Bình luận
0
Mạc Đĩnh Chi tự là Tiết Phu, người ở thôn Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương, nay là thôn Long Động, xã Hợp Tiến (TP Hải Phòng). Ông có dáng người thấp nhỏ, xấu xí nhưng lại thông minh hơn người. Vì văn hay chữ tốt nên được Chiêu Quốc vương Trần Ích Tắc nhận làm môn đồ, chu cấp tiền cho ăn học rồi thành tài giúp ích cho đời.
Vào tháng 3, năm Giáp Thìn (1304), vua Trần Anh Tông đã cho mở khoa thi Thái học sinh để tìm kiếm nhân tài trong cả nước. Kỳ thi đó có 44 người đỗ đạt. Mạc Đĩnh Chi đỗ Trạng nguyên, được sung làm Nội thư gia, Bảng nhãn Bùi Mộ, sung làm Nội lệnh thư gia, Thám hoa lang Trương Phóng, sung làm Nhị tư. Sau kỳ thi, để tôn vinh tài năng mới của đất nước, vua Trần Anh Tông đã cho dẫn 3 người đỗ đầu ra Long Môn của Phượng Thành đi du ngoạn đường phố 3 ngày.
Được vinh danh là vậy, nhưng Mạc Đĩnh Chi lại có hình dáng thấp bé, nên vua Trần Anh Tông thường hay chê ông xấu. Không tự ti về bản thân, Mạc Đĩnh Chi đã làm bài phú “Ngọc tĩnh liên” nghĩa là “Sen trong giếng Ngọc” để tự nói mình. Vua Trần Anh Tông xem xong, không ngớt lời khen là ông thiên tài.
Tài năng
Đảm nhận chức Nội thư gia, Mạc Đĩnh Chi phụng mệnh đi sứ sang Trung Quốc. Mộc bản sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục, quyển 9, mặt khắc 2 có ghi: “Sai sứ sang nhà Nguyên. Vũ Tông nhà Nguyên mới lên ngôi vua, sai Thượng thư là An Lỗ Uy sang báo cáo. Nhà vua sai Mạc Đĩnh Chi sang chúc mừng”.
Vì có ngoại hình khác biệt nên vua tôi nhà Nguyên có ý xem thường. Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư, quyển 6, mặt khắc 24, 25 có ghi lại cụ thể việc ông đối đáp với quan quân nhà Nguyên rằng: “Một hôm, quan Tể tướng và triều thần mời ông vào phủ cho cùng ngồi. Trong phủ có treo một bức tranh mỏng thêu con chim sẻ vàng đỗ cành trúc. Mạc Đĩnh Chi giả vờ nhận lầm con chim ấy là thật, vội nhảy tới chụp bắt. Cả triều thần nhà Nguyên cùng cười ồ cho ông là quê mùa. Ông liền kéo bức tranh xuống và xé nát. Mọi người lấy làm lạ, hỏi lý do. Ông trả lời: "Theo chỗ tôi biết, cố nhân chỉ vẽ tranh mai - tước, chớ chưa bao giờ vẽ tranh trúc - tước. Vì trúc là biểu tượng của mẫu người quân tử, chim sẻ là biểu tượng của bọn tiểu nhân. Nay bức tranh này lại thêu trúc - tước, tức là đã đem tiểu nhân đặt lên trên quân tử. Tôi sợ rằng làm như vậy rồi đạo của tiểu nhân sẽ mạnh, đạo của quân tử sẽ bị suy. Bởi vậy tôi xin thánh triều trừ khử đi”. Mọi người phải phục là một nhân vật tài năng hoạt biện.
Lại một hôm tiến triều vua Nguyên, đến khi vào chầu gặp người nước ngoài dâng quạt, vua Nguyên sai làm bài minh. Mạc Đĩnh Chi cầm bút viết xong ngay, hoàng đế nhà Nguyên xem xong rất khen ngợi. Nguyên văn chữ Hán được khắc trong Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư và sách Ngự chế Việt sử tổng vịnh tập, tạm dịch như sau:
“Chảy vàng tan đá, trời đất như lò, ngươi bấy giờ là Y Chu đại nho.
