Bình luận
0
Trước đây, những gì hậu thế biết về bà Lê Thị Thưởng và các con rất ít ỏi, từ nguồn “Đại Nam liệt truyện chính biên” (do Quốc sử quán Triều Nguyễn biên soạn), Kỳ Xuyên văn sao (Nguyễn Thông), tư liệu của người Pháp và một số giai thoại lưu truyền trong dân gian.
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã sưu tầm thêm tài liệu mới từ nguồn châu bản Triều Nguyễn, địa bạ Nam kỳ, tài liệu của các trung tâm lưu trữ ở nước ngoài. Từ đó, hậu thế có thêm một số thông tin quý báu về bà và người con gái.
Năm 1844, Trương Định vừa tròn 24 tuổi, theo cha là Trương Cầm (được bổ chức Thủy vệ vệ úy Gia Định) từ Quảng Ngãi vào Nam.
Năm 1845, Trương Định cưới bà Lê Thị Thưởng (Lê Thị Lập), con một nhà hào phú ở Tân Hòa. Khi cha mất, ông ở lại quê vợ lập nghiệp. Trương Định và bà Lê Thị Thưởng có hai người con. Trưởng nam tên Trương Quyền; người con thứ hai là nữ, tên Trương Thị Long.
Những năm 50 của thế kỷ XIX, hưởng ứng chính sách khuyến khích phát triển đồn điền của Nhà Nguyễn, nhờ giúp của tiền bên nhà bà Lê Thị Thưởng, Trương Định mộ dân nghèo lập đồn điền ở vùng Tân Phước, Kiểng Phước, Gia Thuận (Gò Công), nên được phong chức Phó Quản cơ, sau thăng lên Quản cơ, nên thường được gọi là Quản Định.
Trong thời gian Trương Định lãnh đạo cuộc chiến đấu chống giặc Pháp của nhân dân Gò Công và 3 tỉnh miền Đông Nam Bộ, bà Lê Thị Thưởng luôn ở bên chồng, vừa giúp đỡ nghĩa quân về hậu cần, đảm đương việc mua sắm quân lương, khí giới, vừa nuôi dạy hai con.
Di tích lịch sử quốc gia Đền thờ Trương Định, ở xã Tịnh Khê (TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi). Ảnh: PV
Sau khi Trương Định mất (20/8/1864), con trai là Trương Quyền tập hợp nghĩa quân liên kết với phong trào khởi nghĩa của người Khơ-me chống Pháp mấy năm liền.
Bà Lê Thị Thưởng lại tiếp tục góp sức cùng con trai nối tiếp sự nghiệp anh hùng của Trương Định.
Tài liệu của tình báo Pháp còn lưu lại cho biết, vào năm 1867, “có người tên Lap chuyển thuốc súng từ Gò Công về Tây Ninh cho thủ lĩnh Trương Quyền”.
Người có tên “Lap” đề cập ở đây chính là Lê Thị Lập, một tên khác của bà Lê Thị Thưởng. Năm 1870, phong trào kháng Pháp của Trương Quyền bị dập tắt, “Cậu Hai” (tên thường gọi của Trương Quyền) hy sinh vì nước.
Sau cái chết của chồng và con trai, bà Lê Thị Thưởng phải liên tục trốn tránh sự truy bức của giặc Pháp và tay sai. Nhờ sự giúp sức của sĩ phu yêu nước và nhân dân, bà trở về quê chồng Quảng Ngãi, chăm lo hương khói cho chồng con.
Quốc sử quán Triều Nguyễn ghi lại: “(Trương Định) sau vì thất lợi mà mất, con ông là (Trương) Tuệ cũng chết vì việc quân, vợ (Trương) Định là Lê Thị Thưởng vì không nơi nương tựa nên về quê quán (Quảng Ngãi, quê chồng) làm ăn.
Năm (Tự Đức) thứ 27 (1874), quan tỉnh Quảng Ngãi tâu rằng, (Trương) Định là người có nghĩa khí rất đáng khen mà nay vợ của (Trương) Định lại là người nghèo khổ, rất đáng thương. Vậy, xin cấp dưỡng suốt đời cho (vợ Trương Định) mỗi tháng 20 quan và 2 phương gạo...
