Thủ tướng Phạm Minh Chính kết luận 8 vấn đề tại Hội nghị đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2023

Sau khi lắng nghe ý phát biểu kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch BCH Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn đã phát biểu tiếp thu:

Sau một buổi làm việc hiệu quả, Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2023 đã thành công rất tốt đẹp.

Thay mặt Hội Nông dân Việt Nam và cán bộ, hội viên nông dân cả nước, tôi xin trân trọng cảm ơn những tình cảm, sự quan tâm sâu sắc của đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã tới dự và chủ trì Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2023; trân trọng cảm ơn các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; các đồng chí lãnh đạo Tỉnh uỷ, UBND các tỉnh, thành phố; các vị đại biểu, khách quý tại điểm cầu trung tâm và 63 điểm cầu trực tuyến trên cả nước đã tới tham dự, lắng nghe và có những đóng góp, trao đổi, chia sẻ, đồng hành cùng tổ chức Hội Nông dân Việt Nam và giai cấp nông dân Việt Nam. 

Hội nghị đối thoại hôm nay tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với tổ chức Hội Nông dân và giai cấp nông dân Việt Nam; là sự cụ thể hoá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng "Xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh", đặc biệt là Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 20/12/2023 về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới. Sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong phát triển nông nghiệp, nông thôn với quyết tâm cao thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Đảng nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của nông dân và người dân nông thôn; xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, kết nối với đô thị; có đời sống văn hoá lành mạnh, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc; có môi trường xanh, sạch, đẹp; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm và phát triển bền vững.

Những đề xuất, kiến nghị hết sức sâu sắc, tâm huyết, giàu thực tiễn của cán bộ, hội viên nông dân, các HTX, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học đã được Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ngành lắng nghe, trực tiếp trao đổi thẳng thắn, giải đáp đầy đủ tại Hội nghị. Đây là tiền đề quan trọng, là niềm tin, là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với Hội Nông dân và giai cấp nông dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Trung ương Hội Nông dân Việt Nam xin trân trọng tiếp thu, lĩnh hội đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; sẽ chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan; chính quyền các địa phương kịp thời giải quyết những đề xuất, kiến nghị, cụ thể hoá vào cuộc sống để thực hiện thắng lợi các mục tiêu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị. Hội Nông dân Việt Nam sẽ tiếp tục lắng nghe, tập hợp các ý kiến của cán bộ, hội viên nông dân cả nước, tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Một lần nữa, thay mặt Hội Nông dân Việt Nam, cán bộ, hội viên nông dân cả nước; các HTX, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp; các chuyên gia, nhà khoa học xin trân trọng cảm ơn những tình cảm và sự quan tâm đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ. Kính mong trong thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục dành tình cảm, sự quan tâm đối với tổ chức Hội Nông dân và giai cấp nông dân Việt Nam.

Xin trân trọng cảm ơn và kính chúc sức khoẻ đồng chí Phạm Minh Chính Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; các Tỉnh – Thành uỷ, quý vị đại biểu, khách quý và toàn thể cán bộ, hội viên, nông dân cả nước!

Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2023 xin kết thúc tại đây.

Để phát huy quyền làm chủ, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho bà con nông dân, đồng thời triển khai thắng lợi, có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là Nghị quyết 19-NQ/TW và Nghị quyết 20-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII, Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, Hội Nông dân Việt Nam tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, nâng cao tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và vị thế chính trị của nông dân Việt Nam trong đổi mới và hội nhập quốc tế; nâng cao ý chí quyết tâm, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu, ý chí tự lực, tự cường, thực hiện khát vọng làm giàu góp phần phát triển nền nông nghiệp thông minh, nông thôn hiện đại, thúc đẩy đất nước phát triển nhanh, bền vững và nông dân thật sự có đời sống ấm no, hạnh phúc. Làm mới những động lực cũ và bổ sung thêm các động lực phát triển mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức.

Cán bộ, hội viên, nông dân cả nước ra sức phấn đấu hăng hái thi đua trong lao động, sản xuất, kinh doanh; phát huy giá trị, phẩm chất tốt đẹp của người nông dân, tích cực xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, hội nhập quốc tế.

Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những nội dung liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn cho nông dân. Chú trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Hai là, nâng cao nhận thức của nông dân về phát triển nông nghiệp hàng hóa lớn, nông nghiệp thông minh, sạch và an toàn, tăng cường ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ, tích cực hội nhập quốc tế, thích ứng với biến đổi khí hậu, tận dụng mọi cơ hội, biến nguy thành cơ và không để ai bị bỏ lại phía sau.

