Sau sáp nhập, Cao Minh “kích hoạt” nguồn lực Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc

Xã mới, địa bàn rộng, bài toán giảm nghèo còn nhiều áp lực

Sau sáp nhập đơn vị hành chính, xã Cao Minh (tỉnh Thái Nguyên) đối mặt với nhiều khó khăn đan xen thách thức. Trong bối cảnh gần 100% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn cao, việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã và đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng, tạo chuyển biến tích cực trên nhiều lĩnh vực của đời sống nông thôn miền núi.

Xã Cao Minh được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của các xã Công Bằng, Cổ Linh và Cao Tân, với diện tích tự nhiên gần 135 km², gồm 33 thôn, bản. Toàn xã có 2.576 hộ, hơn 12.700 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tới 99,5%. Đây là địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo lên tới gần 70% tổng số hộ toàn xã.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra cho chính quyền địa phương không chỉ là ổn định tổ chức bộ máy sau sáp nhập, mà còn phải nhanh chóng đưa các chính sách, nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia đến đúng đối tượng, đúng nhu cầu, tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Ngay trong năm 2025, UBND xã Cao Minh đã chủ động tham mưu Đảng ủy xã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021–2025, đồng thời ban hành kế hoạch triển khai cụ thể cho năm 2025. Việc phân công nhiệm vụ, giao các bộ phận chuyên môn làm chủ đầu tư các dự án, tiểu dự án được thực hiện khá đồng bộ, tạo nền tảng quan trọng cho quá trình tổ chức thực hiện chương trình trên địa bàn xã.

Tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 tại xã Cao Minh đạt hơn 30 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư chiếm trên 19 tỷ đồng, còn lại là vốn sự nghiệp. Đây là nguồn lực lớn đối với một xã miền núi đặc biệt khó khăn, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số sau sáp nhập.

Hỗ trợ nhà ở – điểm nhấn an sinh nổi bật

Một trong những kết quả nổi bật nhất trong năm 2025 là việc triển khai Dự án 1, giải quyết tình trạng thiếu nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách. Toàn xã đã thực hiện hỗ trợ nhà ở cho 236 hộ, với tổng kinh phí hơn 10,9 tỷ đồng. Đến thời điểm báo cáo, tỷ lệ giải ngân đạt 77%, góp phần giúp hàng trăm hộ dân có nơi ở kiên cố, ổn định cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất.

Đối với một xã có địa bàn rộng, dân cư phân tán, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn như Cao Minh, việc ưu tiên nguồn lực cho nhà ở được xem là bước đi thiết thực, tạo “điểm tựa” an sinh để người dân từng bước vươn lên thoát nghèo.

Phát triển sản xuất gắn với bảo vệ rừng, mở hướng sinh kế mới

Song song với hỗ trợ an sinh, các dự án phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững cũng được xã Cao Minh triển khai theo đúng định hướng của Chương trình mục tiêu quốc gia. Trong năm 2025, xã đã bố trí hơn 2,2 tỷ đồng để hỗ trợ giống cây trồng, phân bón và thiết kế trồng rừng, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế lâm nghiệp gắn với bảo vệ tài nguyên rừng.

Đặc biệt, tiểu dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị đã được triển khai với 6 dự án sản xuất cộng đồng, tổng kinh phí hơn 7,2 tỷ đồng. Dù tiến độ giải ngân mới đạt gần 30%, nhưng bước đầu đã tạo tiền đề để người dân thay đổi tư duy sản xuất, từng bước hình thành các mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện địa phương.

Trong năm 2025, xã Cao Minh triển khai 17 dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn thuộc Dự án 4, với tổng kinh phí hơn 8,3 tỷ đồng. Đến giữa tháng 11/2025, tỷ lệ giải ngân đạt khoảng 60%. Những tuyến đường mới không chỉ phục vụ đi lại, giao thương, mà còn góp phần kết nối các thôn, bản vùng sâu, vùng xa, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Chú trọng nâng cao dân trí vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Bên cạnh phát triển kinh tế, công tác nâng cao dân trí cũng được xã Cao Minh quan tâm. Trong năm 2025, xã đã tổ chức 20 lớp xóa mù chữ cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Dù kinh phí chưa giải ngân do vướng thủ tục, song việc duy trì các lớp học đã góp phần nâng cao nhận thức, tạo điều kiện để người dân tiếp cận thông tin, chính sách và khoa học kỹ thuật trong sản xuất, đời sống.

Theo báo cáo, đến ngày 10/11/2025, tổng nguồn vốn giải ngân của Chương trình mục tiêu quốc gia tại xã Cao Minh đạt hơn 15,6 tỷ đồng, tương đương 52% kế hoạch. Trong đó, vốn đầu tư đạt gần 70%, còn vốn sự nghiệp mới đạt hơn 21%. Dù tỷ lệ giải ngân chưa cao so với yêu cầu, song trong điều kiện xã mới sáp nhập, địa bàn rộng, nhiều dự án cùng lúc triển khai, đây vẫn là nỗ lực đáng ghi nhận của chính quyền cơ sở.

Có thể thấy, việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 tại xã Cao Minh đã tạo ra những chuyển biến tích cực, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số. Tỷ lệ hộ nghèo toàn xã giảm bình quân khoảng 2,5% mỗi năm; ý thức cộng đồng trong tham gia các chương trình, dự án ngày càng được nâng lên.

Dù vẫn còn những khó khăn về tiến độ, năng lực cán bộ và điều kiện hạ tầng, song những kết quả bước đầu đạt được trong năm 2025 đang tạo nền tảng quan trọng để xã Cao Minh tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia trong những năm tiếp theo, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, thu hẹp dần khoảng cách giữa miền núi và đồng bằng.

×