Tại sao ông Putin lại muốn gặp ông Zelensky?

Vitaly Ryumshin, nhà báo và nhà phân tích chính trị đã có bài phân tích đăng trên tờ RT.

Theo ông, những điều kiện do Nga đặt ra tại Anchorage đã bị lãng quên. Thay vào đó, phương Tây giờ đây đang ám ảnh về viễn cảnh một cuộc gặp trực tiếp giữa ông Putin và ông Zelensky. Người Mỹ đã lên kế hoạch không chỉ một mà là hai cuộc gặp: một hội nghị thượng đỉnh song phương giữa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine, và một phiên họp ba bên có sự tham gia của ông Trump. Theo các báo cáo, Hungary đã được đề xuất là địa điểm được ưu tiên.

Truyền thông phương Tây thậm chí còn đưa tin rằng chính ông Putin đã đề nghị một cuộc gặp với ông Zelensky, được cho là tại Moscow. Chính quyền Trump khẳng định Nga đã đồng ý với tất cả. Tuy nhiên, Điện Kremlin vẫn im lặng, chỉ đưa ra những thông tin mơ hồ về việc "nâng cao số lượng phái đoàn". Sự mơ hồ được cố tình đưa ra này gợi nhớ đến giai đoạn chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Putin-Trump và cho thấy ý tưởng này không thể bị bác bỏ hoàn toàn.

Sự thật rất đơn giản: một cuộc họp như vậy không phải là điều kiện cần thiết cho “thực tế khách quan” hay lẽ thường. Thay vào đó, nó được quyết định bởi động lực của một quá trình đã biến thành một màn trình diễn được thiết kế để thu hút sự chú ý của Trump.

Một trò chơi có lợi cho ông Trump

Cuộc gặp giữa ông Putin và ông Trump ngày 15/8 không nhằm mục đích đạt được đột phá. Đó là một động thái chính trị nhằm thể hiện sự cởi mở của Nga và chuyển giao trách nhiệm cho Ukraine và Liên minh Châu Âu. Phương Tây hiện đang cố gắng sử dụng chiến thuật tương tự chống lại Moscow, coi Nga là rào cản cho hòa bình và buộc ông Putin phải gặp mặt trực tiếp ông Zelensky.

Kiev và các đồng minh châu Âu đang thúc đẩy Nga chấp nhận "bảo đảm an ninh" cho Ukraine, điều mà Moscow đã đề xuất từ ​​năm 2022. Tuy nhiên, cách thức soạn thảo các bảo đảm này hiện nay khiến Nga cố tình không chấp nhận. Các thông tin rò rỉ từ EU cho thấy những yêu cầu thực chất chỉ là việc gia nhập NATO trá hình: quân đội phương Tây thường trực trên lãnh thổ Ukraine, các bảo đảm ràng buộc từ liên minh, và không công nhận thực tế lãnh thổ.

Điện Kremlin không thể thẳng thừng bác bỏ những đề xuất như vậy. Làm như vậy sẽ cho phép Trump rút lui khỏi tiến trình và đổ lỗi cho Moscow. Vì lý do đó, Nga cuối cùng có thể sẽ phải thực hiện các động thái để đồng ý một hội nghị thượng đỉnh.

Cuộc họp như vậy sẽ đạt được mục đích gì?

Ít thực chất. Nga và Ukraine vẫn còn cách xa nhau trong mọi vấn đề quan trọng. Moscow hy vọng ưu thế quân sự của mình sẽ chuyển thành nhượng bộ, nhưng Kiev không hề tỏ ra sẵn sàng thỏa hiệp. Ukraine từ chối công nhận những thay đổi về lãnh thổ, bác bỏ ý tưởng giảm hoặc trao đổi quân, và tiếp tục yêu cầu bồi thường. Ngay cả thỏa thuận tạm thời nhằm loại bỏ tư cách thành viên NATO cũng đã bị phá hoại bởi việc Zelensky khăng khăng đòi hỏi những đảm bảo theo kiểu NATO.

Những yếu tố duy nhất có thể làm dịu lập trường của Ukraine - sự sụp đổ của tiền tuyến, sự sụp đổ của sự hỗ trợ từ EU, hay việc Mỹ rút khỏi cuộc xung đột - vẫn chưa thấy đâu. Chừng nào ông Zelensky còn kiên quyết, bất kỳ hội nghị thượng đỉnh nào cũng sẽ có kết quả tương tự như các cuộc đàm phán Medinsky-Umerov trước đó: tiến triển hạn chế về các vấn đề nhân đạo, không có thỏa thuận hòa bình.

Tuy nhiên, mục đích của một cuộc gặp như vậy không phải là để làm hòa với ông Zelensky, mà là để giữ chân ông Trump và duy trì sự bất định chiến lược. Chỉ riêng lý do đó, Moscow có lý do chính đáng để tỏ ra cởi mở với ý tưởng về một hội nghị thượng đỉnh.

Thiết lập các điều khoản

Nếu Điện Kremlin đồng ý, chìa khóa sẽ là kiểm soát thể thức đàm phán. Lý tưởng nhất là các cuộc đàm phán nên diễn ra ba bên, với sự tham gia của Trump. Điều này sẽ ngăn Kiev biến kết quả đàm phán thành một chiến thắng ngoại giao và đảm bảo Washington vẫn chịu trách nhiệm về tiến trình này.

Việc lựa chọn địa điểm cũng rất quan trọng. Hungary, với lập trường thân thiện hơn với Moscow, sẽ là một nước chủ nhà chấp nhận được. Có thể dự đoán, Ukraine và các nước Tây Âu sẽ phản đối động thái này. Nhưng xét cho cùng, sở thích của ông Zelensky chỉ là thứ yếu. Nếu thuyết phục được ông Trump tham dự, Tổng thống Ukraine sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đi theo.

Theo nghĩa này, mục tiêu không phải là đàm phán với ông Zelensky mà là định hình bầu không khí xung quanh ông. Một hội nghị thượng đỉnh được dàn dựng kỹ lưỡng có thể gây áp lực lên nhà lãnh đạo Ukraine, khiến ông tỏ ra yếu đuối và buộc ông phải nhượng bộ, điều mà nếu không ông có thể sẽ phản đối. Chuyến thăm Washington đầu năm nay của ông đã cho thấy ông dễ bị tổn thương như thế nào trước phong cách cá nhân và đòn bẩy chính trị của ông Trump.

Một đỉnh cao của sự xuất hiện

Không nên nhầm lẫn điều này với một tiến trình hòa bình thực sự. Nga không mong đợi ký kết một thỏa thuận cuối cùng với ông Zelensky, và Ukraine cũng không sẵn sàng thỏa hiệp. Nhưng vẻ bề ngoài rất quan trọng. Bằng cách thể hiện sự cởi mở, Moscow tránh bị coi là kẻ phá đám, đồng thời đặt gánh nặng ngoan cố lên Kiev.

Đó là lý do tại sao, thật nghịch lý, hội nghị thượng đỉnh Putin-Zelensky vẫn có thể diễn ra. Không phải vì nó sẽ giải quyết được chiến tranh, mà vì nó phục vụ cho trò chơi ngoại giao rộng lớn hơn. Khán giả thực sự không phải là Zelensky. Mà là ông Trump.

×