Hội và từng hội viên nông dân phải nhận thức được những thay đổi của thời đại và xu thể của thị trường để thay đổi tư duy, từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp đa giá trị gắn với nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu, xóa bỏ rào cản về nếp nghĩ, cách làm cũ manh mún, nhỏ lẻ, tự cung tự cấp.

Xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, theo hướng hiện đại, thân thiện với môi trường, phát thải thấp, hiệu quả cao và bền vững, trên cơ sở phát huy lợi thế so sánh, thúc đẩy ứng dụng sâu rộng khoa học - công nghệ, và đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn để tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; nâng cao thu nhập và đời sống của nông dân, khắc phục nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương khẩn trương chỉ đạo, hướng dẫn, người dân tích cực tham gia triển khai có hiệu quả Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030". Tổ chức lại sản xuất, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị; gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ nông sản trên cơ sở phát triển các hình thức hợp tác, liên kết đa dạng giữa hộ gia đình với các tổ chức hợp tác và doanh nghiệp, lấy doanh nghiệp làm trung tâm và động lực để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia; quán triệt phương châm "muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau".

Ba là, nhận thức đầy đủ vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

Là chủ thể trung tâm và đông đảo ở nông thôn, đối với chủ trương xây dựng nông thôn mới thì không ai khác, nông dân phải là chủ thể nhận thức, quán triệt mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới. Nông dân là chủ thể thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế nông thôn, là chủ thể của mọi quá trình kinh tế ở nông thôn, nông dân chính là người lựa chọn phương thức sản xuất, cách thức kinh doanh, dịch vụ; họ vừa là người tổ chức sản suất, người trực tiếp sản xuất vừa là người thương mại hóa các sản phẩm của quá trình sản xuất.

Do đó, phải làm sao để người nông dân hiểu, nhận thức, thấm nhuần chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

Tuyên truyền, vận động nông dân tích cực tham gia các chương trình mục tiêu quốc gia, các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động. Quán triệt và nghiêm túc thực hiện phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng". Điều đầu tiên phải là "dân biết" trong chuỗi từ nhận thức đến hành động: "từ nhận thức, đến quan niệm, đến thái độ và đến hành vi".

Bốn là, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nghề cho nông dân, lao động nông thôn và hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh. Tạo điều kiện, khuyến khích nông dân, lao động nông thôn học nghề, nâng cao năng lực gắn với các mô hình nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi; mở rộng hoạt động tư vấn về nghề nghiệp, việc làm, thành lập doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Phát huy vai trò của các trường, trung tâm thuộc hội nông dân trong xây dựng, chuyển giao mô hình sản xuất, kinh doanh gắn với đào tạo, bồi dưỡng nghề cho nông dân.

Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, hỗ trợ cho nhóm nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, nông dân xuất sắc có đủ năng lực, điều kiện để thành lập hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ, là hạt nhân thúc đẩy quá trình "tri thức hoá nông dân"; giữ vai trò nòng cốt, dẫn dắt trong truyền nghề, hướng dẫn, hỗ trợ các hộ nông dân.

Đẩy mạnh hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư; tổ chức tốt hoạt động cung ứng thiết bị, vật tư nông nghiệp; hướng dẫn, hỗ trợ nông dân đầu tư cơ sở sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi hiện đại, ứng dụng công nghệ cao gắn với quy trình sản xuất an toàn, tiên tiến; phát triển sản xuất gắn với nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, hỗ trợ vốn cho nông dân; mở rộng mô hình hội nông dân tín chấp cho nông dân vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh. Chính quyền các cấp tăng cường quản lý, bố trí vốn từ ngân sách nhà nước, đồng thời vận động nguồn lực xã hội cho quỹ hỗ trợ nông dân để xây dựng các mô hình điểm trong phát triển nông nghiệp ở nông thôn.

Năm là, củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ Hội các cấp đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cán bộ hội phải có uy tín, trình độ, năng lực thực tiễn, trưởng thành từ phong trào quần chúng, nhất là cán bộ chuyên trách, cán bộ cơ sở, chi hội trưởng. Các cấp uỷ, tổ chức đảng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ Hội, nhất là cán bộ lãnh đạo, bố trí chủ tịch hội là cấp uỷ viên có đủ năng lực, trình độ, phẩm chất, am hiểu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, có uy tín, tâm huyết, trách nhiệm và kinh nghiệm công tác. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực, phương pháp, kỹ năng công tác cho cán bộ Hội các cấp.