Năm (Tự Đức) thứ 34 (tức năm 1881), triều đình nhà Nguyễn lại cấp thêm cho người vợ (của Trương Định) mỗi tháng 10 quan, đồng thời, sai xã ấy phải thỉnh thoảng đến thăm. Khi bà mất, (vua ban) cho 100 quan tiền (để mai táng)” (Quốc sử quán Triều Nguyễn. Đại Nam chính biên liệt truyện. Nhà xuất bản Văn học, 2004).
Tài liệu của người Pháp cho biết, vào năm 1891, sau khi bà Lê Thị Thưởng rời khỏi Gò Công, ruộng đất của bà bị người Pháp tịch thu, giao cho một người khác canh tác.
Ngày 18/6/1890, có một người đứng tên Trương Thị Long khởi kiện ra Tòa án Mỹ Tho đòi trả lại ruộng đất trước đây của mẹ mình là bà Lê Thị Thưởng (Lê Thị Lập).
Theo bản án tuyên bởi Tòa phúc thẩm Sài Gòn ngày 31/1/1895, chính quyền thuộc địa cho rằng, toàn bộ ruộng đất của cha mẹ bà Trương Thị Long đã bị tịch thu theo mệnh lệnh năm 1863 của Phó Đô đốc Bonard, Thống đốc Nam Kỳ, kiêm Tổng Tư lệnh quan viễn chinh Pháp, lý do là ông Trương Định cầm đầu quân khởi nghĩa chống lại bộ máy cai trị, gây nhiều tổn thất cho quân xâm lược Pháp.
Vì vậy, tòa án đã bác khiếu kiện của bà Trương Thị Long. Tòa của kẻ xâm lược thì tất nhiên xử thắng cho quân cướp nước. Tuy vụ kiện thất bại nhưng cũng cho thấy bà Trương Thị Long là người gan dạ, dám đương đầu với cường quyền, bạo ngược.
Cho đến nay, năm sinh, năm mất của bà Lê Thị Thưởng vẫn chưa rõ. Mộ bà an vị tại Gò Giếng, thôn Tư Cung, xã Tịnh Khê (TP Quảng Ngãi).
Năm 2024, dòng họ Trương cùng chính quyền sở tại góp công sức trùng tu ngôi mộ khang trang để tưởng niệm và ghi nhớ công lao của một phụ nữ đáng kính, có số phận đặc biệt trong thời buổi đất nước gặp nhiều gian truân cuối thế kỷ XIX.
Mặc dù đã được huy động bắt buộc, Kiev vẫn không thể giữ vững mặt trận trước bước tiến thành công của quân đội Nga, tờ báo Ý IL Fatto Quotidiano đưa tin.
Chia sẻ
Vào tháng 12 tới đây, tại xã Cao Phong sẽ diễn ra Lễ hội cam Cao Phong và Hội chợ triển lãm giới thiệu các sản phẩm đặc trưng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với chủ đề “Nông nghiệp xanh, bền vững và ứng dụng công nghệ số”, sự kiện hứa hẹn không chỉ là ngày hội của nông sản sạch mà còn là đòn bẩy thúc đẩy kinh tế - du lịch địa phương.
Chia sẻ
Theo anh Mai Xuân Lâm, người nuôi chim bồ câu Pháp thành công ở xã Đông Quang, tỉnh Thanh Hóa (địa phận huyện Đông Sơn trước hợp nhất, sáp nhập), so với các giống chim bồ câu khác, bồ câu Pháp dễ nuôi, ít dịch bệnh, có khả năng sinh sản đều và cao. Mỗi con bồ câu mái sau 4 - 5 tháng tuổi bắt đầu đẻ lứa đầu, mỗi lứa đẻ 2 trứng.
Chia sẻ
HLV Thạch Bảo Khanh chính thức chia tay PVF-CAND, nhiều khả năng nhường ghế cho HLV Nguyễn Thành Công giữa mùa V.League 2025/2026.