Gió bấc căm căm, mưa tuyết mịt mù, ngươi bây giờ là Di Tề đói xo
Ôi, được dùng thì làm, bỏ thì nằm co, chỉ ta cùng ngươi là thế ru”.
Từ đó, triều Nguyên càng thêm thán phục và Mạc Đĩnh Chi đã được xem là “Lưỡng quốc trạng nguyên”.
Thanh liêm
Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi làm quan, trải qua 3 triều vua gồm: Trần Anh Tông, Trần Minh Tông và Trần Hiến Tông. Dù ở triều vua nào, ông cũng đều được vua tin dùng và hết sức hậu đãi, đặc biệt là dưới thời Trần Minh Tông. Ông là một người liêm khiết, có chính kiến, sống rất đạm bạc. Mộc bản sách Ngự chế Việt sử tổng vịnh tập, quyển 4, mặt khắc 7 ghi lại sự việc rằng: “Tới đời Trần Minh Tông, ông càng được nhà vua yêu quý và đãi ngôn hơn nữa. Ông làm quan liêm khiết và không hay a tòng. Thường có nếp sống bản thân rất đơn bạc. Vua Trần Minh Tông tìm hiểu được điều đó, ban đêm sai người đưa tiền đặt trước cửa nhà ông. Hôm sau, ông vào chầu, tâu lại vua việc đó. Nhân đó, vua cũng cho luôn. Thanh liêm và tiết tháo đời làm quan của ông để lại là như thế”.
Dưới thời vua Trần Hiến Tông, Mạc Đĩnh Chi được thăng đến chức Nhập nội hành khiển Hữu ty lang trung rồi thăng đến Tả ty lang trung. Tiếng thơm của ông để lại đến muôn đời và hậu duệ sau này cũng làm nên nghiệp lớn. Khâm phục trước tài năng xuất chúng của trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi, vua Tự Đức đã có bài ngự rằng:
“Giếng ngọc dò sen tướng dị thường,
Sứ thần nức tướng chốn Bắc phương.
Bạc tiền chẳng chịu làm nô lệ
Của lạ dè đâu để cháu con”.
Giáo sư Ngô Vĩnh Long, người được The New York Times xác nhận là sinh viên Việt Nam đầu tiên theo học Đại học Harvard từ thập niên 1960, đã qua đời vào ngày 12/10/2022.
Gần 1.900 tác phẩm từ hơn 60 cơ quan báo chí đã gửi về Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn năm 2025. Từ 17/11, Hội đồng Sơ khảo bắt đầu chấm vòng đầu để lựa chọn những tác phẩm xuất sắc vào Chung khảo.
Chia sẻ
Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 3 – Trà My cho biết mưa lớn kéo dài làm xuất hiện nhiều vết nứt khổng lồ trên núi Ngang (xã Sơn Cẩm Hà), buộc lực lượng chức năng di dời khẩn 59 hộ dân với 224 nhân khẩu đến nơi an toàn.
Chia sẻ
Moscow thông báo đã đánh chặn hàng chục UAV của Ukraine trong đêm, trong khi Kiev cáo buộc lực lượng Nga tấn công khu dân cư ở vùng Kharkov, theo Shafaq.
Chia sẻ
Trong danh sách Ninh Bình FC tham dự mùa giải 2025/2026, ngoài dàn sao số má, còn có nhiều tài năng trẻ rất đáng chú ý, một trong số đó là thủ môn Việt kiều Thái Lan Phong Chaloongphum.
Chia sẻ
Nhiều ngày mưa lớn liên tiếp khiến thôn Ch’nốc, xã Hùng Sơn TP Đà Nẵng rơi vào tình trạng cô lập hoàn toàn, toàn thôn hiện có 121 hộ với 519 nhân khẩu bị chia cắt.