Nâng cao chất lượng thực hiện quyền dân chủ trực tiếp, pháp luật về dân chủ cơ sở, phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng", góp phần bảo đảm quyền làm chủ của nông dân, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Hội nông dân tích cực tham gia đóng góp xây dựng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn; phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể lắng nghe, giải quyết tâm tư, nguyện vọng của nông dân; hoà giải mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư, xây dựng tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội ở nông thôn, góp phần phát huy truyền thống, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của nông dân đối với Đảng, chính quyền, hệ thống chính trị.

Sáu là, chủ động hội nhập, mở rộng hợp tác quốc tế, đẩy mạnh đối ngoại nhân dân. Tạo điều kiện cho Hội Nông dân Việt Nam tham gia các tổ chức nông dân của khu vực và quốc tế; phát huy vai trò của nông dân trong hoạt động đối ngoại nhân dân, hội nhập quốc tế, hợp tác, giao thương, trao đổi, giới thiệu hàng hoá nông sản giữa nông dân Việt Nam với nông dân các nước.

Thường xuyên thông tin, hỗ trợ cho nông dân tham gia thực hiện các cam kết quốc tế có liên quan; thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư, nguồn tài trợ của các tổ chức quốc tế và cá nhân nước ngoài cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Phối hợp với các tổ chức, đối tác quốc tế tăng cường chuyển giao khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, tiên tiến trong sản xuất, kinh doanh cho nông dân. Tổ chức học tập, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao năng lực đối ngoại và hợp tác quốc tế cho cán bộ hội nông dân.

Bảy là, tập trung triển khai nguồn lực, nhân lực để thực hiện tốt các đề án, chiến lược phát triển của ngành nông nghiệp, trong đó chú trọng đến các chương trình, đề án về giảm phát thải, chống biến đổi khí hậu. Đặc biệt, cần tập trung nguồn lực để thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030 và tầm nhìn đến năm 2050; trong đó ngành nông nghiệp cần triển khai có hiệu quả kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, khí metan trong sản xuất nông nghiệp.

Rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp, bảo đảm phát huy lợi thế của từng vùng, địa phương, đặc biệt tạo vùng nguyên liệu tập trung, bền vững, vùng nguyên liệu xanh cho phát triển công nghiệp chế biến nông lâm thủy sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường; đồng thời kết hợp với mục tiêu hấp thụ các-bon tại các vùng nguyên liệu nông nghiệp tập trung.

Tám là, tập trung triển khai đẩy mạnh chuyển đổi số nông nghiệp, xác định là yêu cầu thực tiễn khách quan của sự phát triển, là lĩnh vực ưu tiên thực hiện chuyển đổi số, làm thay đổi mạnh mẽ chuỗi sản xuất- chế biến- kinh doanh nông sản, hướng tới mục tiêu "Mỗi người nông dân đều có khả năng truy cập, khai thác, sử dụng hiệu quả nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp, nền tảng truy xuất nguồn gốc, giảm sự phụ thuộc vào các khâu trung gian từ sản xuất, phân phối đến người tiêu dùng".

Thủ tướng tin tưởng rằng, với khí thế mới, động lực mới, từ Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Nông dân Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2023 ¬- 2028, nhất là việc đề ra mục tiêu "Xây dựng Hội Nông dân Việt Nam vững mạnh; phát huy vai trò nông dân là chủ thể, là trung tâm trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc", nông nghiệp, nông thôn nước ta ngày càng phát triển và nông dân Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế ngày càng quan trọng như lời chúc của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Chúc giai cấp nông dân Việt Nam không ngừng lớn mạnh, thực sự là chủ thể, là trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới!".

Thủ tướng nêu rõ, việc phát triển nông nghiệp tuy đã đạt được những kết quả tích cực, song tăng trưởng nông nghiệp thời gian qua vẫn chủ yếu dựa trên "tư duy sản xuất", cần nhanh chóng chuyển đổi sang "tư duy kinh tế", tích hợp đa giá trị, gắn với phát triển xanh và bền vững .

Nông thôn đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, nhiều nơi đang chuyển sang xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Tuy vậy, việc đầu tư, quy hoạch nông thôn còn bất cập, tình trạng ô nhiễm môi trường ở nông thôn diễn ra ngày càng nhức nhối; vấn đề gìn giữ bản sắc văn hóa nông thôn, an ninh trật tự ở nông thôn đang đặt ra nhiều thách thức mới, trong đó có cả vấn đề về dùng app lừa đảo qua mạng như bà con nông dân đã đặt câu hỏi ngày hôm nay.