Chia sẻ
Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất chưa có giấy tờ nhưng không vi phạm pháp luật về đất đai và không thuộc diện đất được giao không đúng thẩm quyền vẫn có thể được cấp “sổ đỏ”. Vậy, người dân cần chuẩn bị hồ sơ, lựa chọn nơi nộp cũng như nắm rõ các nghĩa vụ tài chính để thực hiện nhanh chóng?
Chia sẻ
Phố Hàng Mã đang khoác lên mình một diện mạo "trần trụi" hơn nhưng cũng quy củ chưa từng thấy trong đợt ra quân thí điểm trật tự đô thị của phường Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Chia sẻ
Việt Trinh - nữ diễn viên nổi tiếng của điện ảnh Việt Nam thập niên 1990, "nữ hoàng ảnh lịch" một thời đón tuổi mới với tâm trạng an yên, hạnh phúc.
Chia sẻ
TP.HCM đang đẩy mạnh xử lý các tồn đọng pháp lý tại nhiều dự án nhà ở nhằm giải quyết quyền lợi được cấp sổ hồng cho người mua và cải thiện tính minh bạch của thị trường bất động sản.
Chia sẻ
Sử dụng facebook đăng thông tin sai sự thật "vỡ đập" và "hết nguồn cung xăng dầu" tại khu vực Đà Lạt, nhiều người bị Công an tỉnh Lâm Đồng mời làm việc, xử lý.
Chia sẻ
Trong những năm qua, hoạt động du lịch nông thôn đã được hình thành trên cơ sở khai thác giá trị đặc sắc, mang đậm dấu ấn của văn hóa, sinh thái vùng miền, với nhiều sự chuyển biến mạnh mẽ. Trong đó, phát triển du lịch nông thôn gắn với làng nghề đang nổi lên như một hướng đi bền vững, không chỉ phát huy thế mạnh địa phương mà còn giữ nghề, giữ người, xây dựng những làng quê đáng sống.
Chia sẻ
Sở Y tế Đà Nẵng cho biết, ngành đang đối mặt tình trạng thiếu bác sĩ tại y tế cơ sở và đang triển khai nhiều giải pháp tăng cường nhân lực, bổ sung trang thiết bị nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ban đầu cho người dân.
Chia sẻ
Trương Cáp từng có cơ hội rất dễ dàng để hạ gục Triệu Vân, nhưng cuối cùng ông lại quyết định bỏ qua. Sau cùng, Trương Cáp phải chịu cái kết bi thảm thế nào?
Chia sẻ
Nhiệm kỳ qua, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) các cấp kiểm tra, giám sát việc kê khai tài sản, thu nhập đối với 11.172 đảng viên; qua kiểm tra, giám sát kết luận 830 đảng viên có vi phạm, khuyết điểm. UBKT Trung ương kiểm tra, giám sát 145 cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý; qua kiểm tra, đã thi hành kỷ luật 10 đảng viên.
Chia sẻ
Ninh Bình mời gọi đầu tư gần 1.400 tỷ đồng cho 3 dự án đô thị mới, đồng thời công bố thêm 6 dự án bất động sản hơn 3.400 tỷ đồng, tạo quỹ phát triển đô thị quy mô lớn giai đoạn 2025 - 2030.
Chia sẻ
Hoàng Thái Bình - tiền vệ thuộc biên chế Đông Á Thanh Hóa và từng được HLV Troussier triệu tập lên ĐT Việt Nam hồi năm 2023, được cho là sẽ gia nhập Ninh Bình FC vào đầu năm 2026.
Chia sẻ
Sau trận đấu giữa CLB Công an TP.HCM và CLB TP.HCM, HLV Lê Huỳnh Đức đã đặc biệt dành lời khen cho cầu thủ trẻ Nguyễn Đức Phú.
Chia sẻ
Chị Hứa Thị Tiêu, xã Bắc Quang, tỉnh Tuyên Quang đã nuôi gà ri lai thành công dưới tán rừng quế. Khai thác vỏ quế bán tốt, mà bán gà ri thả rừng quế, đồi quế cũng đắt hàng, đây là mô hình hay trong kinh tế hộ gia đình.