Chia sẻ
Sáng 17/11 theo giờ địa phương, tại Cung Bayan của Hoàng gia ở thủ đô Kuwait, Thủ tướng Nhà nước Kuwait Sheikh Ahmad Abdullah Al-Ahmad Al Sabah chủ trì lễ đón Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Kuwait.
Chia sẻ
Cuộc thi “Gửi Tương Lai Xanh 2050” mùa 2, do Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Quỹ Vì tương lai xanh – Tập đoàn Vingroup tổ chức, đã chính thức khép lại vòng đăng ký Tỉnh/Thành phố với kết quả ấn tượng: 40.849 bài dự thi, tăng gấp 2,5 lần so với mùa 1, thu hút sự tham gia của 1.765 trường Tiểu học và THCS trên toàn quốc.
Chia sẻ
Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP.HCM vừa công bố kế hoạch chăm lo Tết Bính Ngọ 2026 với chủ đề “Tết Sum vầy - Xuân ơn Đảng”. Ngoài các suất quà, tiền, hỗ trợ vé xe, chương trình còn tặng 300 vé máy bay cho đoàn viên người lao động ở xa.
Chia sẻ
Những tiếng cười trong trẻo, những vòng tay ôm siết và cả những giọt nước mắt xúc động đã lấp đầy hội trường tầng 7 của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City trong “Ngày hội trẻ sinh non: Chồi non bé nhỏ – Ý chí phi thường”, sự kiện được tổ chức để hưởng ứng ngày thế giới vì trẻ sinh non 17/11.
Chia sẻ
TP.HCM đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá, khi thành phố mở rộng địa giới, tăng tốc chuyển đổi số và đặt mục tiêu trở thành đô thị đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Trong chiến lược ấy, việc xây dựng trường đại học thành trung tâm khởi nghiệp không chỉ là chủ trương mới mà còn là xu hướng tất yếu.
Chia sẻ
Trong bộ tứ “Thiên cổ nhất đế”, Tần Thủy Hoàng vẫn được đặt ở vị trí tối thượng. Vị Hoàng đế đầu tiên của Trung Hoa ấy vừa gây tranh cãi với những chính sách hà khắc, vừa khiến hậu thế kinh ngạc bởi tầm nhìn vượt thời đại: thống nhất văn tự, cân đo, luật pháp và mở ra kỷ nguyên đế chế trung ương tập quyền.
Chia sẻ
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về giảm nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội khu vực nông thôn, miền núi, xã Phú Long (Ninh Bình) đang từng bước khẳng định hiệu quả của mô hình kinh tế mới. Đây là minh chứng sinh động cho Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, khi một xã miền núi với hơn 50% dân tộc thiểu số đã tìm ra hướng đi đúng đắn để vươn lên thoát nghèo.
Chia sẻ
Một phái đoàn thuộc ủy ban đòi bồi thường của Cộng đồng Caribbean (CARICOM) sẽ tiến hành các cuộc thảo luận trong tuần này với quan chức và chính trị gia tại Anh về việc giải quyết những bất công lịch sử của chế độ nô lệ và chủ nghĩa thực dân, cũng như các tác động lâu dài của chúng.
Chia sẻ
Giải pháp đệm lót sinh học, một trong những mô hình tuần hoàn vô cùng hiệu quả, đang được vận hành tại chuỗi trang trại chăn nuôi bò sữa công nghệ cao của đơn vị sản xuất sữa tươi sạch hàng đầu Việt Nam.
Chia sẻ
HLV Kim Sang-sik khiến Nguyễn Xuân Son... buồn? "Bom tấn" Newcastle phớt lờ chỉ trích từ sếp Bayern Munich; ASEAN Hyundai Cup™ 2026 công bố lịch thi đấu mới, đánh dấu cột mốc 30 năm; Tỏ thái độ, Bellingham bị HLV Tuchel dằn mặt; Cruz Beckham bị tước bằng lái vì vi phạm liên tiếp.