Nhận thức về vai trò, vị thế và trình độ giác ngộ của nông dân có lúc, có nơi còn chưa đầy đủ, toàn diện; cơ chế, chính sách để người dân phát huy quyền làm chủ chưa được hoàn thiện, nguồn lực hạn chế.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: "Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều là của dân… Muốn cách mạng thành công thì phải dân chúng (công nông) làm gốc". Trong thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam ngày 11/4/1946, Bác Hồ nhấn mạnh: "…Trong công cuộc xây dựng nước nhà, Chính phủ trông mong vào nông dân, trông cậy vào nông nghiệp một phần lớn. Nông dân ta giàu thì nước ta giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh. Nông dân muốn giàu, nông nghiệp muốn thịnh, thì cần phải có hợp tác xã".

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao cuộc đối thoại diễn ra trong không khí sôi nổi, dân chủ, trách nhiệm, hiệu quả, đề cập tới nhiều vấn đề khác nhau, góp phần giải quyết được một số vướng mắc, ách tắc với tinh thần xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, dù một cuộc đối thoại không thể giải quyết được hết các vấn đề của nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Thủ tướng giao các bộ ngành, cơ quan tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện, trình ban hành sản phẩm cụ thể, phù hợp sau Hội nghị để tổ chức triển khai hiệu quả, đồng bộ.

Hội nghị diễn ra ngay sau thành công của Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Nông dân Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2023- 2028, đã bầu Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam khóa VIII nhiệm kỳ 2023 - 2028 gồm 111 đồng chí đại diện cho hơn 10,2 triệu hội viên nông dân, đồng thời đề ra 5 mục tiêu tổng quát, 17 chỉ tiêu cụ thể, 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng gửi lời chúc mừng sự thành công của Đại hội, chúc mừng các đồng chí Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam khóa VIII nhiệm kỳ 2023 – 2028.

Thủ tướng nêu rõ, các cuộc đối thoại của Thủ tướng Chính phủ với nông dân nhằm tiếp tục triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; tiếp thu và cụ thể hóa những chỉ đạo sâu sắc của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để làm sao "Nông dân thực sự là chủ thể, là trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới xanh, bền vững' trong bối cảnh mới.

Thủ tướng khẳng định: Đảng, Nhà nước luôn nhất quán quan điểm xuyên suốt về phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân; đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, chiến lược, khẳng định vai trò, vị thế của nông nghiệp, nông thôn, nông dân trong tiến trình phát triển đất nước, trong đó nổi bật là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khoá X, Nghị quyết 19 của Hội nghị Trung ương 5 Khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Nghị quyết 20 Hội nghị Trung ương 5 Khóa XIII về kinh tế tập thể; Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 20/12/2023 của Bộ Chính trị về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam; Nghị quyết số 26/NQ-CP của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Thủ tướng nhấn mạnh, đóng góp của lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân vào thành tựu chung của đất nước là rất to lớn và hết sức quan trọng; khẳng định được vai trò và vị trí, góp phần làm vững chắc thêm nền tảng cho đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Những năm qua, nông nghiệp nước ta đã đóng vai trò trụ đỡ của nền kinh tế. Đặc biệt tăng trưởng GDP nông nghiệp năm 2023 ước đạt tới 3,83% cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản luôn duy trì ở mức cao với 10 nhóm ngành hàng có kim ngạch xuất khẩu đạt 1 tỷ USD trở lên. Năm 2023 đánh dấu mốc quan trọng, lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam xuất khẩu trên 8 triệu tấn gạo với tổng giá trị 4,8 tỷ USD. Đã có 78% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, có 05 tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Trả lời câu hỏi của Chủ tịch HĐQT Tập đoàn ThaiBinh Seed Trần Mạnh Báo, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh:

Thái Bình là tỉnh đầu tiên thành lập câu lạc bộ đại điền, nói cách khác, chị Trần Thị Lanh vừa có câu hỏi là điền chủ, Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình có chính sách hỗ trợ hai đầu, cả người đi thuê và người cho thuê.

Chúng tôi đã đưa vào trong dự thảo Luật Đất đai về việc công nhận việc cho thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp, ở đâu cũng vậy, có người cần thuê đất, có người có đất không dùng nhưng không muốn bán, nếu có thị trường sẽ gặp nhau khi thông qua Luật Đất đai.

