Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tạo đột phá đổi mới sáng tạo để nâng cao năng suất lao động

Sáng nay (26/5), tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức Diễn đàn "Nâng cao năng suất lao động quốc gia năm 2024".

Lao động hiến kế cải tiến năng suất lao động

Phát biểu đề dẫn tại diễn đàn, ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết Diễn đàn "Nâng cao năng suất lao động quốc gia năm 2024" là dịp để công nhân, viên chức, công chức, cán bộ công đoàn và các doanh nghiệp ở các vị trí khác nhau cùng trao đổi, bàn thảo, đánh giá về thực trạng năng suất lao động (NSLĐ) Việt Nam, nguyên nhân và điểm nghẽn. Từ đó đề xuất, kiến nghị, hiến kế với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp tiếp tục thúc đẩy nâng cao NSLĐ.

Chia sẻ tại diễn đàn chị Phùng Thị Hạnh, thợ điều động của Công ty May 10 cho biết, sau thời gian nâng cao tay nghề giờ đây chị có thể làm ở bất cứ công đoạn nào, công đoạn nào có người làm tốt hơn là chị học.

Để nâng cao năng suất lao động, chị Hạnh đề xuất: Chính phủ nghiên cứu đề xuất chính sách đào tạo cho doanh nghiệp đông lao động, nhất là lao động mới và Nhà nước có các chính sách thành lập các trường, nhà trẻ cho lao động ở các khu công nghiệp.

Nhiều ý kiến khác của người lao động cũng cho rằng việc nâng cao ý thức, kỷ luật lao động, kỹ năng nghề... sẽ góp phần làm tăng NSLĐ.

Bà Vũ Thị Mai - Giám đốc nhân sự Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) cho rằng việc duy trì NSLĐ cao là một trong những cơ sở quan trọng để Chính phủ quyết định ban hành một nghị định riêng về tiền lương cho Viettel và đây cũng đã trở thành tiền đề quan trọng giúp Viettel có được những thành tựu như ngày hôm nay.

Bà Mai thông tin, năm 2023, NSLĐ theo doanh thu của toàn Tập đoàn là hơn 4,1 tỷ đồng/người/năm. Trong đó, tại 1 số đơn vị viễn thông, công nghệ số thì con số này là hơn 9 tỷ đồng/người/năm, tương đương với các Doanh nghiệp tiên tiến trên thế giới cùng lĩnh vực.

Hiện nay, năng suất lao động của Viettel cao gấp 20 lần so với NSLĐ bình quân của cả nước (NSLĐ cả nước là gần 200 triệu đồng/năm). NSLĐ này cũng cao gấp 2 lần so với các doanh nghiệp trong nước hoạt động cùng lĩnh vực.

Từ thực tiễn triển khai, đại diện Viettel chia sẻ một số giải pháp để thúc đẩy năng suất lao động với 3 trụ cột chính là: Nhân lực, công cụ và cơ chế chính sách.

Thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao năng suất lao động

TS Nguyễn Tú Anh – Vụ trưởng Vụ Dự báo và Phân tích kinh tế (Ban Kinh tế Trung ương) cho biết, NSLĐ Quốc gia là thước đo hoạt động kinh tế của Quốc gia. NSLĐ được tính bằng GDP/số lao động, việc làm trong năm.

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, năng suất lao động của Việt Nam trong năm 2022 là 20,4 nghìn USD, chỉ bằng 11,4% mức năng suất lao động của Singapore; 35,4% của Malaysia; 64,8% của Thái Lan; 79% của Indonesia…

Để nâng cao NSLĐ ông Tú Anh kiến nghị cần tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ, cải thiện môi trường kinh doanh, tăng khả năng tiếp cận nguồn lực như đất đai, vốn, tri thức, lao động, giảm chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước...

"Cần thực hiện các giải pháp nâng cao NSLĐ nội ngành để dẫn dắt kinh tế phát triển. Ví dụ như ngành sản xuất ô tô, ngành điện tử, ngành công nghệ thông tin, ngân hàng tài chính, chế biến nông lâm thủy sản, ngành thép", ông Tuấn Anh nói.

Đồng thời, ông này cũng cho rằng cần thúc đẩy chuyển dịch lao động từ khu vực có NSLĐ thấp sang khu vực có NSLĐ cao, từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức...

