Thị trường tín chỉ carbon: Đề xuất cho phép giao dịch tín chỉ carbon nông nghiệp trên sàn

Theo Bộ Tài chính, quá trình lấy ý kiến Dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon đã nhận được nhiều đề xuất từ các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu. Các ý kiến tập trung vào những vấn đề then chốt như: cơ chế quản lý, hàng hóa giao dịch, vai trò của các cơ quan liên quan, minh bạch thị trường, giải quyết tranh chấp, và khả năng kết nối quốc tế.

Một số bộ, ngành kiến nghị thiết lập Ban điều phối quốc gia về giao dịch carbon, với sự tham gia của nhiều cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng trong giai đoạn thí điểm, cơ chế này chưa cần thiết, sẽ xem xét khi thị trường bước vào giai đoạn chính thức.

Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam -VBMA cho rằng để khép kín quy trình cung cấp sản phẩm, dịch vụ và tận dụng hạ tầng công nghệ thông tin sẵn có, tạo cơ sở phát triển về sau, VBMA đề xuất sửa đổi, bổ sung ngân hàng thương mại (NHTM) vào đối tượng được xem xét cho phép trở thành thành viên lưu ký, thành viên giao dịch.

Đồng thời, đề xuất Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần xem xét bổ sung quy định liên quan về mua bán hạn ngạch, tín chỉ đối với NHTM và bổ sung vào giấy phép hoạt động của NHTM.

Trả lời kiến nghị này, Bộ Tài chính cho biết nội dung liên quan đến NHTM đã được báo cáo cụ thể tại Tờ trình. Theo đó, qua rà soát Luật Các tổ chức tín dụng, Bộ Tài chính chưa thấy có quy định cho phép các ngân hàng thương mại tham gia làm thành viên hỗ trợ giao dịch, lưu ký cho các giao dịch trên thị trường các-bon nên đề xuất trước mắt chỉ dự kiến các thành viên hỗ trợ giao dịch trên thị trường là các công ty chứng khoán đủ điều kiện.

Cũng liên quan đến vai trò của các tổ chức, Bộ Tư pháp đề nghị làm rõ cơ sở pháp lý của việc giao Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cung cấp dịch vụ giao dịch; Tổng Công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cung cấp dịch vụ lưu ký và thanh toán trên thị trường carbon trong nước, bảo đảm phù hợp với Luật Chứng khoán.

Bên cạnh đó, về cơ sở thực tiễn, đề nghị đánh giá khái quát về thị trường các-bon trong nước, việc giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon trong thời gian qua; nhận định, đánh giá về hạn ngạch phát thải và tín chỉ carbon trong thời gian tới.

Trả lời ý kiến của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính cho biết đã báo cáo rõ tại Tờ trình Chính phủ về cơ sở pháp lý. Cơ quan soạn thảo khẳng định việc giao HNX và VSDC cung ứng dịch vụ cho sàn giao dịch carbon là phù hợp với quy định pháp luật.

Đối với kiến nghị về hạn ngạch, Bộ Tài chính cho rằng sàn giao dịch carbon trong nước hiện chưa được vận hành chính thức mà chỉ có hoạt động trao đổi tín chỉ trên thị trường tự nguyện, hạn ngạch phát thải khí nhà kính hiện cũng chưa được phân bổ.

Do đó, việc đánh giá về thị trường carbon trong nước, việc giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon trong thời gian qua và nhận định trong thời gian tới là không bảo đảm chính xác.

Ngoài ra, nhiều ý kiến kiến nghị cần có quy định rõ về kết nối với thị trường carbon khu vực và toàn cầu, đồng thời xây dựng hệ thống MRV (đo lường, báo cáo, thẩm tra) và cơ chế chứng nhận quốc gia. Tuy nhiên, Bộ Tài chính khẳng định nội dung này sẽ do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì trong các văn bản pháp luật khác, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định hiện tại.

Bộ Tài chính cho biết đã tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung quan trọng và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong giai đoạn thí điểm.

Còn theo kiến nghị của Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Việt Nam có tiềm năng lớn về tín chỉ carbon từ lĩnh vực lâm nghiệp và nông nghiệp carbon thấp, ví dụ như mô hình trồng lúa giảm phát thải. Tuy nhiên, dự thảo hiện chưa có quy định ưu tiên rõ ràng cho các lĩnh vực này.

Do đó, EuroCham đề nghị bổ sung quy định ưu tiên đưa vào giao dịch các tín chỉ carbon thu được từ các chương trình, dự án trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và phát triển nông thôn. Đồng thời, hiệp hội cũng đề xuất ưu tiên các tín chỉ carbon từ dự án thúc đẩy kinh tế tuần hoàn như năng lượng tái tạo, xử lý nước và chất thải bền vững.

Trả lời các đề xuất trên, Bộ Tài chính cho biết hàng hóa trên sàn (gồm hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon) đã được quy định tại các Nghị định trước đó của Chính phủ. Do vậy, dự thảo Nghị định này chỉ tham chiếu đến các quy định đã có.

Vì vậy, kiến nghị về việc bổ sung các loại tín chỉ mới như từ nông, lâm nghiệp không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này. Thẩm quyền nghiên cứu và báo cáo về vấn đề này thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Đối với đề xuất đưa các tín chỉ tự nguyện theo chuẩn quốc tế (REDD+, Verra, Gold Standard...) lên sàn, Bộ Tài chính cũng khẳng định nội dung này không thuộc phạm vi của dự thảo. Việc quản lý và cho phép trao đổi các loại tín chỉ carbon này thuộc thẩm quyền của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

×