Trong khi ban hành Luật Đất đai, Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ nghiên cứu trình Chính phủ phê duyệt chính sách về thị trường cho thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo:

Nguyên tắc chuyển dịch lao động phải có đào tạo nghề, hiện nay các quy định, chính sách về đào tạo nghề đã tương đối đầy đủ, các địa phương phổ biến, hướng dẫn đôn đốc người dân tham gia thị trường lao động. Công khai minh bạch trong tuyển dụng lao động, được đào tạo, bối dưỡng kiến thức để người lao động có đủ sức đề kháng, khả năng chống chịu với bên ngoài.

Đối với vấn đề đất đai, cần rà soát lại cơ chế, chính sách, đặc biệt là Luật Đất đai. Dự thảo Luật Đất đai sẽ được trinh Quốc hội lần nữa, nếu được thông qua sẽ tạo điều kiện thuận lợi để nông dân liên kết, tích tụ đất đai, mở rộng hạn điền.

Tham dự Hội nghị hôm nay, ông Trần Mạnh Báo- Anh hùng Lao động, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinhSeed có hỏi: 

Hiện nay sản xuất nông nghiệp ở nước ta vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ; điều này đã cản trở việc áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất. Để tạo ra chuỗi giá trị khép kín trong sản xuất nông nghiệp từ nghiên cứu cho đến sản xuất, kinh doanh và đưa sản phẩm đến được tay người tiêu dùng thì 1 đơn vị không thể đủ nguồn lực để thực hiện, mà cần có sự liên kết, hợp tác giữa các bên và rất cần hỗ trợ của Nhà nước.

Trong thời gian qua, một số địa phương (trong đó có Thái Bình) đã hình thành các câu lạc bộ đại điền, hướng đến sản xuất lớn. Xin hỏi Thủ tướng, có cơ chế, chính sách gì hỗ trợ, khuyến khích phát triển những mô hình liên kết hướng đến sản xuất lớn vừa mới hình thành như ở Thái Bình không? (từ khâu nghiên cứu giống, liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ)

Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Bá Hoan – Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết: 

Sau gần 14 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ; thực hiện Quyết định 46 ngày 28/9/2015 về hỗ trợ dạy nghề trình độ sơ cấp dưới 3 tháng…, qua tổng kết cho thấy đến nay cả nước đã tổ chức đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho khoảng gần 10 triệu lao động nông thôn, với 37% số lao động học nghề nông nghiệp, 63% số lao động học nghề phi nông nghiệp. Người dân có nhận thức sâu sắc hơn về mục đích học nghề: từ chỗ học theo phong trào, học để nhận tiền hỗ trợ, học chỉ để cho biết chuyển sang học nghề để nắm bắt khoa học, kỹ thuật áp dụng vào sản xuất để có năng suất, thu nhập cao hơn; học để có kiến thức, kỹ năng tìm được việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp, học để giảm nghèo bền vững và thậm chí học để làm giàu. Ước tính có hơn 80% nông dân sau học nghề có việc làm mới hoặc tiếp tục làm nghề cũ nhưng có năng suất, thu nhập cao hơn; trên 24% được doanh nghiệp tuyển dụng; 23,8% tổng số hộ nghèo có người tham gia học nghề có việc làm và thoát nghèo, nhiều hộ nghèo trở thành hộ khá, nhiều hộ khá trở thành hộ giàu, đạt danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp…

Với những kết quả trong công tác đào tạo nghề, tạo việc làm cho người nông dân trong 10 năm qua đã góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu lao động, tỷ trọng lao động nông, lâm nghiệp, thủy sản trong tổng số lao động cả nước giảm từ 49,5% năm 2010 xuống còn 33,5% năm 2020. Cơ cấu sản xuất nông nghiệp chuyển biến tích cực trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng, miền, nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo hướng hiện đại, giá trị gia tăng cao, bền vững.

Mới đây nhất, ngày 04/5/2023, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đặt mục tiêu đến năm 2030 đào tạo lại, đào tạo thường xuyên cho khoảng 50% lực lượng lao động; trong đó, bao gồm một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về đào tạo, đào tạo lại nâng cao trình độ kỹ năng cho người lao động đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện 7 giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghề gắn với giải quyết việc làm tại chỗ cho nông dân:

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa nhận thức về đào tạo nguồn nhân lực nông thôn, việc đào tạo lấy người dân nông thôn làm trung tâm; coi việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghề cho lao động nông thôn gắn với giải quyết việc làm là một trong những điều kiện tiên quyết thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Thứ hai, việc phát triển, đào tạo, bồi dưỡng cho lao động nông thôn cần được tăng cường, ưu tiên đầu tư từ ngân sách, trong đó đặc biệt ưu tiên đào tạo cho lao động vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, vùng sâu vùng xa và nhóm đối tượng yếu thế; bảo đảm thực hiện công bằng xã hội về cơ hội học nghề đối với mọi lao động nông thôn, huy động, khuyến khích và tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

Thứ ba, đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân nông thôn về việc học nghề là quyền lợi của người dân nông thôn nhằm bảo đảm việc làm, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống.