Bà Phạm Thu Lan - Viện Công nhân - Công đoàn (TLĐLĐVN) tiếp tục đưa ra các ý kiến, đề xuất nhằm nâng cao NSLĐ dưới góc nhìn tiền lương. Bà Lan cho biết mọi người lao động đi làm đều quan tâm tới tiền lương, nhất là người có thu nhập thấp. Tiền lương thấp khiến tỷ lệ nhảy việc cao (tỷ lệ này khoảng 8-12%/tháng ở các ngành động lao động). Điều này khiến công ty tốn nhiều công sức, tiền bạc để tuyển dụng đào tạo... trong khi những chi phí này hoàn toàn có thể tiết kiệm để đầu tư cho tăng NSLĐ.

Bà Lan đề xuất, để tăng NSLĐ cần xác lập mức lương tối thiểu thỏa đáng. Thứ hai, tăng độ bao phủ BHXH; thứ ba, thúc đẩy bình đẳng giới về thu nhập; thứ tư, chính sách phúc lợi nhà ở, trường học, bệnh viện; thứ năm, thu hút nhà đầu tư nước ngoài có trách nhiệm; thứ sáu, luật hóa trách nhiệm trong chuỗi cung ứng của doanh nghiệp lớn; thứ bảy, sự thiện chí của NSLĐ.

Thủ tướng nêu 6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tăng năng suất lao động

Phát biểu tổng kết Diễn đàn Nâng cao NSLĐ Quốc gia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh trong thế giới ngày nay, tăng NSLĐ là một trong những nhân tố quan trọng nhất để các nước đang phát triển nỗ lực vươn lên, hướng đến phát triển nhanh và bền vững, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Thủ tướng cho biết, tăng NSLĐ đã góp phần tích cực vào phát triển kinh tế xã hội của đất nước, đặc biệt là tăng thu nhập, nâng cao đời sống người lao động, nhân dân. Trong quý I/2024, thu nhập bình quân của người lao động là 7,6 triệu đồng, tăng 549 nghìn đồng so với cùng kỳ năm 2023.

Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tăng NSLĐ, Thủ tướng nhấn mạnh 6 nội dung trọng tâm sau:

Một là, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng - coi đây là nền tảng để tăng NSLĐ. Trong đó lưu ý gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.

Hai là, đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược về thể chế, kết cấu hạ tầng, đặc biệt là nguồn nhân lực gắn với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Ba là, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo và dạy nghề ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành, lĩnh vực, bảo đảm đào tạo được nguồn nhân lực có chất lượng, số lượng, cơ cấu hợp lý.

Bốn là, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu lao động từ phi chính thức sang chính thức, từ lĩnh vực nông nghiệp năng suất thấp sang lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ năng suất cao hơn.

Năm là, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá; nâng cao tỷ trọng các khu vực công nghiệp, dịch vụ, công nghiệp hóa nông nghiệp.

Sáu là, chăm lo quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động, đãi ngộ về tiền lương, phúc lợi xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao đặc biệt là nhà ở.

Thủ tướng đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát huy vai trò của tổ chức đại diện, làm cầu nối thực hiện các hoạt động đối thoại tăng NSLĐ. Đồng thời, phối hợp với Bộ LĐTBXH nghiên cứu chương trình hỗ trợ và phát triển kĩ năng nghề, kỹ năng sống cho người lao động; thường xuyên trao đổi, đối thoại với cộng đồng DN, nhà đầu tư, người lao động, nhà nghiên cứu và kiến nghị giải pháp phù hợp; đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; ứng dụng mạnh mẽ KHCN, nhất là công nghệ số, công nghệ xanh. Tăng NSLĐ, tăng giá trị chứ không phải tăng thời gian làm việc của người lao động, lấy cơ sở là đổi mới sáng tạo…

Đối với công nhân, người lao động, Thủ tướng yêu cầu phát huy hơn nữa vai trò chủ thể tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất; không ngừng trau dồi, tự học tập nâng cao trình độ, kỹ năng, tay nghề... để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc để nâng cao năng suất lao động.

"Nâng cao năng suất lao động là nhiệm vụ quan trọng, vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược, dài hạn của cả hệ thống chính trị - là con đường ngắn nhất đưa nước ta bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong phát triển, xây dựng đất nước nhanh, bền vững", Thủ tướng kết luận.