Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ba lĩnh vực phải tập trung giải quyết trong liên kết vùng Đông Nam bộ

Vùng Đông Nam bộ được đánh giá có vị trí, vai trò quan trọng, là vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế của cả nước.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động của vùng những năm gần đây có xu hướng chậm lại. Một trong những nguyên nhân cơ bản là việc liên kết phát triển vùng, xây dựng không gian kinh tế chưa hiệu quả, nguồn lực bị phân tán; lợi ích của từng địa phương bó buộc theo địa giới hành chính, thậm chí còn cạnh tranh, làm triệt tiêu lợi thế chung của toàn vùng.

Quá trình phân cấp giữa Trung ương và các địa phương đã và đang diễn ra mạnh mẽ, các địa phương ngày càng được trao quyền nhiều hơn để tạo sự chủ động, sáng tạo hơn trong điều hành. Tuy nhiên, việc trao quyền nhiều hơn cho địa phương chưa có sự điều phối, phối hợp giữa các địa phương trong vùng đã tạo sự phân mảnh, chia cắt "không gian kinh tế vùng".

Phát biểu kết luận hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam bộ lần thứ nhất ngày 18/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rất quan tâm, trăn trở với việc triển khai đường lối Đại hội XIII của Đảng về 6 vùng kinh tế - xã hội. Năm 2022, Bộ Chính trị đã ban hành 6 nghị quyết về 6 vùng kinh tế - xã hội và Chính phủ đã ban hành chương trình hành động triển khai các nghị quyết này.

Riêng với vùng Đông Nam bộ, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 24 về phát triển kinh tế -xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng; Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Chỉ một tháng sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 24, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 154 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 24 và đang tích cực, khẩn trương triển khai thực hiện Nghị quyết 98 của Quốc hội.

Thủ tướng nêu rõ, Hội đồng điều phối vùng Đông Nam bộ là một trong 4 hội đồng điều phối vùng được Thủ tướng Chính phủ thành lập. Đây là một hình thức tổ chức mới được thực hiện theo chủ trương của Đảng, nhất là với yêu cầu tăng cường điều phối và đẩy mạnh liên kết vùng.

Thủ tướng nhấn mạnh, Hội đồng cần hoạt động hiệu quả, thực chất, không hình thức, không hành chính, phải tạo ra của cải vật chất; tập trung vào 3 khâu đột phá chiến lược, đồng thời tập trung xử lý 3 vấn đề lớn trong những năm tới của vùng: Ách tắc giao thông, vấn đề môi trường, vấn đề nhà ở.

Đồng thời, Thủ tướng lưu ý, hoạt động của Hội đồng điều phối vùng cần đồng bộ với hoạt động của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, tinh thần là lấy TP.HCM làm đầu tàu, làm mẫu cho cả vùng và cả nước.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương sớm hoàn thiện quy hoạch tỉnh, nhất là TP.HCM. Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư sẽ tập trung chỉ đạo đẩy nhanh việc lập quy hoạch TP.HCM và quy hoạch vùng để hình thành được sự kết nối về chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, kết cấu hạ tầng tạo không gian kinh tế thống nhất giữa các địa phương trong vùng.

Thủ tướng nêu rõ, quy hoạch phải có tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn; phải chỉ ra và phát huy được các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, hạn chế, hóa giải các khó khăn, tồn tại, thách thức.

Hội đồng cần chủ động nghiên cứu, đề xuất về thể chế, cơ chế, chính sách đặc thù phát triển vùng Đông Nam bộ, thúc đẩy liên kết vùng. Cơ chế đột phá, đặc thù cần đi liền chính sách ưu tiên, trên tinh thần nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Hội đồng điều phối vùng là phát hiện, xử lý kịp thời những vấn đề liên tỉnh, thành phố không thuộc thẩm quyền của các địa phương trong vùng. Đặc biệt, các địa phương phải đoàn kết, đồng lòng phối hợp với nhau để giải quyết các vấn đề mang tính liên tỉnh, thành phố, không thực hiện manh mún, cạnh tranh và hạn chế lẫn nhau.

"Có những vấn đề thuộc thẩm quyền của các bộ trên địa bàn của các địa phương như đầu tư các cao tốc, quốc lộ, cầu bắc qua hai địa phương hay giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, giữa các địa phương ở đầu nguồn và hạ nguồn các lưu vực sông, cần thiết các bộ có ý kiến hỗ trợ về chuyên môn để địa phương giải quyết nếu thẩm quyền thuộc địa phương hoặc thẩm quyền của các bộ thì các bộ giải quyết ngay", Thủ tướng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng giao Bộ Tài chính nghiên cứu hình thành Quỹ phát triển hạ tầng vùng để có nguồn vốn bố trí riêng cho các lĩnh vực liên kết, có chính sách huy động nguồn lực xã hội vào hoạt động liên kết, cố gắng hoàn thành trong quý III/2023. Thủ tướng lưu ý, đầu tư công cần đúng, trúng, có trọng tâm, trọng điểm, đẩy mạnh hợp tác công tư, lấy đầu tư công dẫn dắt và kích hoạt đầu tư tư. Huy động đa dạng các nguồn vốn như vay các quỹ đầu tư, phát hành trái phiếu…

×