Thứ tư, đào tạo nghề theo nhu cầu học nghề của lao động, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động và yêu cầu của thị trường, bảo đảm việc đào tạo thực chất, đi theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững.

Nông dân Phạm Đình Huỳnh- Giám đốc HTX chè Quang Minh đến từ tỉnh Tuyên Quang có hỏi:

Hiện nay, ngoài công tác đào tạo nghề để chuyển đổi nghề nghiệp cho nông dân, thì nông dân đang có nhu cầu rất lớn được bồi dưỡng, tập huấn nghề ngắn ngày, nâng cao kỹ năng nghề gắn với tạo việc làm, góp phần tăng thu nhập đối với lao động nông thôn trên địa bàn.

Xin phép được hỏi Thủ tướng, Chính phủ có chính sách, giải pháp cụ thể gì để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghề ngắn ngày gắn với giải quyết việc làm tại chỗ cho nông dân.

Tiếp tục trả lời câu hỏi của nông dân Trần Văn Tân, Thứ trưởng Bộ Công An Lê Quốc Hùng cho rằng:

Thời gian qua nhiều đối tượng đã lợi dụng không gian mạng để tạo ra nhiều website đạo nhái nhằm mục đích lừa đảo trên không gian mạng. Hoặc sử dụng các logo gần giống các logo sản phẩm đang bán chạy, ăn khách trên thị trường.

Rồi bên cạnh việc đạo nhái website, thay đổi logo, thay đổi tên miền… thì các đối tượng còn sử dụng các hình thức khác như: tín dụng đen, qua các app cho vay…

Trên thực tế việc lừa đảo này diễn ra đã lâu, và khi phát hiện, Bộ Công an dã chủ động tham mưu cho Chính phủ vào cuộc quyết liệt. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, các lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý hơn 1.650 vụ lừa đảo chủ yếu qua điện thoại di động, điện thoại thông minh. Phát hiện và xử lý hơn 700 vụ tín dụng đen, 400 vụ cho vay nặng lãi qua điện thoại, giao dịch nhân sự trên không gian mạng. Thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng ngày càng tinh vi.

Để phòng ngừa vấn đề này, Bộ Công an đã sớm tham mưu cho Chính phủ ban hành

Chỉ thị 21, ngày 25/5/2020 về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo, cướp đoạt tài sản, trong đó có lừa đảo, cướp đoạt tài sản trên không gian mạng.

Rồi Chỉ thị 12 ngày 25/4/2019 về tăng cường phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm liên quan đến tín dụng đen. Chúng tôi cũng đã tích cực tham mưu Chính phủ, Quốc hội thông qua Luật An ninh mạng và sắp tới là Luật giao dịch điện tử. Mặt khác tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 59 về định danh và xác thực điện tử. Đồng thời, năm 2022 Bộ Công an chủ trì tham mưu Chính phủ thực hiện quyết liệt Đề án 06 về dữ liệu dân cư, định danh điện tử quốc gia. Nếu áp dụng triệt để Đề án 06 này thì toàn bộ kho số di động của chúng ta được đối sánh và xác thực định danh thông qua cơ sở liệu liệu quốc gia sẽ khiến các thể loại tội phạm lừa đảo trên mạng sẽ hết đường lộng hành.

Tuy nhiên, đến nay chúng ta vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc đối sách và xác thực định danh kho số di động nên chưa thể hạn chế được tối đa đối tượng lừa đảo qua điện thoại di động, không gian mạng.

Do đó, để ngăn ngừa tốt nhất thực trạng lừa đảo trên không gian mạng này, tôi đưa ra 3 giải pháp: Thứ nhất, quan trọng hơn cả là nâng cao nhận thức của người dân trong đó có nông dân. Bà con cần tìm hiểu kỹ các quy định về giao dịch ngân hàng, giao dịch dân sự trên mạng, trên sàn điện tử; nắm bắt được thủ đoạn của các đối tượng thường sử dụng trên không gian mạng… để chủ động phòng ngừa

Khung pháp lý cần xây dựng chặt chẽ hơn, toàn diện hơn, giảm bớt lỗ hổng về mặt pháp luật thì các đối tượng sẽ khó có thể chiếm đoạt lừa đảo trên không gian mạng.