Chia sẻ
Cùng tiếng gió gầm rít và gào rú kinh hoàng, ngói từ trên nhà rơi xuống đất giống như bom thả, bà Thạch Thị Muốn, người dân ở thôn Phước Lợi, xã Nguyễn Nghiêm chưa hết bàng hoàng kể lại.
Chia sẻ
Tối 16/11, quảng trường sự kiện của Trường Đại học Phenikaa trở thành điểm hội tụ của gần 15.000 sinh viên và khách mời khi Sync City – đại nhạc hội chào đón tân sinh viên K19 chính thức diễn ra.
Chia sẻ
Ông Lê Hồng Vinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, vừa được HĐND tỉnh này bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2021–2026.
Chia sẻ
Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, Chính phủ đã rà soát, đề xuất bổ sung đối tượng cảnh vệ phù hợp với Quy định 368-QĐ/TW ngày 8/9/2025 của Bộ Chính trị về danh mục vị trí, chức danh, nhóm chức danh lãnh đạo của hệ thống chính trị.
Chia sẻ
Thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ chiến lược, vì vậy tư duy cạnh tranh cần thay đổi hoàn toàn để thích ứng tốt với giai đoạn sắp tới.
Chia sẻ
Dòng chảy của tiền hôm nay (17/11) lan tỏa mạnh trên thị trường chứng khoán khi VN-Index bật tăng hơn 18 điểm, sắc xanh phủ rộng các nhóm ngành, đặc biệt bất động sản và tài chính dẫn dắt, củng cố kỳ vọng thị trường bước vào nhịp hồi phục mới.
Chia sẻ
Ngày 15/11 tại Kuwait, Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) và Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) đã ký kết Thỏa thuận hợp tác (MOU), đánh dấu bước hợp tác chiến lược trong phát triển các dự án hóa chất và hóa dầu.
Chia sẻ
Theo luật sư, người dân xây nhà xây thêm tầng cần xin điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định tại Luật Xây dựng 2014.
Chia sẻ
Khi siêu mẫu Thanh Hằng bước vào cuộc sống hôn nhân cách đây 2 năm, nhiều người cho rằng cô sẽ chỉ tập trung cho gia đình.
Chia sẻ
Loại củ này đem xào hay kho đều cực kỳ ngon, ai ăn cũng thích mê.
Chia sẻ
Ông Võ Trọng Hải, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh được điều động, chỉ định tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Chia sẻ
Với tinh thần “đã tốt rồi, phải tốt hơn, đã chuyển biến rồi, phải chuyển biến mạnh hơn”, Đại tướng Lương Tam Quang yêu cầu, công an các đơn vị, địa phương phải thống nhất nhận thức, công tác kiểm tra, giám sát là nhiệm vụ của toàn Đảng bộ, của các cấp uỷ Đảng từ Bộ đến công an cấp xã.
Chia sẻ
Từ thực tế tài xế đi nhầm tới 40km do biển chỉ dẫn trên cao tốc không rõ ràng, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) đã nêu lên những bất cập trong quy chuẩn giao thông hiện hành.
Chia sẻ
Nhóm cổ phiếu bất động sản bùng nổ trong phiên 17/11 khi NVL tăng trần và bộ ba VIC - VHM - VRE dẫn dắt thị trường, góp phần đẩy VN-Index vượt mốc 1.650 điểm đầy thuyết phục.
Chia sẻ
Không chỉ là vùng đất cội nguồn của dân tộc với những giá trị văn hóa tâm linh đặc sắc, Phú Thọ đang dần khẳng định vị thế điểm đến hấp dẫn cho xu hướng “du lịch thể thao” – nơi du khách có thể vừa trải nghiệm văn hóa, vừa hòa mình vào không khí sôi động của các sự kiện thể thao tầm cỡ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Thơm Quang (Theo Báo Hải Phòng) 
