nhau.

Trách nhiệm người đứng đầu là trách nhiệm hành chính. Còn trong trách nhiệm hình sự không có trách nhiệm người đứng đầu mà có trách nhiệm người chủ mưu, cầm đầu, thể hiện ở hành vi của bị can đó: sắp đặt, tổ chức thế nào; yêu cầu cấp dưới phải thực hiện ra sao; bản thân được hưởng lợi lớn hơn thế nào; khống chế, ép buộc, dụ dỗ người khác nếu làm tốt thì được dành cho những vị trí, chức vụ tốt hơn ra sao...", LS Trương Xuân Tám giải thích.

Từ những phân tích trên, vị luật sư cho rằng, bị can Nguyễn Bắc Son nhận trách nhiệm người đứng đầu Bộ TT-TT tức là chỉ nhận trách nhiệm hành chính chứ không phải trách nhiệm hình sự.

"Việc ông Son thay đổi lời khai là né tránh trách nhiệm và VKS qua quá trình nghiên cứu hồ sơ, tổng hợp các chứng cứ (tài liệu, hồ sơ, lời khai của các bị can, nhân chứng, người có liên quan...) sẽ đưa ra đánh giá của mình, xác định ai là người chủ mưu, cầm đầu mà không phụ thuộc vào việc thay đổi lời khai của bị can và việc xét xử cũng sẽ không ảnh hưởng", LS Trương Xuân Tám nhận xét.

Thực tế, dù bị can Nguyễn Bắc Son thay đổi lời khai song cáo trạng của VKSND Tối cao nêu rõ, với kết quả điều tra có được, đủ căn cứ kết luận Nguyễn Bắc Son là người chỉ đạo, quyết định và thúc đẩy việc mua cổ phần AVG, quyết liệt trong phân công chỉ đạo cấp dưới thực hiện. Do đó, Nguyễn Bắc Son là người chịu trách nhiệm cao nhất, đứng đầu các bị can đã được phát hiện, khỏi tố và truy tố.