Tác động hai mặt của công nghệ số ở nơi công sở

Công nghệ số quan trọng ra sao?

Chúng ta đã biết công nghệ số đã có tác động nhất định đến mọi lĩnh vực trong cuộc sống của chúng ta. Chúng ta có thể quản lý gần như toàn bộ cuộc sống của mình thông qua điện thoại thông minh, từ việc sắp xếp các cuộc hẹn đến thanh toán hóa đơn. Các quy trình đổi mới công nghệ cũng đã tìm ra một con đường lấn sân vào nơi làm việc, thực hiện cuộc cách mạng hóa cách chúng ta làm việc.

Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ số, nhiều chuyên gia trên thế giới nhận định, trong tương lai công nghệ số sẽ tác động lớn đến thị trường lao động, cơ cấu công ty, thời gian và môi trường làm việc, hình thức và quan hệ lao động. Từ đó, chúng sẽ làm thay đổi thế giới việc làm một cách căn bản.

Thậm chí, khi công nghệ số dần phổ biến vào nơi làm việc, nó có thể khiến người lao động lo lắng. Với các công nghệ bao gồm trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, chúng có thể tái tạo các yếu tố trong công việc của chúng ta, điều này cũng dễ hiểu. Một nửa số công nhân ở Anh tin rằng, họ có thể bị thay thế bởi tự động hóa, AI hoặc robot trong thập kỷ tới. Hơn 61% trong số họ cũng quan tâm đến sự xuất hiện của AI.

Mặc dù không thể tránh khỏi việc công nghệ số và AI sẽ thay thế một số công việc thủ công, đòi hỏi kỹ năng thấp, nhưng tin tốt là nó sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn là loại bỏ. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, công nghệ sẽ thay thế 85 triệu việc làm trên toàn cầu nhưng tạo ra 97 triệu vai trò mới vào năm 2025. Hơn nữa, nó sẽ nâng cao các vị trí có kỹ năng và cho phép nhân viên làm việc hiệu quả và năng suất hơn.

AI và tự động hóa sẽ thay đổi lực lượng lao động như thế nào?

Như với mọi cuộc cách mạng công nghiệp, những công việc có nhiều khả năng trở nên dư thừa bởi công nghệ số là những công việc có kỹ năng thấp, và dễ bị nhân rộng nhờ tự động hóa. Hãng công nghệ ONS dự đoán rằng, những vai trò có nguy cơ cao nhất do tự động hóa là bồi bàn, nhân viên đóng kệ, kiện hàng, các nghề bán hàng cơ bản, nhân viên quầy bar, phụ bếp và phục vụ ăn uống...

Bề ngoài, điều này là đáng lo ngại. Nhưng những vai trò này chỉ chiếm 7,4% tổng số việc làm ở Anh. Việc loại bỏ các công việc thủ công luôn là sản phẩm phụ của tiến bộ công nghệ. Chúng ta sẽ không còn có những vai trò như người điều hành thang máy, người điều hành tuyến xe buýt, hoặc người điều hành tổng đài truyền thống ở Anh, vì xã hội có thể không còn cần họ nữa. Những công việc này đã bị công nghệ cho là không cần thiết, và sẽ sớm được thay thế bằng những công việc có nhu cầu cao hơn.

Những vai trò có nguy cơ bị đào thải thấp nhất bao gồm nha sĩ, giáo viên và bác sĩ. Ngoài ra, các giám đốc điều hành và giám đốc cấp cao có nguy cơ bị tự động hóa cũng cực kỳ thấp. Bởi những vai trò này đều lấy yếu tố tự nhiên của con người làm chủ đạo, khiến chúng trở nên thiết yếu và không thể thay thế đuọc. Một số vai trò được coi là có rủi ro trung bình, bao gồm nhân viên xây dựng, bởi bạn có thể sẽ thấy các phần công việc của họ được tự động hóa. Điều này có nghĩa là những vai trò này rất quan trọng nhưng có thể được thực hiện hiệu quả hơn, cho phép nhân viên đạt được nhiều thành tích hơn trong ngày làm việc của họ.

Ông Kai-Fu Lee, nhà sáng lập hãng đầu tư mạo hiểm Sinovation Ventures chia sẻ: "Trí tuệ nhân tạo là điều duy nhất, lớn hơn tất cả các cuộc cách mạng công nghệ của con người kết hợp với nhau, trong đó có việc phát minh ra điện, cuộc cách mạng công nghiệp, internet, internet di động, bởi vì AI có thể lan rộng".

Theo ông Lee, AI là một bộ máy có khả năng quyết định và thay thế được con người. Chuyên gia công nghệ này nhấn mạnh AI có khả năng vượt xa con người. 

Ông Lee còn cho biết: "AI là những siêu nhân và chúng tôi nghĩ rằng công nghệ này sẽ có mặt ở tất cả các ngành công nghiệp, có thể thay thế 50% toàn bộ việc làm của con người, tạo ra lượng lớn của cải cho loài người và quét sạch đói nghèo".

Dù vậy, chuyên gia công nghệ này không cho rằng máy móc sẽ thay thế hoàn toàn con người nếu chúng trở nên thông minh hơn. Bởi việc "chạm vào trái tim của người khác là điều mà tôi cho là máy móc không bao giờ giỏi được", ông Lee nói.

Nói tóm lại, còn khá xa để dự đoán chính xác cách công nghệ định hình lực lượng lao động. Tự động hóa chắc chắn đã soán ngôi một số công việc, nhưng nó vẫn khó có thể thay thế con người trong một số kỹ năng nhất định.

\