Tăng cường phòng ngừa xã hội, phfng ngừa nghiệp vụ. Các lượng chức năng vừa phải tăng cường nắm tình hình, vừa phải tăng cường hợp tác để xử lý các đối tượng lừa đảo này. Tăng cường hợp tác quốc tế để sớm nắm bắt các hành vi lừa đảo mới từ nước ngoài vào Việt Nam.

Trả lời câu hỏi của nông dân Trần Văn Tân, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết: Hoạt động thương mại điện tử trong vài năm gần đây đạt sự tăng trưởng rất tốt, từ 20-25%, chiếm tỷ trọng cao, gần 10% trong tổng sp tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ cả nước, tốc độ tăng trưởng cao, chiếm tỷ trọng 10% trong tổng tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ của cả nước nên còn nhiều dư địa để phát triển.

Trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát, việc ứng dụng công nghệ số của bà con nông dân là giải pháp để tiêu thụ nông sản, đem lại giá trị cao không chỉ trong nước mà còn xuất khẩu ra thế giới.

Chúng ta hiện nay có nhiều sàn thương mại điện tử, bán trực tiếp qua phương tiện điện tử để giới thiệu, quảng bá sản phẩm. Quan trọng nhất, nếu lên sàn thương mại điện tử hoặc sàn thương mại quốc tế đề nghị bà con lưu ý liên quan đến chất lượng, mẫu mã, hoàng hóa… đó là tiêu chuẩn đặt ra trên các sàn thương mại điện tử; khi đưa sản phảm lên sàn thương mại điện tử cũng đòi hỏi sản phẩm phải mang tính hàng hóa, tuân thủ các tiêu chuẩn… mới ưu tiên đưa lên.

Hiện, Bộ Công thương và các ngành sẽ hỗ trợ bà con đưa sản phẩm lên sàn trước hết liên kết ngay và làm việc với các sàn thương mại điện tử trong nước, với lượng giao dịch hàng chục triệu lượt/ngày. Qua đó hỗ trợ cho bà con khi đăng ký lên tuân thủ các quy trình, quy định của các sàn thương mại điện tử

Cái khó thứ 2, câu chuyện liên kết với các sàn quốc tế. Với các sàn thương mai nổi tiếng như Amazon, Alibaba… liên quan đến Hoa Kỳ, Trung Quốc họ đòi hỏi tiêu chuẩn cao hơn. Nhắc lại cần phải có sự liên kết, tạo thương hiệu sản phẩm tốt. Bên cạnh đó, cần đào tạo cho bà con nông dân. Chúng tôi đã kết hợp với địa phương, các sàn thương mại điện tử để tập huấn, đào tạo cho bà con. Ngoài học lý thuyết còn thực hành trực tiếp, khởi tạo các chương trình bán hàng. Bên cạnh đó, Bộ Công thương đã chủ động, tích cực hỗ trợ bà con với nhiều sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm OCOP để đưa ngay lên các sàn, triển khai rộng rãi.

Ngoài ra, hỗ trợ các nền tảng cũng như các hệ thống hạ tầng sàn thương mạ điện tử, đặc biệt ở các Sở Công thương phối hợp với Sở Thông tin truyền thông đều có cổng thương mại điện tử và hỗ trợ về công nghệ, hạ tầng.

Đối với việc tiếp cận các sàn thương mại điện tử quốc tế, hiện Bộ Công thương thực hiện chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu. Chương trình này đã hỗ trợ được hàng chục doanh nghiệp, với gần 10.000 sản phẩm được bán trên sàn thương mại điện tử Amazon, Alibaba…

Theo thông tin các sàn thương mại điện tử ở nước ngoài, Bộ Công thương đã hỗ trợ vận hành cổng thông tin về xuất khẩu, qua đó giúp bà con truy cập, nâng cao năng lực về công nghệ, chất lượng sản phẩm.

Dự kiến thời gian tới Bộ Công thương sẽ phát triển trực tuyến nhằm hỗ trợ bà con nông dân bán hàng điện tử xuyên biên giới.

