Trung tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam là ai?

Trung tướng Nguyễn Bình với trận đánh du kích kiểu mẫu ở đồng bằng Bắc bộ

Theo những tư liệu trong cuốn sách Trung tướng Nguyễn Bình của Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, đồn Bần Yên Nhân án ngữ trên Quốc lộ 5, tuyến giao thông huyết mạch nối Hà Nội với Hải Phòng. Đồn binh này được địch phòng thủ khá mạnh với tường bao bọc, binh lính được trang bị đầy đủ. Chúng làm nhiệm vụ kiểm soát đường 5 đoạn từ Bần đi Phố Nối và khu vực Bắc Hưng Yên. Việc triệt hạ đồn này trở thành mục tiêu quan trọng của Việt Minh.

Trước tình hình này, đồng chí Nguyễn Bình đã suy tính thực hiện nhiều biện pháp để việc triệt hạ đồn diễn ra nhanh chóng thành công. Trước hết, đồng chí tiến hành xây dựng cơ sở, nắm bắt tình hình trong đồn. Qua người thầy giáo dạy học cho con viên đồn trưởng, đồng chí tiếp xúc, tuyên truyền cách mạng cho một người lính khố xanh tên là Nguyễn Văn Việt. Từ cơ sở này, đồng chí Nguyễn Bình tiếp tục vận động, tuyên truyền cách mạnh cho một số lính khố xanh khác. Đồng thời, nắm bắt được nhiều hoạt động, cách bố phòng của địch ở trong đồn.

Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp ở Đông Dương. Lính tráng trong đồn hoang mang, lo sợ. Nhận thấy cơ hội hạ đồn đã đến, đồng chí Nguyễn Bình lóe lên ý tưởng giả trang quân Nhật đến tước khí giới để thực hiện mục tiêu chiếm đồn nhanh gọn, ít đổ máu. Ngay lập tức, đồng chí Nguyễn Bình báo cáo gấp kế hoạch đánh đồn với Xứ uỷ Bắc kỳ và được chấp thuận. Ngày 10/3, đồng chí tổ chức cuộc họp triển khai tại nhà một cơ sở Việt Minh ở Mỹ Hào để thông báo quyết định của trên và bàn kế hoạch cụ thể đánh đồn Bần Yên Nhân. Ngày hôm sau, cuộc họp lại được triệu tập thêm một lần nữa để bàn bạc thực hiện kế hoạch thận trọng bảo đảm chắc thắng, bảo toàn lực lượng, hạn chế thấp nhất thiệt hại. Tham dự cuộc họp có các đồng chí: Nguyễn Trọng Luật, Trần Sâm, Lê Huỳnh… Việc tấn công đồn được thực hiện theo 2 hướng. Từ trong đồn, cơ sở do ta gây dựng sẽ mở cửa cho quân ta tiến vào. Từ bên ngoài, lực lượng tự vệ khu Bãi Sậy của địa phương đóng giả làm quân Nhật và thông dịch viên do đồng chí Nguyễn Bình đảm nhiệm trực tiếp đánh đồn từ bên ngoài vào. Để bảo đảm bí mật, tranh thủ thời cơ và thuận lợi cho việc đóng giả quân Nhật, cuộc tấn công đồn Bần Yên Nhân được ấn định vào tối ngày 12/3.

Đêm ngày 12/3/1945, thực hiện đúng kế hoạch đề ra, khi các lực lượng đã tập trung ở khu vực cách đồn Bần Yên Nhân khoảng 200m, đồng chí Nguyễn Khang thay mặt Tổng bộ Việt Minh giao nhiệm vụ. Tới “giờ G”, đồng chí Nguyễn Bình cùng các đồng chí Việt Minh khác trong quân phục sĩ quan Nhật tiến về phía cổng đồn. Đúng lúc này, trong đồn Bần Yên Nhân vang lên một tiếng pháo, cổng đồn mở toang. Lực lượng của ta ào ạt xông vào làm địch không kịp trở tay. Ta thu được 24 khẩu súng trường, 6 hòm đạn... và nhanh chóng rút khỏi đồn. Khi quân ta vừa ra khỏi đồn thì cũng là lúc quân Nhật ập tới. Chúng lùng sục, truy đuổi nhưng quân ta đã rút an toàn.

Sớm hôm sau, tin Việt Minh đánh đồn Bần Yên Nhân được truyền từ người này sang người khác. Người dân không ngớt lời khen Việt Minh có tài “xuất quỷ nhập thần", "vào đồn như đi chợ”…

Hồi tưởng lại diễn biến trận đánh, cụ Ðặng Văn Tọa (thị trấn Bần Yên Nhân), một trong những người từng tham gia trận đánh năm đó kể lại: Do tính chất bí mật, lúc đó dù tham gia vào trận đánh nhưng chúng tôi cũng chỉ được nghe danh chứ cũng không biết đồng chí Nguyễn Bình là ai. Vào thời điểm đó ở Hà Nội, Nhật đã đảo chính Pháp, nhưng đồn Bần Yên Nhân vẫn do quân Pháp chiếm giữ. Biết rõ tình hình địch đang hoang mang, dao động, nên Xứ ủy Bắc Kỳ quyết định đánh ngay đồn Bần Yên Nhân. Thời gian đánh đồn diễn ra chớp nhoáng. Chiến thắng này tạo nên sự hân hoan, phấn khởi trong quần chúng nhân dân, củng cố niềm tin cho nhân dân đi theo Đảng.

Trận đánh đồn Bần Yên Nhân đã tận dụng thời cơ, mạnh dạn sử dụng lực lượng tự vệ tại chỗ, sử dụng cách đánh mưu mẹo và hợp lý, xây dựng cơ sở, khéo nghi binh, bất ngờ áp đảo địch, ta không bị thương vong. Trận thắng ở đồn Bần Yên Nhân đã thổi bùng lên cao trào chống Nhật. Niềm tin của nhân dân vào Việt Minh ngày càng được củng cố. Khi đánh giá về trận đánh đồn đặc biệt này, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói đây là “một trận đánh du kích kiểu mẫu ở đồng bằng Bắc bộ”. Đã hơn gần 80 mươi năm trôi qua, nhưng danh tiếng của Trung tướng Nguyễn Bình cùng với những kinh nghiệm từ trận đánh vẫn luôn là niềm tự hào của quê hương Hưng Yên.

×