Chia sẻ
Từ một nền nông nghiệp lạc hậu, sản xuất tự cung, tự cấp, nhỏ lẻ, mạnh mún nông nghiệp Lai Châu đã “vươn mình” với những vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, góp phần giảm nghèo bền vững.
Chia sẻ
Mưa lũ ngập miền Trung thì mạng xã hội cũng ngập cả tin thật lẫn giả, người dân không biết tin vào đâu. Nghiêm trọng hơn, nhiều video giả do AI tạo ra để xuyên tạc, kéo người thiếu hiểu biết chỉ trích lực lượng chức năng, những người đang ngày đêm dầm mình lội nước giúp dân.
Chia sẻ
Sáng 24/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Chia sẻ
Từ chỗ chỉ quanh quẩn với cây ngô, cây sắn hiệu quả thấp, nông dân xã Mường Khương, tỉnh Lào Cai đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng chuối hàng hóa. Cây chuối không chỉ "bén rễ" xanh tốt mà còn đang giúp nông dân vùng cao biên giới đổi đời, thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Chia sẻ
Ông Danh Phú, người đàn ông Khmer đến từ An Giang, chủ Doanh nghiệp Tư nhân Hải Nguyên (Khu phố 3 Dương Đông, đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang) vừa là một điển hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, vừa là tấm gương sáng về trách nhiệm xã hội. Câu chuyện của ông không chỉ gắn liền với hương vị đậm đà của nước mắm truyền thống Phú Quốc, mà còn là minh chứng cho tinh thần “lá lành đùm lá rách”, với tổng số tiền đóng góp an sinh xã hội lên đến hơn 1 tỷ đồng trong 5 năm gần đây.
Chia sẻ
Đoàn công tác của Chính phủ do Phó Thủ tướng Mai Văn Chính làm trưởng đoàn kiểm tra dự án đường Vành đai 3 TP.HCM đoạn qua địa bàn tỉnh Tây Ninh.
Chia sẻ
Tin bão mới nhất hôm nay, khả năng mạnh lên thành bão tiến vào biển Đông, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, vùng áp thấp trên vùng biển phía Đông Philippines đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Dự báo, ngày 26/11, áp thấp sẽ mạnh lên thành bão, tiến vào biển Đông thành cơn bão số 15.
Chia sẻ
Nữ MC truyền hình Liang Yi đã trở thành “người dẫn chương trình trên xe lăn” đầu tiên của Trung Quốc, sau khi một căn bệnh hiếm gặp cướp đi sức khỏe và tương lai xán lạn của cô.
Chia sẻ
Thái sư Á vương Đào Cam Mộc nổi lên như một dấu mốc không thể phai mờ, người đóng vai trò "gạch nối" quan trọng giữa hai triều đại Tiền Lê và Lý.
Chia sẻ
Đây là một loại cá biển với hương vị thơm ngon, béo ngậy và giá trị dinh dưỡng cao, được nhiều gia đình yêu thích.
Chia sẻ
Có cần phải kìm hãm tốc độ phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) hay không khi sức mạnh xử lý dữ liệu khổng lồ đang đặt ra hàng loạt câu hỏi về rủi ro, đạo đức và những giới hạn mới của công nghệ? Câu hỏi lớn của toàn nhân loại này sẽ được thảo luận tại tọa đàm với chủ đề: “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới”, diễn ra vào 02/12/2025.
Chia sẻ
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Ukraine, ông Keith Kellogg, đã dồn Tổng thống Ukraine Zelensky vào chân tường với đơn từ chức sắp tới - Cựu chuyên gia phân tích CIA ông Ray McGovern đánh giá.
Chia sẻ
Rạng sáng 24/11, hỏa hoạn bùng lên tại ngôi nhà 5 tầng ở phường Thanh Liệt, Hà Nội,, khiến 5 người trong gia đình mắc kẹt. Lực lượng cứu hỏa đã dùng xe thang đưa họ thoát ra an toàn sau hơn 40 phút chữa cháy.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Hồng Khánh 