Nông dân Trần Văn Tân, Giám đốc HTX dược liệu QueenFarm (Thanh Hóa) có hỏi:

Hiện nay, thị trường tiêu thụ nông sản nội địa gặp nhiều khó khăn, nghịch lý "được mùa rớt giá" thường xuyên lặp lại, tình trạng ùn ứ nông sản vẫn diễn ra mỗi khi vào vụ thu hoạch chính. Tuy nhiên, có tín hiệu đáng mừng là năm 2023, giá trị xuất siêu nông sản của nước ta rất lớn, đạt khoảng 11 tỷ USD.

Xin phép được hỏi Chính phủ có giải pháp gì để hỗ trợ nông dân, HTX đưa các sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc sản địa phương quảng bá lên sàn thương mại điện tử trong nước và các sàn thương mại điện tử nước ngoài để giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ?

Thứ hai, hiện nay, tại các vùng nông thôn xuất hiện ngày càng nhiều hiện tượng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng; các đối tượng đã lợi dụng vào tâm lý nhẹ dạ, cả tin, thiếu sự tiếp cận thông tin, thiếu việc làm hoặc thu nhập thấp của người nông dân để đưa ra các chiêu, trò lừa đảo, hay việc bán những nông sản trên không gian mạng là nông sản kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái. 

Xin phép được hỏi Chính phủ và các ngành chức năng có giải pháp hữu hiệu gì để ngăn chặn và xử lý triệt để các hoạt động tội phạm như trên?

Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục cho biết:

Trước hết về nguồn lực hiện nay tổng dư nợ nền kinh tế khoảng 13,4 triệu tỷ nhưng riêng nông nghiệp, nông thôn mức tổng dư nợ đang là 3,3 triệu tỷ, tương đương ¼ tổng dư nợ nền kinh tế. Mức tăng trưởng tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn thường xuyên duy trì cao nhất trong tất cả các ngành, chiếm khoảng 10 – 12%/hàng năm. Kể cả những năm có dịch Covid19 hay những năm khó khăn như thời gian vừa qua, thì lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn luôn luôn có tín dụng tăng trưởng nhanh và đều. Và có thể nói xung quanh cơ chế nguồn vốn, cơ chế bảo lãnh, các điều kiện bảo lãnh các điều kiện thủ tục đối với bà con trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn năm 2015 có thể nói một chính sách rất căn cơ đối với bà con nông dân, đó chính là Nghị định 55.

Và đến năm 2018 sửa đổi, bổ sung một số nội dung hiện nay nó đang được triển khai, thực hiện. Tuy nhiên, Nghị định đã ban hành được 8 năm và một số cơ chế, chính sách đã ban hành ở trong này thì đến nay có thể cũng có cái nó đang là một cái áo nó chật rồi có lẽ đang cần một cái rộng hơn.

Cho nên câu hỏi của anh Nguyễn Hồng Quyết cũng là câu hỏi mà chúng tôi đang trăn trở. Rõ ràng là phải có cơ chế mở rộng hơn nữa đối với các doanh nghiệp, không phải chỉ là những sản xuất nhỏ, sản xuất hộ dân, cá thể, chính vì thế vừa qua chúng tôi cũng đặt vấn đề với Bộ NN&PTNT để cùng phối hợp với Bộ NN&PTNT cùng các Bộ, ngành khác, chuẩn bị nghiên cứu, mở rộng thêm các đối tượng để cho nông nghiệp nông thôn thụ hưởng.

Thí dụ câu hỏi của các anh nói là trong 200 triệu đồng được vay không tài sản thế chấp, giành cho các hộ sản xuất, nuôi trồng các cây công nghiệp, cây ăn quả dài ngày đúng là Nghị định 55 đang nêu như thế, nhưng các đối tượng là hội nông dân hoặc các doanh nghiệp sản xuất có quy mô lớn, phải xử lý như thế nào? Đối tượng sản xuất theo chuỗi giá trị liên kết hoặc đối tượng sản xuất công nghệ cao thì tất cả những cái này cần mở rộng hơn, tất nhiên chúng tôi thấy rằng các đề xuất của các anh rất cần thiết trong thời gian tới chúng tôi cùng với Bộ NN&PTNT đề xuất với Thủ tướng, trình Chính phủ mở rộng Nghị định này ra để nó phù hợp với thực tế, định hướng phát triển nông nghiệp nông thôn hiện nay.

Thứ hai nữa vừa qua thông qua quá trình trao đổi một số câu hỏi, Thủ tướng cũng gợi ý mấy vấn đề, thí dụ vấn đề lãi suất, rõ ràng lãi suất th