Trải nghiệm thú vị ngôi làng cổ đang ngủ yên giữa lòng thành phố Huế

Nơi trời đất giao hòa…

Phường Thủy Biều ngày nay chính là sự hợp nhất của hai ngôi làng cổ thời xưa Nguyệt Biều và Lương Quán bởi vậy người xưa thường truyền tụng rằng:

Nguyệt Biều – Lương Quán bao xa

Cách nhau cái hói chia ra hai làng.

Có thể hiểu nôm na theo nghĩa của tên Thủy Biều như sau: Thủy tức là nước, Biều tức là cái bầu, quả bầu. Thủy Biều tức là cái Bầu Nước bởi lẽ nhìn trên bản đồ ta cũng sẽ thấy được hình ảnh dòng sông Hương bao bọc, che chở ngôi làng Thủy Biều như bầu nước lớn bao quanh một dãy đất phù sa.

Với vị trí ấy, có lẽ không nơi đâu trong thành phố Huế có được may mắn tiếp cận dòng sông Hương từ nhiều góc độ mà đẹp và lạ như ở Thủy Biều. Lên đồi Vọng Cảnh - ngọn đồi nằm giữa khúc uốn sông Hương sẽ mang đến cho bạn góc nhìn tuyệt đẹp về thiên nhiên trữ tình xứ Huế. Từ đây nhìn sang bên kia sông là điện Hòn Chén, chùa Thiên Mụ và cầu Tràng Tiền.

Cách trung tâm thành phố khoảng 4 km về phía tây nam, phường Thủy Biều ngày nay còn lưu giữ được nhiều công trình kiến trúc cổ, độc đáo, trong đó phải kể đến đấu trường Hổ Quyền Voi Ré. Trải qua 183 năm, đấu trường có dáng hình vành khăn này vẫn còn nguyên vẹn với thành trong, thành ngoài, khán đài, cổng vào và bậc đá, khiến du khách đến thăm có thể hình dung phần nào về những trận đấu sống còn giữa voi và cọp năm xưa.

Nhưng điểm nhấn ở Thủy Biều có lẽ là hệ thống nhà rường cổ hơn 100 năm tuổi. Đây là loại nhà có nhiều rường cột, rường kèo và trong không có vách ngăn với lối kiến trúc theo chữ Đinh, Khẩu hoặc Công. Đa số ngôi nhà rường ở Huế được đặt về hướng nam, làm từ gỗ kiền, gõ hoặc mít rừng.

Là nét kiến trúc tiêu biểu của Huế nên đến với Thủy Biều bạn sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng các hình mây cuộn, hoa lá hoặc đường diềm trang trí chạm trổ tinh vi trên các đòn, kèo, xà, cột như họa nổi.

Để chống lại khí hậu khắc nghiệt miền Trung, những ngôi nhà rường ở Huế được lợp bằng ngói liệt, với hai lớp dày chồng lên nhau. Nhờ vậy, mùa hè mát mẻ còn mùa đông thì ấm áp. Mái nhà có độ dốc lớn nên chống được những cơn bão mà không hề bị sụt ngói. Bịnh dị, đơn sơ nhưng bất kể ai bước vào nhà rường ở Huế cũng dễ dàng nhận thấy kiến trúc vững chắc, thiết kế tiện nghi của mỗi ngôi nhà, đặc biệt là không thể thiếu sân vườn trước mặt.

Các khu vườn ở Thủy Biều gần như không rào, chỉ có những hàng cây xén thấp phân định vườn nọ với vườn kia như một ý nghĩa tượng trưng. Trong các loại cây trái ở đây, hấp dẫn nhất là cây thanh trà – một loại bưởi đặc sản của Huế.

Bưởi thanh trà tuy không to và nặng nhưng róc vỏ, có vị ngọt thanh và không có dư vị đắng khi uống nước sau ăn. Dẫu chỉ thu hoạch một mùa nhưng quanh năm bưởi thanh trà mang đến cho làng quê ở Thủy Biều những vẻ đẹp khác nhau.

Mùa xuân, trắng xóa và tỏa ngát hương vương vấn mãi trong đêm, mùa hè lại mơn mởn màu xanh của những trái thanh trà (quả bưởi) đu đưa trong gió, quả tròn vo lủng lẳng trên đầu hay mỗi độ đông về, Thủy Biều lại trầm lặng chờ ngày nắng phủ.Nhưng dù mùa nào đi chăng nữa, đến thăm quan vườn thanh trà ở thời điểm nào bạn cũng nhận được cảm giác bình yên và giản dị của xứ Huế.